شنبه ۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 27 Apr 2024
 
۲
حرکت به سمت آینده ای نامعلوم

ترامپ و دوران گذار در عرصه بین الملل

يکشنبه ۱۰ بهمن ۱۳۹۵ ساعت ۱۶:۴۳
کد مطلب: 500504
هنوز یک هفته از حضور دونالد ترامپ رئیس جمهور جنجالی آمریکا در کاخ سفید نمی گذرد که رفتارها و اقداماتش در حوزه سیاست خارجی، طوفانی هولناک به پا کرده است. تقویت سیاست های نژاد پرستانه و تداوم ایجاد شکاف در داخل ایالات متحده باعث شده تا پروسه بازسازی جامعه آمریکا که معمولا با مراسم تحلیف رئیس جمهور جدید آغاز می شود با شکست مواجه شود. یک روز بعد از مراسم تحلیف نه تنها آمریکا بلکه جهان شاهد یکی از اعتراضات کم نظیر خود به روی کار آمدن یک رئیس جمهور بود. البته در ایجاد این بن بست سیاسی و قطبی سازی تنها مخالفان ترامپ مقصر نیستند.
ترامپ و دوران گذار در عرصه بین الملل
گروه بین الملل جهان نيوز، هنوز یک هفته از حضور دونالد ترامپ رئیس جمهور جنجالی آمریکا در کاخ سفید نمی گذرد که رفتارها و اقداماتش در حوزه سیاست خارجی، طوفانی هولناک به پا کرده است. تقویت سیاست های نژاد پرستانه و تداوم ایجاد شکاف در داخل ایالات متحده باعث شده تا پروسه بازسازی جامعه آمریکا که معمولا با مراسم تحلیف رئیس جمهور جدید آغاز می شود با شکست مواجه شود. یک روز بعد از مراسم تحلیف نه تنها آمریکا بلکه جهان شاهد یکی از اعتراضات کم نظیر خود به روی کار آمدن یک رئیس جمهور بود. البته در ایجاد این بن بست سیاسی و قطبی سازی تنها مخالفان ترامپ مقصر نیستند. او نیز با گفتار و رفتارش به جای آنکه خود را رییس جمهور همه مردم نشان دهد و آنان را با یکدیگر برابر بداند،
بنابراین انتخاب ترامپ کل نظام بین الملل فعلی و اتحادها و نهادهای سربرآورده از آن را تهدید می کند و ضمانت های امنیتی آمریکا برای متحدانش دیگر قابل اعتماد و آرامش آفرین نخواهد بود. می توان تصور کرد که نگرانی دولت های دوست آمریکا از این وضعیت و فرصت طلبی دول دشمن با این کشور در چنین شرایطی چه آشوبی را در سطح نظام بین الملل حاکم خواهد کرد.
در عمل به رییس جمهور بخشی از مردم مبدل شده و با رفتارهای عوام فریبانه خود مخالفانش را که اکثرا افرادی نخبه، تحصیل کرده و صاحب نفوذ هستند از خود می راند و آنان را به انجام واکنش ها و رفتارهای تندتر و رادیکال تر بر علیه خود ترغیب می کند.

تسری بحران داخلی آمریکا به سیاست خارجی
این وضعیت به وجهه آمریکا در جهان خارج نیز لطمه وارد کرده و انتظار می رود سیاست خارجی ترامپ کشورهای زیادی را در آسیا، اروپا و آمریکای لاتین تهدید کند. می توان پیش بینی کرد که سیاست های داخلی وی در مدت زمان کوتاهی بسیاری از حامیان او در داخل آمریکا را نیز که به تغییرات سریع اقتصادی و اجتماعی پس از انتخاب وی امید بسته اند، ناامید کند و وی در صورت احساس خطر در این زمینه برای جلوگیری از کاهش محبوبیت احتمالا به تاکید بر مسائل هویتی و دفاع از سفیدپوستان و حمله به مهاجران و مسلمانان ، کوبیدن بر طبل اختلافات داخلی و بحران آفرینی ها و ماجراجویی های بین المللی روی خواهد آورد و هیچ بعید نیست که در چنین شرایطی شاهد وقوع ناآرامی ها و شورش های بی سابقه مدنی در ایالات متحده هم باشیم. در چنین شرایطی نه تنها دموکراسی آمریکایی به خطر خواهد افتاد، بلکه ژئوپلتیک نظام غرب که بعد از جنگ دوم جهانی پایه گذاری شده نیز شرایطی بحرانی پیدا خواهد کرد. اظهارات ترامپ در مخالفت با ساختار و کارکردهای ناتو زنگ های خطر را برای کشورهای اروپایی به صدا درآورده است. بنابراین ترامپ نظم جهانی که کشورهای آمریکای شمالی و اروپایی مدافع آن هستند را به خطر خواهد انداخت
انچه بیش از همه اینها نگران کننده است، روشن نبودن چیستی و چگونگی نظم جدید است. نبود یک افق روشن برای آینده باعث شده تا از یک سو مقاومت و تلاش برای حفظ نظم موجود افزایش یابد و از سوی دیگر حرکت در مسیر گذار دلهره آور باشد.
و در ادامه این تحول ثبات و کارکردهای نهادهای مختلف بین المللی مانند سازمان ملل و دیگر نهادهای بزرگ اقتصادی و اجتماعی وابسته به آن و ... نیز زیر سوال خواهد رفت. در این شرایط زمینه برای تشدید فعالیت و نقش آفرینی موثرتر بازیگرانی که نظم بین المللی مستقر را به هر دلیل قبول ندارند و همین طور بازیگران آشوب طلب مانند گروه های تروریستی خطرناک بیش از گذشته فراهم خواهد شد.

در آستانه یک نقطه عطف تاریخی
بنابراین انتخاب ترامپ کل نظام بین الملل فعلی و اتحادها و نهادهای سربرآورده از آن را تهدید می کند و ضمانت های امنیتی آمریکا برای متحدانش دیگر قابل اعتماد و آرامش آفرین نخواهد بود. می توان تصور کرد که نگرانی دولت های دوست آمریکا از این وضعیت و فرصت طلبی دول دشمن با این کشور در چنین شرایطی چه آشوبی را در سطح نظام بین الملل حاکم خواهد کرد. ترامپ بارها تاکید کرده که دیگر حاضر نیست مفت و مجانی امنیت دولت های دوست را تامین کرده و نقش پلیس را برای آنها بازی کند. وی قصد دارد از این طریق برای آمریکا کسب درآمد کند و از همین رو موجب نگرانی شدید کشورهای ضعیف اروپای شرقی، عربستان سعودی و ... شده است. وی که مرتبا از طریق ارسال پیام های عامیانه و گستاخانه در توییتر به چین حمله می کند، حتی ژاپن
حالا همه نگران اینده هستند . روزنامه اشپیگل می نویسد: پایانِ مراسم تحلیف و آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ، جریان و نظم جدیدی در جهان را نوید می‌دهد. غرب بیش از هرزمانی درگذشته ضعیف است و افزایش گرایشات ناسیونالیسم در آمریکا، هم اقتصاد آلمان و هم اتحادیه اروپا را تهدید می‌کند.
و کره جنوبی را به دستیابی به سلاح های هسته ای تشویق کرده و بنابراین نشان داده که هیچ درکی از واقعیات نظام بین الملل ندارد.  از سوی دیگر هم کیشان ترامپ در اروپا در حال قدرت گرفتن هستند. جنبش های پوپولیست و راستگرای اروپای این روزها بهترین دوران حضور خود در عرصه سیاسی را تجربه می کنند. موفقیت ترامپ باعث دلگرمی آنها شده است. فرانسه، هلند و المان در سال 2017 شاهد انتخابات سرنوشت سازی هستند که موفقیت احزاب پوپولیست قطعا صفحه جدیدی را در تاریخ بین الملل رقم خواهد زد.

همه نگران هستند
حالا همه نگران اینده هستند . روزنامه اشپیگل می نویسد: پایانِ مراسم تحلیف و آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ، جریان و نظم جدیدی در جهان را نوید می‌دهد. غرب بیش از هرزمانی درگذشته ضعیف است و افزایش گرایشات ناسیونالیسم در آمریکا، هم اقتصاد آلمان و هم اتحادیه اروپا را تهدید می‌کند.  هنری کیسینجر وزیر خارجه اسبق آمریکا و یکی از استراتژیست های تاثیر گذار سیاست خارجی این کشور در اجلاس اخیر داووس سوئیس با بیان این که پرفتار اوباما در عرصه سیاست خارجی در هشت سال گذشته به گونه ای بوده که این تصور را در عرصه بین الملل ایجاد کرده که واشنگتن از نقش جهانی خود کاسته از دونالد ترامپ رئیس جمهور جدید خواسته تا نقش و جایگاه امریکا در عرصه بین الملل را باز تعریف کند. کیسنجر خلا معنایی در رابطه با جایگاه و نقش آمریکا در سالهای
سئوالی که این روزها اندیشمندان سیاسی بایستی به آن پاسخ دهند این است، نظم جدید جهانی چگونه خواهد بود، مشخص های دوران جدید و شاخص های آن کدام است، و شاید از همه مهمتر در نظم جدید جایگاه رهبری در اختیار کیست؟
پیش رو را بزرگترین چالش نظم جهانی می داند. بی جهت نیست که ترزا می در سفر اخیرش به آمریکا تاکید کرده است که به دنبال تداوم رهبری آمریکا در عرصه بین المللی است.  همچنین اشتاین مایر وزیر خارجه سابق آلمان از به وجود آمدن یک نقطه عطف در دنیا با روی کار آمدن ترامپ به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا سخن گفته و پیش بینی کرد که جهان در برابر دوران ناآرامی قرار دارد.
 واقعیت این است که جهان این روزها در مرحله گذار قرار دارد. گذار از یک نظم قدیمی به یک نظم جدید. مراحل گذار معمولا با آشوب و هرج و مرج همراه هستند، تصمیمات سیاستمداران و رویکرد اندیشمندان  در این مرحله بسیار حساس است. یک اقدام نسنجیده می تواند موجودیت یک ملت- دولت را با خطری جدی مواجه سازد. اما انچه بیش از همه اینها نگران کننده است، روشن نبودن چیستی و چگونگی نظم جدید است. نبود یک افق روشن برای آینده باعث شده تا از یک سو مقاومت و تلاش برای حفظ نظم موجود افزایش یابد و از سوی دیگر حرکت در مسیر گذار دلهره آور باشد.
 سئوالی که این روزها اندیشمندان سیاسی بایستی به آن پاسخ دهند این است، نظم جدید جهانی چگونه خواهد بود، مشخص های دوران جدید و شاخص های آن کدام است، و شاید از همه مهمتر در نظم جدید جایگاه رهبری در اختیار کیست؟
 
نام شما

آدرس ايميل شما
برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.
نظر شما *