مشاور ظریف: سخنان اوباما درباره لغو تحریم‌های کنگره یک ادعاست
پنجشنبه ۲۲ آبان ۱۳۹۳ ساعت ۱۳:۳۶
کد مطلب: 391060
متن این یادداشت در ادامه آمده است:
نشست مسقط به دنبال نشست وین ٧ تشکیل شد که در نشست فوق هر آنچه طرح و پیشنهاد از جانب طرفین وجود داشت مطرح شد و طرفین بر سر این مساله توافق کردند که سه طرف یعنی محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان، جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده و کاترین اشتون هماهنگ‌کننده ١+٥؛ طرح‌های موجود را به پایتخت‌های خود برند تا مورد بحث و بررسی قرار گیرند.
در این بازه زمانی طرفین باید درراستای رایزنی با پایتخت‌های خود به این نتیجه می‌رسیدند که امکان پذیرش کدام طرح وجود دارد. در وین ٧ در مجموع در خصوص حجم غنی سازی و تعداد سانتریفیوژها چندین طرح مطرح شد و درخصوص بحث تحریم‌ها نیز بر همین منوال چندین مدل اجرایی وجود داشت.
بنابراین ایران و امریکا باید درخصوص این طرح‌ها در پایتخت‌های خود رایزنی می‌کردند.
در نشست مسقط در حقیقت طرفین نظر نهایی پایتخت‌های خود را در خصوص طرح‌هایی که در وین ٧ ارایه شده بود، اعلام کردند. در حال حاضر دو طرف در مرحله تصمیم‌گیری نهایی در خصوص این طرح‌ها هستند و در صورتی که این مساله محقق شود طرفین حصول این توافق را اعلام خواهند کرد.
در صورتی که در ٢٤ نوامبر حصول این توافق اعلام شود طرفین سه تا چهار هفته وقت نیاز دارند تا بتوانند روی یک متن برنامه جامع کار کرده و آن را مکتوب کنند. البته پیش از این گفته شده بود که ٦٠ درصد از این متن نوشته شده است و اختلاف بر سر ٤٠ درصد باقی مانده است.
لذا آنچه باقی مانده این است که طرفین باید در روزهای باقیمانده تا ٢٤ نوامبر یا هر تعداد روزی که طول بکشد این تصمیم‌گیری نهایی را انجام دهند. در شرایطی که طرفین بتوانند بر سر همه موضوعات مورد اختلاف و مورد بحث انتخاب طرح بکنند، مذاکرات به نتیجه خواهد رسید اما در صورتی که نتوانند حتی بر سر دو یا سه موضوع هم انتخاب طرح بکنند در حقیقت هیچ توافقی صورت نگرفته و پرونده همچنان باز خواهد ماند.
ذکر این نکته ضروری است که امکان رسیدن به توافق تا ٢٤ نوامبر وجود دارد و علاوه بر ایران، تک‌تک اعضای گروه ١+٥ هم نشان داده‌اند که به دنبال به نتیجه رسیدن این مساله و پایان یافتن پرونده هسته‌یی هستند.
از این منظر که این اراده وجود دارد طرفین تلاش می‌کنند با نزدیک کردن نظرات و مواضع به یکدیگر در حقیقت انتخاب طرح بکنند. باوجود اینکه این امکان وجود دارد اما نمی‌توان با قاطعیت گفت که این مساله محقق خواهد شد چرا که اختلاف بر سر موضوعات همچنان پابرجا است.
به عنوان نمونه تهران بر مساله تحریم‌ها و چگونگی برداشته شدن تمامی آنها حساسیت دارد و طرف مقابل به خصوص امریکا هم روی مساله حجم غنی‌سازی و تعداد سانتریفیوژها بسیار حساسیت دارد.
حاصل این حساسیت‌ها عدم موفقیت طرفین تا به این لحظه در گرفتن تصمیم نهایی است. بنابراین این احتمال وجود دارد که در نهایت هم طرفین به توافق کامل نرسند و به عنوان نمونه در ٩٨ درصد متن به توافق رسیده و در ٢ درصد نهایی ره به جایی برده نشود.
با اینهمه طرفین تمام تلاش خود را برای رسیدن به ضرب‌الاجل زمانی ٢٤ نوامبر به کار گرفته‌اند. اصلی‌ترین مطالبه جمهوری اسلامی ایران، بحث تحریم‌ها است. تحریم‌ها به تحریم‌های شورای امنیت، اتحادیه اروپا، تحریم‌های رییس‌جمهور امریکا و کنگره تقسیم می‌شوند.
تحریم‌های کنگره امریکا از سایرین خشن‌تر و تندتر هستند و شاید بتوان ادعا کرد که بخش سخت کار همین از میان برداشته شدن تحریم‌های کنگره امریکا است.
باراک اوباما رییس‌جمهور ایالات متحده ادعا می‌کند که می‌تواند در صورت رسیدن به توافقنامه جامع هسته‌یی با ایران، کنگره را متقاعد کند اما برای جمهوری اسلامی ایران این جمله شفاهی کفایت نمی‌کند.
باراک اوباما دو سال دیگر در مسند قدرت در کاخ سفید نیست و رییس‌جمهور آتی می‌تواند از جمهوریخواهان باشد به علاوه اینکه بر اساس انتخابات اخیر، کنگره امریکا هم در اختیار جمهوریخواهان قرار گرفته است.
بنابراین ایران در حال حاضر به دنبال به رسمیت شناخته شدن سندی است که بر اساس آن دولت امریکا نه تنها مسئول تحریم‌هایی باشد که به امضای رییس‌جمهور قابل از میان برداشته شدن است بلکه بر اساس آن سند، کاخ سفید مسئولیت برداشته شدن تحریم‌های کنگره را هم بر عهده بگیرد.
در شرایطی که طرفین بتوانند به انتخاب‌های نهایی خود در این بازه زمانی تا ٢٤ نوامبر برسند، تنها به سه تا چهار هفته زمان نیاز دارند که بتوانند سند را نهایی کنند. در شرایطی که این توافق هم حاصل نشود دو راه پیش روی طرفین باقی می‌ماند: یا ادامه یافتن مذاکرات در قالب جدیدی که تعریف می‌شود یا همان بحث تمدید مذاکره و یا رها کردن روند مذاکره و بازگشت همگان به موقعیت‌های پیشین. در حال حاضر به نظر می‌رسد که هم ایران و هم طرف مقابل تلاش می‌کنند به نوعی مانع از موکول شدن پرونده به آینده شوند.
در حال حاضر یکی از مسائل مطرح ترکیب جدید کنگره و تاثیر آن بر مذاکرات هسته‌یی ایران است. در این خصوص باید گفت که این ترکیب جدید تا ژانویه دستی بر آتش نخواهند داشت و جمهوریخواهانی که جدیدا به کنگره راه یافته‌اند روی کرسی‌های خود جلوس نخواهند کرد.
در نتیجه در این فاصله کاری از دست آنها برنمی‌آید. آنچه باید مدنظر قرار داد این است که هم دولت ایران، هم اروپایی‌ها، روس‌ها و چین و هم دولت امریکا تلاش می‌کنند با به نتیجه رساندن مذاکرات، مانع از به تعویق افتادن روند شده و نیازی به جلب نظر مثبت کنگره و سنا هم نداشته باشند.
در شرایطی که طرفین بتوانند تا ٢٤ نوامبر به توافق برسند بحث نیاز به تصمیم‌گیری کنگره در خصوص توافقنامه نهایی هم از میان خواهد رفت. در شرایطی که به این توافق نرسیم پس از ماه ژانویه، مجلس نمایندگان و سنا به پرونده ورود پیدا خواهند کرد و در این صورت حتی احتمال وجود دارد که توافقنامه موقت ژنو هم توسط تندروهای کنگره زیر سوال برده شود.
