این بیماری تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی کودک گذاشته و لازم است تا با استفاده از روش‌های مختلف درمان شود.
اگر شما نیز نگران ابتلای فرزند خود به کمخونی هستید و به‌دنبال علائم یا راه‌های درمان آن می‌گردید تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
کم خونی کودکان چیست؟
اگر سطح گلبولهای قرمز خون کم باشد، با وجود خون‌رسانی به تمام بدن، اکسیژن مورد نیاز بافت‌های مختلف تامین نمیشود. زیرا این وظیفه به عهده پروتئینی به‌نام هموگلوبین است که درون گلبولهای قرمز وجود دارد.
با این تفاسیر کمخونی زمانی رخ میدهد که هموگلوبین یا گلبول قرمز به میزان کافی در خون کودک وجود نداشته باشد.
کمخونی نه‌تنها روی عملکرد کلی بدن، بلکه روی ظاهر کودک نیز تاثیر گذاشته و باعث میشود چهره و اندام‌های کودک ضعیف و خسته باشند.
این بیماری در انواع مختلفی وجود دارد و برای اطلاع از راه‌های درمان کمخونی در کودک، بهتر است انواع آن را کاملا بشناسیم.
معرفی انواع کم خونی در کودکان
بیشترین علت ایجاد کمخونی، به فقر یا کمبود آهن در بدن برمی‌گردد و با تشخیص به‌موقع، تا حد زیادی می‌توان آن را درمان کرد.
اما دلایل دیگری نیز وجود دارد که هرکدام باعث ایجاد نوع خاصی از کمخونی می‌شوند. در ادامه به شرح آنها می‌پردازیم.
کمخونی همولتیک
بدن همواره در حال از بین‌بردن سلول‌های قدیمی و جایگزینی آنها با سلول‌های جدید است.
کمخونی همولتیک زمانی رخ میدهد که سرعت از بین‌رفتن گلبول قرمز بیشتر از سرعت تولید آن باشد.
این شرایط می‌تواند به‌دلیل بیماری‌های عفونی، ژنتیک یا استفاده از داروهای خاص در بدن کودک به‌وجود آید.
عدم درمان به‌موقع همولتیک باعث ایجاد بیماری‌های قلبی خواهد شد.
کمخونی آپلاستیک
سلول‌های خونی توسط مغز استخوان تولید شده و اگر این بافت دچار نارسایی شود، توانایی تولید گلبولهای قرمز را نداشته و در نتیجه، بدن کودک دچار عفونت و خونریزی خواهد شد.
در شرایطی که سیستم ایمنی بدن شروع به از بین‌بردن بافت‌های خود کند، این بیماری شدت زیادی پیدا کرده و لازم است بهسرعت از راه‌های درمانی مناسب، استفاده شود.
کمخونی داسی شکل
نوع دیگر کم خونی کودکان که باعث چسبندگی و سفت‌شدن گلبولهای قرمز میشود، کمخونی داسی‌شکل نام دارد.
در این بیماری، مغز استخوان هموگلوبین‌هایی می‌سازد که ظاهری غیرطبیعی دارند و خیلی زود از بین می‌روند.
این اتفاق باعث کمبود گلبولهای قرمز در خون شده و همچنین به‌علت چسبندگی، ممکن است مسدودشدن شریان‌ها را به‌دنبال داشته باشد.
کمخونی داسی‌شکل عوارض خطرناکی مانند سکته، سندرم حاد قفسه سینه و عفونت به‌همراه دارد.
کمخونی به‌دلیل فقر آهن
از شایع‌ترین علل کمخونی در کودکان می‌توان به فقر آهن اشاره کرد.
وجود آهن در بدن کودک برای رشد، تکامل و انجام فرآیند اکسیژن‌رسانی ضروری است.
اگر آهن کافی در رژیم غذایی کودک وجود نداشته باشد، بدن توانایی تولید هموگلوبین را نداشته و در نتیجه فرزندتان به کمخونی مبتلا میشود.
تالاسمی
کم خونی کودکان اگر در اثر تالاسمی باشد، یعنی کودک دچار یک اختلال ارثی شده و بدن او نمی‌تواند هموگلوبین طبیعی بسازد.
تالاسمی در 2 نوع مینور و ماژور وجود دارد که نوع ماژور شدت بیشتری داشته و می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
مگالوبلاستیک
2 ویتامین B9 و B12 به فرآیند تولید گلبولهای قرمز کمک می‌کنند.
در صورت کمبود این ویتامین‌ها در بدن، مغز استخوان به‌جای گلبول قرمز، شروع به تولید سلول‌های غیر طبیعی و بزرگی می‌کند که مگالوبلاست نام دارند.
مگالوبلاست‌ها اندازه‌ای بزرگ‌تر از گلبولهای قرمز داشته و ممکن است نتوانند از مغز استخوان به رگ‌های خونی وارد شوند.
همچنین میزان تکثیر کم‌تری نسبت به گلبول‌ها دارند.
با توجه به این ویژگی‌ها، بدن کودک همواره با کمبود گلبول مواجه است و در نتیجه به کمخونی مبتلا میشود.
برای پیشگیری از این اتفاق به رژیم غذایی کودک و وجود ویتامین‌های B9 و B12 در آن توجه داشته باشید.
علائم کم خونی کودکان
کمخونی اگر ناشی از کمبود آهن باشد، ممکن است در مراحل اولیه، هیچ علائمی از خود نشان ندهد و این موضوع می‌تواند درمان را کمی مشکل کند.
علائمی که در ادامه بیان می‌کنیم، می‌توانند نشان‌دهنده کمخونی یا سایر مشکلات و بیماری‌های خونی باشند.
به‌همین دلیل با مشاهده آنها در اولین اقدام باید کودک خود را برای معاینه نزد پزشک ببرید.
- خستگی زیاد
کمبود انرژی
افزایش ضربان قلب
مشکل در تنفس یا تنگی نفس
سرگیجه
رنگ‌پریدگی پوست
زخم‌شدن یا تورم زبان
طولانی‌شدن زمان بهبود جای زخم
زردی صورت، دهان و چشم‌ها
سرد شدن دستوپا
تمایل به خوردن موادی مانند خاک، یخ و نشاسته
بزرگ‌شدن کبد یا طحال
کم خونی در کودکان چگونه درمان میشود؟
برای درمان کمخونی در کودکان در اولین اقدام، پزشک باید نوع و شدت کمخونی را تشخیص دهد، سپس راهکاری مناسب برای درمان آن در نظر گیرد.
به‌طور کلی تمام تلاش پزشک، برای نرمال‌کردن سطح گلبول قرمز و هموگلوبین است که در این مسیر می‌تواند از راهکارهای زیر استفاده کند:
- تزریق خون
پیوند سلول‌های بنیادی
در موارد خیلی نادر جراحی برای برداشتن طحال
استفاده از داروهایی که از تخریب گلبولهای قرمز خون جلوگیری می‌کنند
استفاده از قرص یا قطره‌های حاوی ویتامین و مواد معدنی
چه چیزهای برای کم خونی کودکان مفید است؟
علاوه‌بر مصرف داروها و مکمل‌های غذایی، استفاده از رژیم غذایی مناسب می‌تواند از ایجاد یا پیشرفت کمخونی جلوگیری کند.
در ادامه به شرح مواردی می‌پردازیم که با رعایت آنها، احتمال ابتلای کودک به کمخونی، به‌خصوص نوع ناشی از فقر آهن را تا حد زیادی کاهش میدهد.
مصرف مواد غذایی سرشار از آهن
از آنجایی که کم خونی در کودکان می‌تواند ناشی از فقر آهن باشد، در شروع ماه‌های اول تغذیه، حتما برنامه غذایی مناسبی برای او داشته باشید.
استفاده از غذاهایی که میزان آهن زیادی در خود دارند، می‌تواند از مبتلا شدن به کمخونی تا حد زیادی جلوگیری کند.
.jpg)
علاوه‌بر مصرف غذاهای سرشار از آهن، شما باید از مواد غذایی دیگری که باعث جذب سریع‌تر آهن توسط بدن می‌شوند نیز استفاده کنید.
ویتامین‌سی یکی از این مواد است که در مرکبات و میوه‌هایی مانند توت‌فرنگی، طالبی و سبزیجات به‌وفور دیده میشود.
چه غذاهایی برای کم خونی مفیدند؟
مصرف غذا و میوه‌هایی که آهن و ویتامین‌های مورد نیاز بدن را تامین کنند، به‌شدت روی سطح گلبولهای قرمز و میزان هموگلوبین بدن تاثیر می‌گذارند.
این مواد غذایی عبارت‌اند از:
- گوشت بدون چربی
غلات غنی‌شده
دانه کدوتنبل
تخم مرغ
نخود سبز
های خشک و کشمش
این عارضه به‌دلیل کمبود سطح گلبولهای قرمز به‌وجود آمده و باعث ضعف و خستگی کودک میشود.
کمخونی در انواع متفاوتی مانند تالاسمی، کمخونی ناشی از فقر آهن، آپلاستیک، داسی‌شکل و مگالوبلاستیک وجود دارد.
برای درمان کمخونی پزشک باید ابتدا نوع آن را مشخص کرده و سپس با استفاده از روش‌هایی مانند تزریق خون، پیوند سلول‌های بنیادی و استفاده از مکمل‌ها، بهدرمان کودک کمک کند.
استفاده از مواد غذایی سرشار از آهن و انواع ویتامین‌ها می‌تواند از ابتلا به کمخونی ناشی از کمبود آهن جلوگیری کند.
به‌طور کلی داشتن رژیم غذایی سالم برای همه کودکان مبتلا به کمخونی توصیه میشود.
