نتیجه مذاکره با آمریکای زیاده‌خواه/ زمان افزایش فشارهاست
سه شنبه ۶ آبان ۱۳۹۳ ساعت ۰۷:۲۱
کد مطلب: 388399
بنابراین زمان آن فرا رسیده تا فشارها بر تهران افزایش یابد. به گزارش اشراف، اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی در یادداشتی به قلم امانوئل اتولنگی با نگاهی به موضوع رفع تحریم‌های اقتصادی علیه ایران به بررسی آثار و پیامدهای ناشی از این امر پرداخته است.
در این گزارش آمده است در حال حاضر کاهش تحریم‌ها اقتصاد ایران را بهبود بخشیده و با رونق و شکوفایی دوباره اقتصاد ایران، مقامات این کشور دیگر اعطای امتیاز در توافق هسته‌ای را ضروری نمی‌دانند.
آمارها و گزارش‌ها اخیر همگی نشان از رشد و پیشرفت در تمامی بخش‌های اقتصادی ایران دارند و اگرچه قسمتی از این دستاوردها به لطف مدیریت درست و سطح بالای حسن روحانی و کابینه وی حاصل شده است اما موفقیت روحانی و دولت وی بدون رفع تحریم‌ها هیچ‌گاه ممکن نبود. نویسنده این گزارش در پایان پیشنهاد می‌کند در صورت عدم دستیابی به توافق نهایی، دولت اوباما باید تحریم‌های کنونی را احیا کرده و تلاش کند تا سیاست اعمال تحریم‌های جدید را با قدرت بیشتری از سر گیرد. مرکز رصد راهبردی اشراف بدون تایید محتوا و ادعاهای مطرح شده در این گزارش، ترجمه آن را صرفا جهت اطلاع نخبگان و تصمیم‌گیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر می‌کند و دیدگاه‌ها، ادعاها و القائات این گزارش‌ها هرگز مورد تأیید اشراف نمی‌باشد.
■ کاهش و لغو تحریم‌ها موجب شکوفایی و رونق اقتصاد ایران شده است ■
کاهش تحریم‌ها از سوی دولت اوباما اقتصاد ایران را بهبود بخشیده و آن را به نقطه‌ای رسانده که مقامات این کشور دیگر اعطاء امتیاز در توافق هسته‌ای را ضروری نمی‌دانند. زمان آن فرا رسیده تا فشارها بر تهران افزایش یابد. زمانی که دولت اوباما در نوامبر گذشته توافق هسته‌ای موقت با ایران را امضاء کرد، مصرانه ادعا می‌کرد که گستره کاهش تحریم‌ها محدود، تأثیرات آن بسیار کم و ناچیز و مدت زمان قرارداد موقت آنقدر کوتاه است که تمامی منافع ایران در این دوره به طور کامل برگشت‌پذیر خواهند بود.
■ اهرم فشار غرب در مقابل ایران بیش از پیش تضعیف شده است
■ دولت اوباما بر این باور بود که پیش‌بینی‌هایش کاملاً دقیق و درست خواهد بود اما در حقیقت داده‌های اقتصادی کنونی ایران نشان از موضوعی کاملاً متفاوت و البته مشکل‌آفرین دارد. اقتصاد ایران در هنگام انعقاد توافق موقت در آستانه سقوط و فروپاشی قرار داشت اما اکنون که تنها چند هفته تا ضرب‌الاجل تعیین‌شده برای دستیابی به توافق نهایی باقی است، شاهد آن هستیم که اقتصاد ایران در حال احیا است. درواقع کاهش نابهنگام تحریم‌ها موجب شد تا اهرم فشار دولت اوباما و شرکای اروپائی علیه ایران از بین برود. در حال حاضر ده ماه از لغو تحریم‌ها علیه ایران می‌گذرد و این در حالی است که نه‌تنها توافق نهایی حاصل نشده است بلکه کاهش تحریم‌ها مانع از سقوط اقتصاد ایران نیز شد. اهرم فشار غرب بیش از دستیابی به امتیازات عمده از سوی ایران اهمیت و قدرت خود را از دست داده است و اگر قرار باشد برای دستیابی به توافق هسته‌ای روند کاهش تحریم‌ها همچنان ادامه داشته باشد، این اهرم فشار با گذشت زمان بیش از پیش تضعیف خواهد شد.
■ گزارش‌ها و آمارهای داخلی ایران نشان از رشد اقتصادی همه بخش‌ها دارد
■ بر اساس گزارش‌های بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در طی سه‌ماهه نخست سال جاری (بهار ۲۰۱۴ میلادی) و در مقایسه با سال گذشته، ایران نرخ رشدی معادل ۴٫۶ درصد داشته است و از همه مهم‌تر آنکه این رشد در تمامی بخش‌های اقتصادی ایران محسوس است. بر طبق گزارش‌های منتشرشده از سوی وزارت صنایع و تجارت ایران، این کشور در چهارماهه نخست سال جاری (از آوریل تا ژوئیه ۲۰۱۴ میلادی) و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته توانسته رشد ۷۱ درصدی در تولید خودرو داشته باشد و این امر نتیجه مستقیم تعلیق تحریم‌ها علیه بخش خودروسازی ایران بوده است. بر طبق اظهارات «مسعود سلطانی‌فر»، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران، این کشور در مقایسه با سال ۲۰۱۳ میلادی افزایش ۲۰۰ درصدی را در تعداد گردشگران خارجی تجربه کرده است.
■ رشد اقتصادی در تمامی بخش‌ها و کاهش تورم ایران؛ دو دستاورد بزرگ ایران
■ ایران بخش اعظمی از رشد اقتصادی خود را مدیون صنعت نفت و افزایش درآمدهایش است که این دو امر نیز خود در نتیجه رفع تحریم‌ها حاصل شده‌اند. برطبق آمارهای ارائه‌شده از سوی «منصور معظمی» معاون وزیر نفت، میزان صادرات نفت ایران از انتظارات بودجه سالانه نیز فراتر رفته و حتی ۸ درصد از میزان پیش‌بینی‌شده نیز بیشتر بوده است. میزان رشد بخش نفت ایران در بهار (سه‌ماهه نخست) سال ۲۰۱۳ میلادی رقمی معادل ۲۱٫۹- بود اما در زمستان (سه‌ماهه پایانی) سال ۲۰۱۳ میلادی این رقم رشد متوسطی داشت و به ۳٫۶ درصد رسید و در بهار (سه‌ماهه نخست) سال ۲۰۱۴ میلادی این رشد مثبت شد و به رقم ۶٫۱ درصد افزایش یافت. در حالی که درآمدها افزایش یافته بود سود غیرمترقبه‌ای نصیب تمامی بخش‌های اقتصاد ایران شد. به لطف تزریق سرمایه به اقتصاد این کشور و لغو تحریم‌ها علیه بخش خودروسازی و محصولات پتروشیمی، بخش صنعت و معدن ایران نیز رشد اقتصادی معادل ۸٫۱ درصد از خود نشان داد. به طور کلی، صادرات غیرنفتی ایران نیز در شش‌ماهه نخست سال جاری ۲۰ درصد رشد داشته است. اما رشد اقتصادی تنها دستاورد و موفقیت ایران نیست بلکه در این مدت میزان تورم ایران از ۴۰ درصد به ۲۱ درصد کاهش یافت و بر طبق اظهارات «علی طیبی‌نیا» وزیر امور اقتصاد و دارائی ایران قرار است میزان تورم از این رقم نیز پایین‌تر رفته و در سال ۲۰۱۵ میلادی به ۱۵ درصد برسد.
■ بخشی از دستاوردهای ایران مدیون مدیریت مناسب دولت روحانی است
■ حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران در نیویورک اعلام کرد این کشور از رکود اقتصادی خارج شده است و طبعاً وی از چنین دستاوردهایی سربلند و مفتخر بود. باید به این نکته اذعان کرد که قسمتی از این دستاوردها و نتایج مدیون سطح بالایی از مدیریت و استعداد است که با انتخاب وی به عنوان رئیس‌جمهور ایران وارد دولت کنونی ایران شد اما موفقیت روحانی بدون رفع تحریم‌ها هیچ‌گاه ممکن نبود. ■ در صورت شکست مذاکرات روند اعمال تحریم‌ها آغاز خواهد شد
■ بدون دستیابی به توافق نهایی، لغو تحریم‌ها امری موقتی و برگشت‌پذیر خواهد بود و حتی تحریم‌های جدید و تازه‌ای نیز ممکن است اعمال شود. اما تمامی این گزینه‌ها برای شرایطی است که مذاکرات با شکست کلی روبرو شود. در حال حاضر، بهبود شرایط اقتصادی (در نتیجه کاهش تحریم‌ها) باعث شده تا ایران دیگر نگران سرنوشت شوم و قریب‌الوقوع ناشی از رکود اقتصادی نباشد، امری که به اعتقاد بسیاری از مقامات غربی محرک و انگیزه قوی حسن روحانی برای دستیابی به توافق موقت سال گذشته بود. در نتیجه، ایران در حال حاضر احساس می‌کند که تنها به مذاکره نیازمند است نه مصالحه.
■ اشتیاق بیش از حد امریکا برای دستیابی به توافق هسته‌ای مورد سوء تعبیر واقع شده
■ «عباس عراقچی» معاون وزیر امور خارجه ایران و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده این کشور اخیراً در اظهاراتی عنوان کرد: «اگر نتیجه‌ای از مذاکرات حاصل نشود فاجعه‌ای برای ایران رخ نداده است.» «علی یونسی»، مشاور حسن روحانی و وزیر سابق اطلاعات ایران نیز اخیراً طی مصاحبه‌ای با خبرگزاری فارس اظهار کرد: «به نظر می‌رسد آمریکا بیش از سایر قدرت‌های جهانی مشتاق دستیابی به توافق نهایی است.» به نظر می‌رسد که اشتیاق بیش از حد آمریکا برای دستیابی به توافق هسته‌ای نسبت به آنچه مذاکره‌کنندگان می‌خواستند نتیجه مخالفی در بر داشته است و در حال حاضر بدون عواقب و پیامدهای نقض توافق از سوی ایران (به عنوان مثال فروش نفت بیش از سهمیه و میزان مورد توافق) این پیام را به ایران می‌دهد که اعمال فشارها برای دستیابی به امتیازات بیشتر از سوی ایران با گذشت زمان کاهش خواهد یافت.
■ لغو و کاهش بیشتر تحریم‌ها به منظور دستیابی به توافق نهایی اشتباهی بزرگ است
■ پیامی که این شرایط برای سراسر بازار تجارت جهان با خود به همراه دارد نیز کاملاً مشخص و واضح است، اینکه درهای ایران به روی تجارت باز است و این کشور به طرز فزاینده‌ای مکانی مناسب برای سرمایه‌گذاری خوب و مطمئن است. اگر توافق نهایی حاصل شود یا نه باید گفت که اقتصاد ایران از آستانه فروپاشی و سقوط کامل بازگشت، آن هم بدون آنکه این کشور امتیاز برگشت‌ناپذیری را در مورد برنامه و فعالیت‌های هسته‌ای خود اعطاء کرده باشد. اگر توافق نهایی در طی مدت باقی‌مانده حاصل نشود، دولت اوباما باید در مقابل پیشنهاد کاهش و لغو تحریم‌های مقاومت بیشتری از خود نشان دهد.
دولت اوباما باید تلاش کند سیاست اعمال تحریم‌ها را با قدرت بیشتری از سر گیرد. از سوی دیگر نیز باید تحریم‌های موجود را با قدرت بیشتری احیا نماید تا از تحلیل و تضعیف موضع مخاطره‌آمیز غرب در دور جدید مذاکرات هسته‌ای در آینده جلوگیری کند. در شرایطی که ایران در سال ۲۰۱۳ میلادی در ورطه هولناک رکود اقتصادی قرار داشت، لغو و کاهش تحریم‌ها آن هم قبل از تسلیم کامل ایران یک اشتباه بزرگ از سوی غرب بود و در حال حاضر اگر رئیس‌جمهور آمریکا همچنان مصمم است که از ایران هسته‌ای جلوگیری کند نباید همان اشتباه را دوباره تکرار نماید.
