«ممالک آتش»، سریالی که دشمنی ترکیه و عرب‌ها را بیشتر می‌کند

به گزارش جهان نيوز، پایگاه اینترنتی المانیتور در گزارشی نوشت: ساخت مجموعه ۱۵ قسمتی ”ممالک آتش“ ، که پخش آن در شبکه سعودی ام‌بی‌سی مستقر در امارات عربی متحده آغاز شد، ۴۰ میلیون دلار هزینه داشته است. این مجموعه تلویزیونی، عثمانی‌ها را به عنوان ”اشغالگران مستبدی که جهان عرب را قرن‌ها تاراج کردند“ بدنام می‌کند.

پیتر وبر، که از جمله آثار وی، فیلم معروف ”دختری با گوشواره مروارید“ است، کارگردان این مجموعه تلویزیونی تاریخی است. محمد سلیمان عبدالمالک، نویسنده مصری، فیلمنامه مجموعه را نوشت، و بسیاری از هنرپیشگان معروف عرب به ایفای نقش در آن پرداختند. این مجموعه مدعی است روایتی چشمگیر و مبتنی بر واقعیت از شکست مملوک‌ها را به دست سلطان سلیم عثمانی در سال ۱۵۱۷، و ظهور حکومت عثمانی ارائه می‌کند.

طرفداران این مجموعه تلویزیونی در مطبوعات عربی ادعا می‌کنند این فیلم ”واقعیت‌های تاریخی را روشن می‌کند“ و چهره واقعی حکومت عثمانی بر اعراب را آشکار می‌کند.

روزنامه ”سعودی گازتا“ نوشت: ”این فیلم که یکی از بزرگترین آثار هنری اخیر است، مؤید تاریخ خونبار عثمانی و تجاوزگری‌های آنان علیه اعراب، از جمله ظلم، تجاوز، جنایت و سرقت تاریخ اعراب است.“

سقوط حکومت اسلامی عثمانی در منطقه از دیرباز به ”خیانت اعرابی“ نسبت داده می‌شود که ”با طرفداری از بریتانیای کبیر در جنگ جهانی اول، (به عثمانی‌ها) از پشت خنجر زدند.“

اردوغان پس از به قدرت رسیدن، به اسم همبستگی اسلامی تلاش کرد با جهان عرب ارتباط برقرار کند و این برداشت را از بین ببرد. وی بیگانگی و ایجاد فاصله بین ترک‌ها و اعراب را به اشتباهات نخبگان سکولار ترکیه نسبت داد.

اردوغان، با اینکه قدرت ملی‌گرایی عربی را کم اهمیت شمرد، اما ظاهراً در (جلب) انبوه اعراب پیشرفت‌هایی کسب کرده است. این امر پس از آن مشهود شد که وی از حماس دفاع کرد و سال ۲۰۰۹ در داووس از شیمون پرز، رئیس وقت اسرائیل، به صراحت انتقاد کرد. وی همچنین اسرائیل را قاتل زبده کودکان فلسطینی دانست.

اردوغان پس از آن یک شبه در میان مردم کشور‌های عربی محبوب شد، اما رژیم‌های عربی -که همواره نگران مداخلات ترکیه در منطقه‌اند- از اینکه ترکیه که یک کشور غیرعربی است، تلاش کند روی دست آن‌ها بلند شود، چندان خرسند نبودند.

المانیتور در ادامه نوشت: با این همه، رژیم‌های عربی -برخلاف بیشتر کشور‌های منطقه بالکان- تا همین اواخر درباره گذشته خود در دوران عثمانی، به طور عمده سکوت می‌کردند. اما به نظر می‌رسد آن رویکرد هم اکنون رو به تغییر است. به نظر می‌رسد مجموعه تلویزیونی ”ممالک آتش“، پاسخ به فیلم‌های ساخت ترکیه همچون ”رستاخیز:ارطغرل“ یا ”قرن باشکوه“ باشد که امپراتوری عثمانی را گرامی می‌دارد و هنوز در نتفلیکس در خاورمیانه مخاطبان گسترده‌ای دارد.

با اینکه مجموعه ”ممالک آتش“ با استقبال زیادی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا رو به رو شده است، بعضی از شخصیت‌های عربی با انتقاد از این مجموعه، آن را متهم به تحریف تاریخ کرده‌اند. عجیب نیست که بیشتر این منتقدان از کشور قطر هستند، یعنی تنها کشور عربی که ترکیه هم اکنون روابط محکمی با آن دارد.

”ممالک آتش“، که بزرگترین محصول تلویزیونی اعراب در سال ۲۰۱۹ است، همه ظواهر و زرق و برق‌های صنعت مدرن فیلم را دارد. در ساخت این فیلم از لباس‌های گرانقیمت و صحنه‌های جنگی به قدت طراحی شده استفاده شده است. به معنای دقیق کلمه، به نظر می‌رسد این فیلم پاسخ به فیلم‌های پرهزینه‌ای است که ترکیه برای بزرگداشت (امپراتوری) عثمانی ساخته است.

همچین این مجموعه تلویزیونی را می‌توان نشانه افزایش تهدید سیاسی، فرهنگی و نظامی دانست که رژیم‌های عربی از زمان «بهار عربی» نافرجام، از سوی ترکیه احساس می‌کنند. 

حمایت کامل ترکیه از اخوان المسلمین و انتقاد شدید سال ۲۰۱۳ این کشور از کودتای تحت حمایت سعودی‌ها در مصر که منجر به سرنگونی محمد مرسی، رئیس جمهور اسلامگرا و دوست نزدیک اردوغان شد، عوامل اولیه خصومت بین ترکیه و کشور‌های عربی بودند.

در عین حال، قتل خاشقجی به دست عوامل نزدیک به محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در استانبول در اکتبر ۲۰۱۸، موجب تشدید هر چه بیشتر تنش‌ها بین ترکیه و عربستان سعودی شد.

اردوغان همچنان از سرنوشت مرسی، که ژوئن پارسال حین بازداشت درگذشت، ابراز تاسف می‌کند.
تازه‌ترین نشانه تنش‌ها بین ترکیه و جهان عرب پس از آن مشهود شد که ترکیه ”عملیات بهار صلح“ را در شمال شرقی سوریه اجرا کرد؛ عملیاتی که مصر را واداشت نشست فوق‌العاده اتحادیه عرب را تشکیل دهد. احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب در پی این نشست از سازمان ملل خواست علیه ”تهاجم و تجاوز“ ترکیه به یک کشور عربی اقدام کند.

با توجه به این پیشینه، به عقیده مفسران و کارشناس ترکیه ای، زمان پخش مجموعه ”ممالک آتش“، ”اتفاقی“ نیست. بسیاری معتقدند این اقدام بخشی از توطئه عربستان سعودی، امارات عربی متحده و مصر علیه ترکیه است.

اگرچه، دلیلی ندارد مخاطبانی که با فیلم‌های تاریخی پرهزینه و چشم نواز ترکیه مبهوت شدند، از تماشای مجموعه ”ممالک آتش“ که به همان اندازه پرهزینه و دارای جلوه‌های بصری است، بهت زده نشوند.

این واقعیت که قرار است این مجموعه تلویزیونی گذشته تاریخی آن‌ها (مخاطبان عرب) را به تصویر بکشد، عامل دیگری است که علاقه مخاطبان عرب را به تماشای این فیلم افزایش می‌دهد، و در عین حال به ایجاد احساسات منفی درباره ترکیه در مخاطبان کمک می‌کند.