جهان.سرويس فرهنگ و هنر : در هفته اي كه گذشت ،بازار كتاب همانند هميشه ، شاهد انتشار كتابهاي گوناگون در حوزه ي مختلفي چون دين و فلسفه ، سياست و تاريخ ، داستان و شعر و...بود. از طرفي ، با نزديك شدن ماه مبارك رمضان ، جستجوي آثار مكتوب ديني و مذهبي در بين علاقمندان به كتاب و كتاب خواني رونق بيشتري يافته است. در آستانه ماه مبارك رمضان انتشارات پيام آزادي با همكاري انتشارات پيام كتاب با چاپ و انتشار كتاب «چشمههاي حكمت در تهذيب اخلاق و تكميل نفس از ديدگاه اميرالمؤمنين (ع)» به استقبال اين ماه پربركت رفتهاند. كتاب مذكور تأليف ملاابوالحسن بن ملامحمد كاظم به اهتمام سيد محمدرضا تناوش فراهم آمده است. «مباني تئوريك اسلام» گزيده مقالات دانشنامه اسلام است كه سعيد سبزيان و انسيه لرستاني آن را از متن انگليسي به فارسي ترجمه كردهاند و انتشارات آدنا چاپ و انتشار آن را به عهده گرفته است. كتاب مباني تئوريك اسلام تعدادي از مهمترين مقالات دانشنامه اسلام را در اختيار دانشجويان اديان و عرفان، الهيات و معارف اسلامي، فقه و حقوق، تاريخ تمدن اسلام، مطالعات قرآني و ساير رشتههاي مرتبط قرار ميدهد. اين مقالات عميقاً تحقيقي و مبتني بر فهرست بلندي از مراجع و منابع معتبر هستند. سبزیان در مقدمهی کتاب نوشته است: «سالهاست که دانشنامهی اسلام مورد توجه استادان و دانشجویان رشتههای مرتبط قرار گرفته است. در سالهای گذشته پیوسته از دانشجویان خواسته میشد مطالب این کتاب را بخوانند؛ اما نه متن انگلیسی و نه ترجمهای از این کتاب در دسترس علاقهمندان قرار داشت. اکنون گام اول در ترجمهی مهمترین مباحث آن کتاب برداشته شده و متن انگلیسی و فارسی آن از سوی انتشارات آدنا در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. مقالات این دانشنامه مبتنی بر تحقیقات وسیع هستند و فهرست مراجع آنها گویای همین ادعاست.
نویسندگان تلاش کردهاند در کوتاهترین مقدار لازم و ممکن، مباحث اسلامی را بکاوند، ریشهیابی کنند و دیدگاههای متقدم و متأخر را در کنار هم مطرح کنند.»
آیت، اتحاد اسلام، اجتهاد، احکام، الله، امامت، انجیل، حکمت، خلیفه، عدل، قانون، کفاره و نکاح از جمله مواردی هستند که در این کتاب مطرح شدهاند. «جريانها و سازمانهاي مذهبي ـ سياسي ايران» عنوان كتابي است كه از روي كار آمدن محمدرضا شاه تا پيروزي انقلاب اسلامي را در برميگيرد. اين كتاب به قلم رسول جعفريان نوشته شده و مؤسسه خانه كتاب آن را چاپ و منتشر كرده است. رويكرد اصلي نويسنده در اين اثر، رويكردي تاريخي ـ فرهنگي است، نه جامعهشناختي. درواقع دستمايه اوليه مؤلف، صرفاً تاريخي است. اين كتاب ، شامل هشت فصل با عنوانهاي؛ بازگشت دين به عرصه جامعه و سياست، فعاليتهاي حوزوي از اواخر دهه 30 تا انقلاب اسلامي سال 57، جريانهاي مذهبي ـ سياسي فعال دهه 40 تا اوائل50، اسلام انقلابي سازمان مجاهدين خلق، حسينيه ارشاد و دكتر شريعتي، گروهها و جريانهاي فعال مذهبيـ سياسي در آستانه انقلاب اسلامي، نويسندگان برجسته آثار دينی ـ سياسي در آستانه انقلاب اسلامي و جريانهاي تجديد نظر طلب در عقايد شيعه است.
اين اثر در انتها پس از كتابنامه، حاوي فهرست راهنمايي از نام اشخاص، اماكن و كتابهاست.
در تدوين اين اثر، از شمار قابل ملاحظهاي منبع مكتوب استفاده شده است. چاپ اول اين كتاب بهمن ماه سال گذشته منتشر شده و در مدت كوتاهي ناياب شد و اكنون چاپ دوم آن به بازار آمد. «يادنامه شيخ آقا بزرگ تهراني» مؤلف كتاب گرانسنگ «الذريعه» به كوشش و ويرايش عبدالحسين طالعي فراهم آمده و مؤسسه خانه كتاب با همكاري سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران اقدام به چاپ و انتشار آن كرده است. اين كتاب در سه بخش شامل مجموعه مقالات و مطالبي به قلم عالمان دين، صاحبنظران و استادان معروفي است كه به مناسبت يكصدمين سال آغاز نگارش «الذريعه» آن را منتشر كردهاند. لازم به ذكر است شيخ آقابزرگ تهراني از دانشمندان كتابشناس قرن چهاردهم هجري است و با تاليف "دائره المعارف بزرگ الذريعه" و كتاب "طبقات اعلام الشيعه" گام بزرگي در شناسايي آثار و نسخ خطي اسلامي در حوزه هاي مختلف علوم برداشته است . «جايگاه انسان در حكمت متعاليه ملاصدرا» عنوان كتابي است به قلم دكتر رضا اكبريان دانشيار گروه فلسفه دانشگاه تربيت مدرس كه نشر علم منتشر كرده است. نظريه اصالت وجود آنگونه كه در حكمت متعاليه صدرالمتألهين مطرح شده به هيچوجه سابقه ندارد و در آثار فلاسفه پيش از وي ديده نميشود. او با تأسيس اين اصل، در فلسفه اسلامي نوعي دگرگوني به وجود آورد و به جريان انديشههاي فلسفي رنگي تازه و چهرهاي جديد بخشيد. «پرسش از ماهيت مدرنيته در ايران» عنوان كتابي است كه به اهتمام دكتر موسي نجفي فراهم آمده و پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامي با همكاري سوره مهر آن را منتشر كرده است. در اين كتاب با شش نظريه پيرامون ماهيت مدرنيته در ايران مواجهيم كه توسط دكتر موسي نجفي، عليرضا ذاكر، دكتر جميله علمالهدي، داوود مهدوي زادگان، فرخ امه طلب و زندهياد دكتر محمد مددپور مطرح شده است.بر اساس مطالب کتاب، پرسش از ماهيت مدرنيته حاصل تحقيق و مباحثات مشترك بخش پژوهشي گروه انديشه سياسي اسلام، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي است. طي چند سال گذشته كار علمي اين گروه در مجموعه چهار جلدي مولفهها منتشر شده است. مولفههاي انديشه سياسي امام خميني، مولفههاي غربگرايي در ايران، مولفههاي هويت ملي و مولفههاي تجدد در ايران، عنوان مجموعههاي اين کتاب را تشکيل ميدهند. در بخشي از مقدمه كتاب آمده است: «پس از طرح و نقد برخي از نظريههاي بهوجود آمده و گفته شده در چند ميزگرد، برخي مباحث مطرح ديگر را هم در اين محدوده فكري مورد توجه قرار داده و به خصوص به بررسي ديدگاههاي متفكر معاصر، دكتر رضا داوري اردكاني، پرداختيم. در ادامه كار قصد پرداختن به ساير حوزههاي فكري را هم داشتيم و مطالب ارزنده ديگري نيز آماده شد كه ناگهان ضايعه فوت دوست دانشمند و متفكر عاليقدر، دكتر محمد مددپور، و سنگيني فقدان وي براي مدتي كارهاي علمي دوستان گروه را متوقف كرده، تحتالشعاع خود قرار داد و در نهايت با توجه به نزديكي برگزاري همايش بزرگداشت مرحوم مددپور، قسمتهاي اوليه كار را به سرعت جمعآوري كرده و سعي شد بخش اول تحقيق در اين مقطع زماني به اين بهانه منتشر گردد.» چاپ دوم كتاب «پرسش از ماهيت مدرنيته در ايران» در شمارگان 2500 نسخه، 101 صفحه و بهاي 13000 ريال راهي بازار نشر شد.
«مباني توسعه پايدار شهري» عنوان كتابي به قلم دكتر مهرداد نوابخش، دكتر اسحق ارجمند سياهپوش است كه انتشارات جامعهشناسان منتشر كرده است. توسعه پايدار شهري به دنبال ساختن يك شهر نسبتاً ايدهآل و آرماني است كه در آن شهروندان معاصر از يك زندگي نسبتاً خوب برخوردار شوند و هم تواناييهاي نسل آينده براي برآورده كردن نيازهايشان به مخاطره نيفتد. «زندگي سياسي و اجتماعي حاج آقا رضا رفيع» يا قائم مقامالملك عنوان كتابي است كه به كوشش مسعود رفيع فراهم آمده و نشر آبي آن را منتشر كرده است. قائم مقامالملك شايد از معدود رجال خوشنامي بود كه توانست در كسوت طلبگي ساليان متمادي خود را در گروه نامتجانس اصحاب و نزديكان شاه حفظ كند ولي در سالهاي پاياني سلطنت كه غرور و نخوت كمنظيري بر دستگاه سلطنت حاكم شد ديگر پذيراي افرادي ناصح چون قائم مقام نبودند. اين كتاب به وسيله يكي از نوادگان قائم مقامالملك گردآوري شده است. «پژوههاي در تاريخ سياسي معاصر» عنوان كتابي است به قلم سيدمهدي شريفي و روزبه بخشي كه جلد اول آن را انتشارات پيام آزادي منتشر كرده است. نويسندگان كتاب طي جستوجو در منابع و مدارك تاريخي، جهت بازخواني برخي رويدادهاي تاريخ معاصر ايران و شماري از رويدادهاي مهم تاريخ بينالملل نقش امريكا و انگليس را در تحميق و چپاول ملتها آشكار ميكنند. تحريم راه تسكين دردهاي آمريكا، وقتي آمريكاييها در ايران ترياك كاشتند، ساواك خدمتگزار سيا و موساد، فروش قرمز محمدرضا زيرپاي سران تلآويو، وقتي شاه هستهاي شد، جشنهاي دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهي، شاهي كه شيرهاش را كشيدهبودند، از نوفللوشاتو تا تهران، جاسوس خانهاي كه آمريكا را تحقيركرد، كورههاي حقيقتسوزي، خاورميانه بزرگ آمريكا، نبرد 33 روزه لبنان آبرويي براي جنگ شش روزه اعراب، هاليوود نقابي براي خشونت در آمريكا و نسلكشي در رواندا، از جمله عناوين بخشهاي مختلف كتاب «پژوههاي در تاريخ سياسي معاصر» است. چاپ اول اين كتاب با شمارگان 2000 نسخه و 200 صفحه روانه بازار كتاب شدهاست. «ريشههاي فرهنگي ارتباط در ايران» عنوان كتابي به قلم دكتر مهدي محسنيان راد است كه نشر چاپار با همكاري پژوهشگاه اطلاعات و مدارك علمي ايران منتشر كرده است. اين كتاب در سه فصل به تدابير ارتباطي ايراني، تحولات فلسفه سياسي در ايران و رابطه آن با شكلگيري مدل هشت انگارهاي ارتباط، پناهگاه گروه گريزان از جادوي ارتباط ميپردازد. دکتر مهدی محسنیانراد با اشاره به تحقیقاتی که سال 1369 در زمینه تولید خبر انجام داده است، انگیزه خود از نگارش این اثر را پیشگیری از نهادینه شدن فرهنگهای منفی در حوزه ارتباطات دانسته و مي گويد: این اثر بر اساس مدل هشتانگارهای ارتباطات ایرانی تنظیم شده که بیانگر شرایط برقراری ارتباط در یازده قرن گذشته ایران است. برقراری ارتباط در دورههای گوناگون دارای سه طیف «ظاهر یا باطن»، «خودی و غیرخودی» و «سکوت یا سخن گفتن» است که فرد با تعیین یکی از این سه طیف و قرار گرفتن در یکی از دو موضع «فرودست» و «فرادست» شیوه ارتباطی خود را مشخص میکرد و از تلفیق این سه طیف، مدل هشتانگارهای ارتباط پدید آمده است.
«تاريخ موسيقي ايران» عنوان كتابي نوشته حسن مشحون است كه فرهنگ نشر نو چاپ دوم آن را اخيراً منتشر كرده است. نويسنده در اين اثر ضمن بيان سرگذشت موسيقي ايران در طول تاريخ و شمهاي از چگونگي آن، نيز شرح تحول آن، تغييرات، عوامل و حوادثي كه در دورانهاي گوناگون در ترقي و تنزل و ركود اين فن مؤثر افتاده است، به ذكر شرح احوال و آثار موسيقيدانان و دانشمندان بزرگ و نويسندگان كتابها و رسالهها و شارحين و كساني ميپردازد كه در توسعه و تكميل هنر موسيقي كوشيدهاند. «محبوب سياه و طوطي سبز» عنوان كتابي از باستاني پاريزي (محمد ابراهيم) استاد تاريخ دانشگاه تهران است كه نشر علم منتشر كرده است. باستاني پاريزي در تاريخنويسي و روايت پردازي شيوهاي نو به كار ميگيرد او با استخراج رويدادهاي جذاب و خواندني از دل متون تاريخي يا جغرافيايي يا ادبي خواننده را به تاريخ علاقهمند ميكند. آنچه در این کتاب به عنوان شاخصه اصلی بیان می شود، نوع نگرش نویسنده به عنوان مورخ و همچنین استاد تاریخ موسیقی است. چرا که به دلیل آشنایی و شناخت حسن مشحون نسبت به اساس موسیقی ایران، توضیحات داده شده در زمینه موارد تخصصی موسیقی، دارای مستندات تاریخی است و مانند دیگر کتاب های تاریخ موسیقی، به تعریف خاطره و شنیده ها نپرداخته است. این کتاب در دو جلد تهیه شده که چاپ نخست آن در سال هزار و سیصد و هفتاد و سه و توسط نشر سیورغ و با همکاری نشر فاخته منتشر شده است و فرهنگ نشر نو عهده دار چاپ دوم آن بوده است. «افسانههاي آذربايجان» عنوان كتابي است كه نورالدين سيراف تأليف كرده و ابراهيم دارابي آن را به فارسي ترجمه كرده است. اين كتاب را نشر دنياي نو چاپ و منتشر كرده است. افسانههاي آذربايجان برخلاف افسانههاي ديگر ملل كه آرزوها و آرمانهاي مردم با اتكا به نيروهاي ماوراءطبيعي تحقق مييابند، با اتكا به عقل و شعور پيرمردان فرزانه به سرانجام ميرسد. «جشن شب يلدا در ايران» عنوان كتابي است تأليف حميد سيدگر شهانقي كه دفتر پژوهشهاي راديو فراهم آورده و نشر طرح آينده آن را منتشر كرده است. اين كتاب در پنج فصل به آئين يلدا، فال بيني در اين شب، سفره شب يلدا، يلدا و ادبيات شفاهي و يلدا در ادبيات فارسي ميپردازد. «قهرمان تا نويسنده» عنوان كتابي است كه در بزرگداشت محمود طياري نويسنده پرتلاش شمالي فراهم آمده و نشر افراز آن را منتشر كرده است. اين كتاب شامل پنج دفتر در يك مجلد است كه به ترتيب شامل گفتوشنودها، نقد تئاتر، نگاه به چند داستان كوتاه، نشانهشناسي و تأويل شعر، يادمانها و سوگمانهاست. «عكس انتخاباتي با كت دكتر احمدينژاد» يا چگونه يك نويسنده سياستمدار ميشود عنوان كتابي است به قلم محمدرضا سرشار (رضا رهگذر) كه انتشارات سورهمهر منتشر كرده است. محمدرضا سرشار كه از زمستان سال 1378 كانديداي نمايندگي مجلس ششم از حوزه تهران شده بود، در لابهلاي فعاليتهاي انتخاباتي يادداشتهاي كوتاهي به عنوان خاطرات مينوشت كه نگرش او را به مسائل سياسي – اجتماعي، فرهنگي و برخي از چهرههاي صاحب نفوذ نشان ميدهد. «هماهنگيهاي واژهگزيني عربي و فارسي در شعر مولانا» با تكيه بر جنبههاي موسيقايي مثنوي و غزليات شمس نوشته سيده نسترن پزشكي نام كتابي است كه توسط انتشارات آزادمهر به بازار آمد. اين كتاب پژوهشي سعي دارد تا با روش تحليل محتوا و استفاده از كتابخانه از طريق تلفيق بررسي و تحليل آراي صاحبنظران دو حوزه ادبيات و زبانشناسي به بررسي موضوع مورد نظر بپردازد. «تالار پذيرايي پايتخت» نام رماني از محمدعلي گوديني است كه انتشارات سوره مهر منتشر كرده است. رمان «تالار پذيرايي» كه قبل از 15 خرداد سال 42 و با تمركز بر حادثه ششم بهمن سال41 و انقلاب سفيد و ماجراهاي تقسيم اراضي در رژيم شاه آغاز ميشود، زمينههاي شكلگيري انقلاب اسلامي را در پسزمينه داستان روايت ميكند. نويسنده وقايع انقلاب را به صورت غيرمستقيم مورد توجه قرار داده و رويدادهاي آن در سال 53 تمام ميشود. البته گوديني در جلد دوم اين رمان به حوادث سال 57 و انقلاب اسلامي ميپردازد و تا سالهاي پس از جنگ تحميلي را دربرميگيرد. «خزه» نام رماني از هربر لوپوريه با ترجمه احمد شاملو پس از سالها تجديد چاپ شده است. چاپ جديد اين رمان براساس آخرين ويرايش مترجم انجام گرفته است. رمان خزه كه به حوادث و رويدادهاي جنگ جهاني دوم و نهضت مقاومت ملي در فرانسه ميپردازد در اوايل دهه پنجاه در ايران ترجمه و منتشر شده بود. «يك زن بدبخت» نام كتابي به قلم ريچارد براتيگان با ترجمه حسين نوشآذر است كه توسط نشر مرواريد در خرداد 88 منتشر شد و به دليل استقبال خوانندگان چاپ دوم آن در تيرماه به بازار آمد. براتيگان اين سفرنامه داستاني را براساس تجربههاي زندگي روزانهاش نوشته و از طنزي ظريف برخوردار است. «مرد در تاريكي» رماني از پلاستر با ترجمه الاهه دهنوي است كه انتشارات مرواريد منتشر كرده است. پلاستر خود درباره اين رمان ميگويد: «از بعضي جنبهها رماني سياسي است و از سويي رماني خانوادگي هم به حساب مي آيد. در ضمن اين رمان درباره خاطرات نيز هست». «عصابه» مجموعهاي از چند داستان كوتاه نوشته حبيب باوي ساجد است كه نشر افراز منتشر كرده است. باوي پيش از اين سه كتاب در زمينه نقد و گفتوگو با اهالي ادبيات و سينما منتشر كرده و كتاب «عصابه» نخستين تجربههاي او در عرصه داستان كوتاه است. تجربهاي كه از سياهمشق بر گذشته و به پختگي رسيده است. «در ستايش گردآفريد و دستپختاش» مجموعه داستانهاي كوتاهي به قلم تورج رهنماست كه به قول خودش براي كودكان ريشدار نوشته است. رهنما البته اين داستانها را پلكاني در قالب شعر سپيد نوشته تا تداعيگر شاعرانگي اين داستانها باشد. ناشر اين كتاب نشر افراز است. «بدون خداحافظي» عنوان كتابي نوشته نغمه ثميني است كه انتشارات حوا منتشر كرده است. اين كتاب شامل يك نمايشنامه و يك گفتوگوست. نمايشنامه بدون خداحافظي در سه اپيزود نوشته شده و داراي دو شخصيت است يكي محبوبه 16 ساله دختري از اهالي لاهيجان و ديگري طاهر 25 ساله اهل افغان كه يك پا ندارد. نغمه ثميني مدرس ادبيات نمايشي و كارگردان تئاتر است. «سرمه اعتبار» گزيده اشعار رئيس احمد نعماني است كه توسط نشر تكا در قطع پالتويي چاپ و منتشر شده است. نعماني از اهالي اترپرادش هند است و در حال حاضر به تدريس زبان فارسي در دبيرستان دانشگاه عليگره هند مشغول است. از اين شاعر پارسيگو آثار فراواني به زبان فارسي چاپ شده و در اين مجموعه نيز بهترين غزلها، غزلپارهها و قطعات شاعر آمده است. نعماني در اين گزيده پنج غزل درحمد و نعت خداوند و پيامبر او دارد كه از ساختي حساب شده و زيبا برخوردار است. «كفران» گزيده اشعار محمد كاظم كاظمي شاعر اهل هرات افغانستان است كه سالها در ايران اقامت دارد و تقريباً زبان و لحني ديگرگونه پيدا كرده است و به زبان معيار فارسي در ايران نزديك شده است. كاظمي شاعري عمدتاً غزلسرا است كه در بين شاعران افغان مقيم ايران يكي از موفقترينها شناخته ميشود. «گفتوگويي با زن مصلوب» گزيده اشعار يوسفعلي ميرشكاك است كه نشر تكا منتشر كرده است. در اين كتاب اشعاري در قالب غزل، قصيده، مثنوي، مخمس، دوبيتيهاي پيوسته و شعر سپيد آمده است. ميرشكاك از جمله شاعران متعهد و يكي از پيشاهنگان شعر انقلاب و جنگ شناخته مي شود. اشعار او نقش و تأثير به سزايي در شاعران نسل امروز ايران بويژه در عرصه شعر دفاع مقدس داشت.