مگر «گونتر گراس» چه گفت که محکوم شد

به گزارش جهان به نقل از فارس، آزادی بیان یکی از مفاهیمی است که همواره سیاستمدارن غربی بر آن انگشت گذاشته‌اند و برای اتهام زنی به دولت‌های دیگر از آن بهره برده‌اند؛ مفهوم انتزاعی که اگر چه در ابتدا بسیار خوشایند و مطلوب می‌نماید اما در متن آن چیزی جز اهداف و انگیزه‌های دولت‌های غربی نگنجیده است. انگیزه‌هایی که همواره این معیار سنجش این مفهوم را تحت تاثیر قرار داده‌اند. ماجرای اشعار گونتر گراس، نویسنده و نوبلیست آلمانی، در دو ماه اخیر نیز از سنخ این داوری‌ها خارج نبود.

در حالی که سیاستمداران اروپایی در طی یکسال گذشته از حل مشکلات اقتصادی یونان باز مانده بودند و با ریاضت‌های اقتصادی و دادن وام‌های مختلف نتوانسته بودند مشکل مردم این کشور را حل کنند، گونتر گراس شاعر آلمانی در دومین شعری جنجالی خود به یاری آنها شتافت. گراس در شعر اخیر خود به انتقاد از روند اصلاحات اقتصادی در یونان پرداخته و این کشور را «محکوم به فقر» توصیف کرده بود.

گراس 84 ساله در شعر خود که در حمایت از مردم یونان سروده بود در کنار گلایه خود از تصمیم گیرندگان اتحادیه اروپا به طور تلویحی به انتقاد از مقامات آلمانی پرداخته بود. لبه تیز این انتقادها به سوی صدراعظم آلمان، آنجلا مرکل محافظه کار، بود که با دیگر هم حزبی‌هایش معتقد بودند تنها راه نجات مردم یونان برای ایجاد توازن در بدهی‌های آنها، ریاضت اقتصادی است.

نویسنده کتاب «طبل حلبی» در شعر خود به انتقاد از اتحادیه اروپا در تحمیل مردم یونان به نوشیدن «پیاله‌های زهر آگین» پرداخته بود. همچنین وی در بخش دیگری از شعر خود مردم یونان را «بدهکاران به یوغ کشیده شده» توصیف کرده بود. این انتقادهای گونتر گراس به سیاست‌های آلمان بی واکنش نماند و گونتر کریچ بام، رئیس کمیته مسائل اروپا در مجلس آلمان و یکی از هم حزبی‌های دموکرات‌های مسیحی، در یکی از مصاحبه‌های خود با ایندیپندنت، عنوان کرد: انتقادهای گراس کاملا واقعیت را تحریف می‌کنند چرا که ما کمک های بسیاری به یونان کردیم.»

نویسنده معروف آلمانی و برنده نوبل در سال 1999، در یک ماه اخیر در کنار نویسندگی و شاعری به دنیای سیاست نیز وارد شده و ماه گذشته نیز شعری در انتقاد از رژیم صهویونیستی با عنوان «چه باید گفت» سروده بود. سروده‌های این نویسنده 84 ساله آلمانی در انتقاد از اقدامات مقامات صهویونیستی، بی پاسخ نماند و در اولین اقدام مقامات رژیم صهویونیستی حضور این نویسنده در سرزمین‌های اشغالی را ممنوع اعلام کردند. چند روز بعد، یکی از شبکه‌های آلمانی یکی از گزارشگران خود را به میان مردم فرستاد. در این گزارش که به زبان انگلیسی منتشر شد، برخی از مصاحبه شوندگان این نویسنده آلمانی را به عدم آگاهی و بی اطلاعی متهم ساختند.

همزمان با انتشار شعر گراس علیه رژیم صهویونیستی، نظر سنجی‌ای در آلمان مبنی بر دیدگاه مردم آلمان نسبت به رژیم صهوینیستی در آلمان انجام شد و نتایج آن در استرن مگزین منتشر شد. بر اساس این نظر سنجی 59 درصد از مردم آلمان، رژیم صهویونیستی را دولتی متخاصم شناختند. اما ماجرا به پایان نرسید و هرتا مولر، دیگر نویسنده برنده نوبل ادبی در سال 2009، در سفری که به برزیل انجام داده بود به انتقاد از اظهارات گونتر گراس پرداخت و او را وابسته نازی‌ها خواند و گراس را به بازگشت به گذشته محکوم کرد.

این انتقادات به اینجا محدود نشدند و فشارها به مقامات آلمانی از سوی صهیونیست ها مبنی بر انتشار اشعار گراس افزایش یافتند. بر اثر این افزایش فشارها رئیس جمهور آلمان، یواخین گائوک، در هفته جاری برای عذر خواهی و ارائه پاره‌ای توضیحات در مورد شعر اخیر گراس به سرزمین های اشغالی سفر کرد.

شعر گونترگراس در انتقاد از مقامات رژیم صهویونیستی، بیان واقعیتی بود که سال‌ها جریان داشت. بنا به نص قانون کشورهای اروپایی مبنی بر وجود آزادی بیان، وی از چنین حقی برخوردار بود که چنین اظهاراتی داشته باشد اما بزرگ‌ترین دموکراسی خاورمیانه (بنا به ادعای مقامات رژیم صهویونیستی در مورد حکومت خود) ورود این فرد به کشورش را ممنوع اعلام کرد و در کشور خود این نویسنده نیز هجمه رسانه‌ها علیه او صورت گرفت.

این عکس العمل مقامات غربی نشان داد که اگر آزادی بیان در راستای اهداف و سیاست‌های این کشورها نباشد، واقعیت به مسلخ خواهد رفت؛ همان گونه که جولیان آسانژ سوئدی در پی بازنشر مطالبی در مورد سیاست خارجی آمریکا در سایت ویکی لیکس به دادگاه فراخوانده شد و پرونده‌هایی در مورد فساد اخلاقی او ساخته شد.