سکان‌دار فرهنگی دولت یازدهم کیست؟
شنبه ۸ تير ۱۳۹۲ ساعت ۱۰:۵۸
کد مطلب: 295670
برخی محافل این روزها به رایزنی و بررسی کارنامه افراد محتمل برای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد دولت حسن روحانی پرداخته‌اند و در این میان نام چند اسم بیش از دیگر افراد بر سر زبان‌ها چرخیده است. برخی بر این باورند که این افراد اگرچه پیش از این سابقه فرهنگی داشته‌اند، اما این روزها در فضاهای دیگر سیر می‌کنند.
علی مطهری؛ نخستین گزینه‌ای بود که در همان روزهای نخست برای تصدی این مسئولیت محور بحث‌ها قرار گرفت. او از حامیان جدی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری بود. فرزند شهید مطهری که این روزها نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز است، در انتخابات دوره نهم مجلس شورای اسلامی در قالب لیست "صدای ملت" به مجلس راه یافت. لیستی که خود از بانیان اصلی تشکیل آن بود و با انتقاد از دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا و خصوصاً در ضدیت با رئیس جمهور وقت شهره شده بود.
صحن مجلس هشتم محلی بود که مطهری از تریبون آن انتقادات زیادی به محمود احمدی‌نژاد کرده بود. او که از بانیان اصلی طرح سؤال از رئیس جمهور بود در موضوعات فرهنگی خصوصاً مقوله حجاب به تیم فرهنگی دولت احمدی‌نژاد نقدهای بسیاری داشت. نامه‌ها و نقدهای فرهنگی مطهری به محمد خاتمی وجه برجسته دیگری از انتقادات او به دولت‌های گذشته است.
برخی بر این باورند هرچند مطهری در مواضع سیاسی خود سعی می‌کند، میانه‌رو جلوه کند، اما در مواضع فرهنگی خود بسیار مصمم و جدی است. برخی مشی مطهری در عالم سیاست را ناشی از "خردنگری" یا به تعبیری "جرئی نگری" او می‌دانستند. به نظر می‌رسد انتصاب او در وزارت ارشاد می‌تواند به تغییرات گسترده‌ای منجر شود.
حسام‌الدین آشنا؛ که مشاوره فرهنگی به حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری یکی از وظایف او بود، دیگر گزینه پیش رو برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. آشنا، متولد ۱۳۴۳ دارای کارشناسی ارشد معارف اسلامی و تبلیغ و دکتری فرهنگ و ارتباطات است. او اکنون عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) و داماد آیت‌الله دری نجف‌آبادی است. عنوان رساله دکتری وی "فرهنگ، ارتباطات و سیاست خارجی: دیپلماسی فرهنگی آمریکا در ایران ۱۳۳۲ تا ۱۳۵۷" بوده است. بسیاری از امام صادقی‌ها در جریان انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری از هوادارن سعید جلیلی به شمار می‌آمدند اما آشنا یکی از چهره‌های برجسته این دانشگاه بود که در ستاد فرد دیگری مشغول فعالیت بود.
او از همان ابتدای اعلام کاندیداتوری در کنار روحانی حضوری پررنگ داشت، این حضور زمانی به اوج خود رسید که وی در مناظرات تلویزیونی روحانی به ویژه در حوزه مشاوره‌های فرهنگی، رسانه‌ای و سیاسی و تهیه و تدوین مستندهای انتخاباتی او نقشی چشمگیر داشت. محتوای مستند نخست را شخصاً تنظیم کرد. آشنا پس از برگزاری نخستین مناظره تلویزیونی نامزدهای ریاست جمهوری در اظهار نظری شیوه برگزاری آن را زیر سوال برده و آن را بدور از اخلاق عنوان کرد. طراحی هوشمندانه نماد انتخاباتی روحانی یعنی «کلید» حاصل یکی دیگر از مشاوره‌های حسام‌الدین آشنا بود.
احمد مسجد جامعی؛ گزینه‌ای که حضور وی در شورای شهر تهران احتمال وزیر شدنش در دولت یازدهم را کمرنگ می‌کند. او در دوره سوم انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا با حمایت ائتلاف اصلاح طلبان به شورای اسلامی شهر تهران راه یافت و در دوره جدید نیز موفق به راهیابی به این شورا شد. او پیش از این وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دوم محمد خاتمی هم بوده است.
مسجد جامعی پس از استعفای سید عطاءالله مهاجرانی وزیری بود که مجبور شد در برابر برخی وعده‌های مهاجرانی بایستد. وی در زمان وزارت مهاجرانی معاون فرهنگی او بود. یکی از این مسائل، مقاومت او در برابر حذف ممیزی ارشاد بود. مسجد جامعی با روحیه مسالمت‌جو و تکثرگرای خود در بسیاری از حوزه‌ها با تسامح و تساهل رفتار کرد و البته برخی افراد خاستگاه بخشی از اقدامات خوب در دولت نهم را وزارت مسجد جامعی می‌دانند.
مدیرکل دفتر طرح و برنامه‌ریزی وزارت ارشاد، معاون پژوهشی، معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد، عضو و دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، قائم مقام وزیر ارشاد، مشاور رئیس جمهوری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس هیئت مدیره بنیاد باران، عضو هیأت امنای موسسه گفتگوی تمدن‌ها و رئیس موزه قرآن برخی از سمت‌های مسجد جامعی در حوزه فرهنگ است.
مسجد جامعی اخیراً و پس از اعلام نتایح انتخابات شورای شهر تهران دو اظهارنظر جالب داشت. نخست تشکیک در نتایج شورای شهر تهران بود و دیگری سخنان حاشیه‌ای وی درباره شهردار تهران یعنی محمدباقر قالیباف. قالیباف یکی از نامزدهای جریان اصولگرا در انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری بود. مسجد جامعی با اشاره به تعداد رأیی که قالیباف از مردم تهران کسب کرد عملکرد او در سال‌های گذشته را زیر سوال برده و برخی اقدامات شهردار تهران را «بلندپروازانه» دانسته بود.
انتخاب مسجد جامعی به عنوان گزینه وزارت ارشاد روحانی با توجه به حضور او در شورای شهر تهران چندان جدی به نظر نمی‌رسد هرچند که اسم او بارها تکرار شده است. دیگر نکته اینکه برخی صاحبنظران او را بیشتر یار محمد خاتمی می‌دانند تا یار حسن روحانی.
حجت‌الاسلام محمدعلی زم؛ دیگر گزینه مطرح برای وزیری ارشاد است. او سابقه ریاست حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی را در کارنامه خود دارد. حوزه‌ای که پس از او حسن بنیانیان و این روزها محسن مؤمنی شریف هدایت آن را برعهده دارند. زم پس از آن به سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران رفت، مدتی نیز ریاست موسسه ویدئو رسانه را برعهده داشت.
برخی می‌گویند اگر زم وزیر ارشاد شود بیشتر در حوزه سینما فعال می‌شود. وی در سال‌های اخیر به تولید چندین فیلم سینمایی پرداخته که مهمترین آن «دموکراسی در روز روشن» بود. بخشی از فعالان عرصه ادبیات دل خوشی از او ندارند و در زمان مدیریت او در حوزه هنری درگیری‌های و بحث‌های فراوانی در مخالفت با او به راه انداخته بودند. حلقه نزدیکان به تفکر شهید آوینی و مرحوم آقاسی بخشی از این افراد هستند.
"زم با روحیه نوگرا و عملگرایی که در سمت‌های پیشین از خود نشان داده، می‌تواند اقتصاد فرهنگ را سامان دهد" این اعتقاد گروهی از افرادی است که این روزها با اقتصاد سینما و نشر دست و پنجه نرم می‌کنند. اکثریت اصلاح‌طلبان معتقدند با ورود وی به ساختمان بهارستان فضای باز فرهنگی بیشتر خواهد شد، حتی بسیار بیشتر از آن فضایی که احتمالاً مسجد جامعی می‌تواند ایجاد کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین تیمور علی عسکری؛ گزینه‌ای که این روزها در میان گمانه‌زنی‌ها برای وزارت ارشاد بعد از حسام الدین آشنا پررنگ‌تر به نظر می‌رسد. برخی می‌گویند اگر آشنا ترجیح دهد مرد پشت صحنه باقی بماند یا در سمت‌های حساس‌تری فعالیت کند این تیمورعلی عسگری خواهد بود که سکان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در دست می‌گیرد.
علی‌عسگری مشاور پارلمانی حسن روحانی در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام است، در مجلس هفتم نماینده مردم مشهد بود و برنامه‌های انتخاباتی ستاد روحانی را در مشهد دنبال می‌کرد. وی از نزدیکان آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به شمار می‌رود. برای اولین بار خبر کاندیداتوری حسن روحانی را رسانه‌ای کرد و وی را به عنوان یکی از چهره‌های دلسوز نظام برای برون‌رفت از مشکلات ایران معرفی کرد که نگرانی‌های جدی و تلاش مجدانه‌‌ای دارد.
حجت‌الاسلام تیمور علی‌عسگری بر خلاف دیگر افراد مطرح در این گزارش، تاکنون برنامه‌ها و مواضع فرهنگی رسانه‌ای شده‌ای نداشته است. او ناشناخته‌ترین فرد برای اهالی هنر و ادبیات به لحاظ مواضع فرهنگی است.
حجت‌الاسلام رسول جعفریان؛ یکی از گزینه‌های برجسته دیگر است. جعفریان که از نزدیکان علی لاریجانی به شمار می‌رود، از روحانیون فعال و پرکار در سال‌های اخیر است. در سمت‌های اجرایی تاکنون موفقیت‌هایی داشته است.مهمترین سمت اجرایی وی ریاست کتابخانه مجلس شورای اسلامی بود.
برخی معتقدند "جعفریان در مدت ۴ سال تصدی صندلی ریاست کتابخانه مجلس توانست سنت‌ها را شکسته و درهای کتابخانه مجلس را به روی اهالی فرهنگ باز کند." شاید این به این دلیل باشد که جعفریان در کتابخانه مجلس شرایط سهلی را پدید آورد که موجب شد این کتابخانه از انزوا بیرون آمده و پویایی خاصی را تجربه کند.
جعفریان در دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد مواضع تندی علیه وی داشته است، این مواضع زمانی شدت گرفت که احمدی‌نژاد سخن از هاله نور کرد، مبارزه با هجمه‌ها علیه مهدویت و انتقاد از سخنانی که در سال‌های اخیر از سوی برخی از روحانیون اصولگرا هم‌چون حجج اسلام پناهیان و قرائتی ایراد شده بود، از دیگر مواضع جعفریان بوده است. شاید این انتقادات بتواند برگ برنده‌ای برای جعفریان به منظور حضور در دولت روحانی محسوب شود هرچند که نیت او این نباشد.
یکی از کارشناسان نزدیک به جعفریان معتقد است که "انتخاب او به عنوان وزیر ارشاد میانه‌روی را در سیاست‌های کلی ارشاد به دنبال دارد و قطعا‌ً با روحیه‌ای که در جعفریان وجود دارد، وزارت ارشاد در ۴ سال آینده شرایط تازه‌ای را دنبال خواهد کرد و مشکلات پیش روی ممیزی در زمینه مدت طولانی پاسخگویی و بروکراسی اداری موجود در ارشاد از میان می‌رود."
به هر روی کاروان افراد پیشنهادی برای تصدی وزارتخانه‌ها در دولت یازدهم خیلی طولانی‌تر از این چند گزینه می‌تواند باشد. باید دید که بالاخره چه کسی می‌تواند بر صندلی‌ای که این روزها سید محمد حسینی ادغان می‌کند چندان از نشستن روی آن راضی نیست و می‌خواهد هر چه زودتر بر کرسی علمی خود در دانشگاه تکیه زند، می‌نشیند.
نیماراسخ
۰۱
دکتر محمد حسینی در این روزهای آخر وزارتش کاری کرد که اثر منفی آن هیچگاه از خاطره ی شاعران این مرزو بوم زدوده نخواهد شد.چند روز پیش به تنی چند از شاعران مدرک درجه یک هنری دادند که البته کسانی چون آقای قزوه و عباس باقری استحقاقش را داشتند اما دراین بین به مشاور ارشد وزیر هم این مدرک داده شد و سروصدای قاطبه ی شاعران درآمد. از مشاور ارشد هیچ کس حتی یک قطعه شعر ندیده است و نامش به عنوان شاعر برای هیچیک از شاعران آشنا نیست.این عمل آقای وزیر واقعا اعجاب انگیز بودکه امر کرده بود به مشاور ارشدش آن هم به عنوان شاعر مدرک درجه یک هنری بدهند.واقعا باید گفت:فاعتبروا یا اولی الابصار.
