طرح بسیج جامعه زنان درباره مرکزعالی زنان
سه شنبه ۲۵ فروردين ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۱۷
کد مطلب: 417260
در کشور ما نهادهای گوناگونی در قوای مختلف وجود دارند که در خصوص مسائل زنان تصمیم‌گیری می‌کنند. معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری در دولت، فراکسیون زنان در مجلس شورای اسلامی و شورای فرهنگی و اجتماعی زنان وابسته به شورای عالی انقلاب فرهنگی از مهم‌ترین این نهادها هستند. این در حالی است که هر یک از این نهادها از دیدگاه خود که ضرورتاً با یکدیگر هماهنگ نیستند، به مسائل زنان می‌پردازند. به همین دلیل خلأ وجود یک مرکز که بتواند به هماهنگی نهادهای مختلف بپردازد و از موازی‌کاری جلوگیری کند احساس می‌شود.
از همین رو، رهبر انقلاب فروردین ماه سال گذشته به ضرورت تأسیس مرکز عالی زنان اشاره کرده و گفتند: «مرکز مطالعاتی و کاری که یک راهبرد صحیح و همه‌جانبه را درباره مسئله زن بررسی، دنبال و اجرایی کند نداریم. این مرکز باید به وجود بیاید و البته الزاماتی دارد». در این خصوص گفتگویی داشتیم با معصومه حاج‌حسینی؛ مسئول اندیشکده مطالعات راهبردی و آینده‌پژوهشی زنان و خانواده و از او در خصوص ضرورت‌ها و الزامات تشکیل این مرکز فراقوه‌ای و نیز طرح ارسالی بسیج جامعه زنان برای این مرکز عالی پرسیدیم.
مسئول اندیشکده مطالعات راهبردی و آینده‌پژوهشی زنان و خانواده در خصوص ضرورت ایجاد مرکز فراقوه‌ای زنان گفت: مسئله زنان به‌عنوان یک مسئله درجه یک استراتژیک برای نظام در دست جریانات سیاسی است. در این حوزه دو ساختار معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی را داریم. مجلس و دولت جزو متغیر احوالات سیاسی هستند و موضع‌گیری‌ها در حوزه زنان از این عارضه سیاسی صدمه بسیار می‌‌خورد.
معصومه حاج‌حسینی با بیان این مطلب اظهار داشت: در تمام دنیا رسم است که وقتی مسئله‌ای جزو مسائل استراتژیک حاکمیت محسوب می‌شود، آن مسئله در دست جریانات متغیر احوال سیاسی قرار نمی‌گیرد، بلکه به بخش لایتغیر نظامات‌شان سپرده می‌شود. به همین دلیل ما نیاز به یک مرکز فرا قوه‌ای داریم که صرف‌نظر از سیاست‌های دولت با یک راهبرد ثابت منطبق بر گفتمان انقلاب اسلامی به مسئله زنان بپردازد؛ چراکه این مسئله هم برای داخل کشور، هم برای مبارزه با جنگ نرم دشمن و هم برای تمدن‌سازی جمهوری اسلامی اهمیت دارد.
وی در خصوص بایدها و نبایدهای ساختار این نهاد اظهار داشت: در ساختار تدوین‌شده توسط بسیج جامعه زنان که به دفتر رهبر معظم انقلاب پیشنهاد شده است، این‌گونه لحاظ کردیم که اولاً باید از مراکز و شوراهای عالی بعد از انقلاب تاکنون درس بگیریم. تا به حال در رأس هر شورای عالی در کشور، رییس‌جمهور منصوب می‌شده است که این موضوع به نظر ما یک عارضه است. لذا پیشنهاد دادیم که در رأس هرم این مرکز شخصیتی حقیقی قرار گیرد که از طرف خود مقام معظم رهبری مشخص می‌شود.
* مرکز عالی زنان می‌تواند ظرف خوبی برای یک‌پارچه‌کردن وضعیت موجود باشد
این کارشناس حوزه زنان درخصوص سازوکار پیشنهادی دیگر لحاظ‌شده در این طرح خاطرنشان کرد: سپس تدبیر کردیم که چگونه می‌شود سازوکارهای موجود پیش‌بینی‌شده در قانون در حوزه مسائل زنان به یک‌پارچگی دست یابند. مثلاً در زمینه تحقیقات در حوزه زنان دستگاه‌های اجرایی و نظارتی و چه انجمن‌های مردمی با هم کار شبکه‌‌ای انجام نمی‌دهند و این دستگاه‌ها یک‌جا به سامان نمی‌رسند. مرکز عالی می‌تواند ظرف خوبی برای یک‌پارچه‌کردن وضعیت موجود باشد تا هم‌افزایی صورت گیرد.
* چه میزان از سیاست‌های شورای فرهنگی اجتماعی زنان به عنوان یک نهاد سیاست‌گذار، به راهبرد و اجرا تبدیل شده است؟
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد این مرکز باید از صفر تا صد باشد. یکی از عوارض ساختارهای موجود این است که دستگاه سیاست‌گذاری، از اجرایی و نظارتی کاملاً جداست و نهاد سیاست‌گذار در فضایی انتزاعی فعالیت می‌کند. دستگاه اجرایی هم به دلیل این‌که خودش را در کف میدان می‌بیند و سیاست‌ها را انتزاعی، بسیاری اوقات از سیاست‌ها عبور و بر اساس عقل میدانی خود عمل می‌کند. در خصوص دستگاه‌های نظارتی هم باید گفت تقریباً نظارت دقیقی نداریم. مثلاً چه میزان از سیاست‌های شورای فرهنگی اجتماعی زنان به عنوان یک نهاد سیاست‌گذار، به راهبرد و اجرا تبدیل شده است؟ بر آن بخش اندک هم که به اجرا تبدیل شده است، چقدر نظارت صورت گرفته است؟ تقریباً هیچ. تجمیع همه این موارد در یک مرکز عالی فراقوه‌ای باید صورت بگیرد. درحقیقت عالی‌بودن به این معناست که از سیاست‌گذاری تا اجرا مدیریت یکپارچه‌ای داشته باشد.
* اعضای حقیقی و حقوقی مرکز عالی زنان در طرح پیشنهادی بسیج جامعه زنان
مسئول اندیشکده مطالعات راهبردی و آینده‌پژوهشی زنان و خانواده درخصوص اعضای درنظر گرفته‌شده برای مرکز عالی زنان در طرح پیشنهادی بسیج جامعه زنان گفت: ما در ساختار پیشنهادی خود یک شورای راهبردی تعریف کرده‌ایم. این شورای راهبردی متشکل از اعضای حقیقی؛ شامل صاحب‌نظران حوزه زنان و اعضای حقوقی؛ مانند معاون امور زنان در دستگاه‌ها است. درحقیقت مطابق این طرح بایستی شأن متولیان امور بانوان که اکنون به صورت مشاوره یا اداره کل امور بانوان هستند، به معاونت ارتقا پیدا کند. از طرفی تمام بودجه زنان در این مرکز عالی متمرکز می‌شود و تحت‌نظر شورای راهبردی به دستگاه‌ها تخصیص می‌یابد.
* سرنوشت نهادهای فعال در حوزه زنان پس از تشکیل این مرکز
حاج‌حسینی درخصوص ارتباط این مرکز با ساختارهای دیگر بیان کرد: در این طرح پیشنهادی برخی ساختارها ارتقا می‌یابند و تعدادی ساختار نیز ایجاد می‌شوند. مثلاً بخش اقلیتی از دستگاه‌ها امور بانوان ندارند و این بخش باید به دستگاه‌ها اضافه شود، و یا سازمان‌های مردم‌نهاد به دلیل این‌که قانون مصوب در مجلس برای نظارت بر این سازمان‌ها نداریم تحت نظارت این مرکز قرار می‌گیرند. در ساختار پیشنهادی بسیج هیچ ساختاری حذف نمی‌شود و ساختارهای موجود به احسن ارتقا می‌یابند.
* ستاد ملی زن و خانواده چه خواهد شد؟
وی درباره رابطه این مرکز با ستاد ملی زن و خانواده اظهار داشت: در ستاد ملی زن و خانواده بحث خانواده هم مطرح است و ممکن است از بعد خانواده به آن نیاز باشد. البته در این ستاد به دلیل حجم کاری بالای رؤسای قوا، اکثر جلسات شکل نگرفته است. این یکی از تجربیات ماست که هرجا رؤسای قوا و مدیران عالی قوا را درگیر ساختاری کردیم، به خروجی مناسبی دست نیافته‌ایم؛ مثل شورای عالی انقلاب فرهنگی. با مطالعه این آسیب‌ها مدل جایگزینی را به این شیوه طراحی کرده‌ایم.
عضو بسیج جامعه زنان در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر در خصوص این ساختار تشتت آرا وجود دارد و امیدواریم با هم‌گرایی دستگاه‌های زنان، به یک هم‌نظری میان نخبگان دست یابیم.
