سازمان مالیات:نمی‌توانیم عدالت را اجرا کنیم
چهارشنبه ۶ خرداد ۱۳۹۴ ساعت ۰۸:۳۰
کد مطلب: 424739
با این حال رسیدن به چنین جایگاهی قطعا نیاز به برنامه ریزی، تلاش و بسترسازی در کنار اقدامات قانونی برای داشتن آمار و اطلاعات شفاف و روشن از وضعیت بخش‌های اقتصادی است که طی سال‌های گذشته این سازمان گام‌های مثبتی در این جهت برداشته است، اما با این وجود هنوز تا رسیدن به اهداف ترسیمی گام‌های زیادی لازم است.
در آستانه بهار مالیات که معمولا از خرداد تا آخر تیرماه است، گفت‌وگوی قابل تامل، چالشی و صریح با حسین وکیلی معاون مالیات‌های مستقیم سازمان امور مالیاتی کشور انجام شده که به دغدغه‌های این سازمان پرداخت و پرده از شگرد مجرمان مالیاتی و شیوه فرار آنها از شفاف شدن فعالیت اقتصادی مطرح کرده است.
این گفت‌وگو به شرح زیر است:
- در گزارش میدانی فارس برخی مؤدیان عنوان کردند سازمان مالیاتی بر اساس دفاتر و صورت خرید و فروش‌ها مالیات نمی‌گیرد و آنچه که نظر خود سازمان باشد، در نهایت به عنوان مالیات اخذ می‌شود.
در این رابطه اسم بگویید تا پرونده افراد به صورت مصداقی بررسی شود. یک مورد نشان بدهید که مالیات اضافی نوشته شده؛ یک اسم بدهید تا پرونده آن را با هم بررسی کنیم.
- یکی مشکلات مودیان موضوع عدم ارائه فاکتور خرید از سوی شرکت‌های بزرگ کلان و عمده یا وارد کننده به بنکداران و فعالان بازار بوده و میگویند به همین علت دفاتر آنها از سوی سازمان مالیاتی رد می‌شود؟
برای فاکتور، دفتر رد نمی‌شود شما یک نفر را معرفی کنید که به خاطر فاکتور، پرونده رد شده است. ما خرید یا هزینه بدون فاکتور را نمی‌پذیریم.
- چرا؟
اگر فاکتور خرید به من ندهید، نمی‌توان خرید را پذیرفت باید برای خرید فاکتور داشته باشید و دفتر رد کردن فرق می‌کند.
- مودی می‌گوید به علت اینکه وضعیت خرید مشخص نیست، اما فروش مشخص بوده، اما درنهایت دفاتر پذیرفته نمی‌شود؟
شما باشید خرید بدون فاکتور را می‌توانید بپذیرید.
- چرا وارد کننده اصلی، کلان عمده و حتی برخی تولیدکنندگان فاکتور خرید ارائه نمی‌کنند؟
بازرگان که شدم می‌توانم جواب این سوال را بدهم. نمی‌دانید چرا فاکتور خرید نمی‌دهند.
- فقط شما میدانید که چرا فاکتور خرید به بنکدار عمده نمی‌دهد؟
سوال معلوم است، می‌خواهد شناخته نشود.
- پس وظیفه سازمان مالیاتی کجاست؟
آن کسی که با این شرکت معامله می‌کند، این کار را نکند.
- پس چگونه کاسبی داشته باشد؟
دو بار کسی خرید نکند، طرف التماس خواهد کرد و حتی فاکتور هم می‌دهد.
- نمی‌شود با این استدلال مشکل حل کرد و به کاسب گفت برای اینکه فاکتور نمی‌دهد کالا نخرد؟ این جواب اصلا منطقی نیست؟
من این را نمی‌گویم.
- مردم در بازار لنگ این نمی‌مانند که شما به علت نگرفتن فاکتور خرید جنس ندارید، این امکان‌‌پذیر نیست و بعد شما می‌گوید که چون فاکتور نمی‌دهد، خرید نکند.
من نمی‌گویم فردی خرید نکند شما این موضوع را مطرح می‌کنید ما می‌گوییم در معاملات سراغ کسی بروید که مقررات را رعایت می‌کند.
- وقتی اکثر خریداران عمده فاکتور خرید در بازار ندهند، نمی‌توان گفت درست خرید کن.
شما بگویید چه کار باید کرد. آیا بالاخره معاملات نباید شفاف شود و انضباط مالی در کشور شکل گیرد؟
- شما که مسئول هستید، برای این موضوع چه کار می‌توانید بکنید؟
قانون می‌گوید مودی باید فاکتور و فهرست معاملات را بدهد و اگر این دو مورد را ندهند فلان میزان مودی را جریمه کنید.
- وقتی فاکتور نمی‌دهد اما مجبور به کاسبی و سود باشد یعنی خشت اول کج گذاشته شده و باید تا کجا با این سیستم کار کرد.
در کشورهای پیشرفته اگر کسی این کار را انجام دهد چه کار با این فرد می‌کنند. آیا این گونه که خبرنگار را رها کند و به مسئول مالیاتی بگوید این چه وضع مالیات است و آیا خشت کج است یا صاف. آیا در این کشورها که توانستند اقتصاد خود را شفاف کنند، چگونه است این کشورها چه کاری انجام می‌دهند.
- باید قانون اجرا شود.
شما بهتر از من جامعه را می‌شناسید، من مجری قانون هستم شما چه توقعی دارید آیا قانون را اجرا کنم یا کار رها شود تا هر کسی هر کاری می‌خواهد بکند؟ قانون را اجرا کنم یا از آن تخلف کنم. چون یکی فاکتور نمی دهد همه چیز را فراموش کنیم؟ شما به عنوان یک شهروند از دستگاه مالیاتی در قبال مالیاتی که پرداخت می‌کنید و کشور با آن مدیریت می‌شود چه انتظاری دارید؟ با این آدم‌ها چه کار کنیم؟ مردم ولی و حاکم ما هستند، شما بگویید چه کار کنیم؟ امانت آنها را وصول نکنیم؟
- پس قدرت اجرایی شما برای برخورد چه می‌شود؟
قانون را اجرا می‌کنم.
- شما برای گرفتن افراد اندکی که همه کاره هستند و فرار مالیاتی دارند استیصال دارید؟
اگر بگذارید کارمان را بکنیم، استیصال نداریم، شما که مدعی هستید قانون اجرا نشود.
- ما مدعی هستیم که قانون اجرا نشود؟!
شما می‌گویید قانون را اجرا نکنید، چون یک نفر می‌خواهد فاکتور ندهد، ایراد نگیریم، و طرف آزادانه معامله کند و پنهان باشد.
- اتفاقا سوالم این بود شما به عنوان مجری قانون نمی‌توانید به افراد بگویید کاسبی نکن، در حالی که حتی مالیاتش را هم نمی‌دهد اما اگر جلوی سوء استفاده وارد کننده کلان و سرمنشاء اصلی که فاکتور خرید نمی‌دهد و فعالیت شفاف ندارد را بگیرد و با آنها برخورد کنید. به چه حقی حساب‌ها شفاف نیست و فاکتور خرید نمی‌دهید؟
ما به کسی نمی گوییم کاسبی نکن، می گوییم با کسی معامله کن که فاکتور می دهد. در مورد وارد کنندگان، اتفاقاً آن طور که آمار وارد کننده در اختیارمان هست، آمار افراد دیگر در اختیارمان نیست با تمام واردکنندگان مر قانون اجرا می‌شود.
- شرکت‌های کلان و عمده تولید کننده داخلی چطور؟
تنها کسانی که ۱۰۰ درصد اطلاعاتشان روی میز سازمان است وارد کننده بوده و اگر فاکتور یا اطلاعات ندهد تمام آمار وارداتش روی میز ما قرار دارد.
- در مراحل بعد چطور آیا شفاف عمل می‌کنند؟
در مرحله بعد است که گاهی مشکل پیش می‌آید صرفا هم موضوع واردات نیست و در هر بخشی می‌تواند باشد.
- خب این مشکلات را چطور می‌خواهید حل کنید؟
قانون را اجرا می‌کنیم به عنوان یک دستگاه اجرایی مالیات آنچه طبق قوانین تکلیف شده اجرا می‌کنیم تا آنجایی که بتوانیم از فرصت‌های قانونی استفاده کرده تا مؤدیان اذیت نشوند. قانون می‌گوید وقتی فروش دارید باید فاکتور صادر شود وگرنه ۱۰ درصد جریمه خواهید شد. اگر فهرست ارسال نشود جریمه خواهد شد. طبق حرف شما که می‌گوید عمده فروشان فاکتور نمی‌دهد چکار کند و کاسبی را نمی‌تواند تعطیل کرد. وظیفه قانونی ما را میدانید و حتما وضعیت کاسب و تولید کننده عمده را هم میدانید. آیا من باید قانون را اجرا کنم یا نه. او هم طبق قانون مکلف است از کسی خرید کند که فاکتور می دهد . آیا از سازمان مالیاتی انتظار دارید بدون فاکتور اعتبار مالیات برای خرید قائل شود؟
- قطعاً می‌خواهیم قانون را رعایت کنید، اما قانون تضمین اجرایی ندارد. به عنوان شهروند نگاهم به مالیات تغییر می‌کند که نمی‌تواند مودی را مجبور به ارایه فاکتور خرید کند؟
چه اتفاقی افتاده که شما به این نتیجه رسیدید که قانون تا انتها اجرا نمی‌شود.
- وقتی با فروشنده صحبت می‌کنیم معتقداست به دلیل اینکه فاکتور خرید نمی‌دهند و حتی دفاتر نیز توسط بازنشستگان سازمان نوشته می‌شود، اما تضمینی برای قبول شدن توسط سازمان وجود ندارد و دست آخر مالیات توافقی اخذ می‌شود که پارسال ۲ میلیون مالیات داده امسال ۳ میلیون بدهید تا تمام شود.
همین افرادی را که می‌گویید اگر مستنداتشان روی میز باشد بیشتر از این ارقام باید مالیات بدهند.
- خب چرا از این مؤدیان مالیات واقعی نمی‌گیرید؟ با صاحبان قدرت و سرمایه که وارد کننده یا تولید کننده عمده هستند و ردی از خودشان نمی‌گذارد چه خواهید کرد سازمان چه برنامه‌ای برای آنها دارد؟
سازمان ۳ سال است که گلویش پاره شده، دنبال اصلاح قانون مالیاتها بوده و اگر قانون جدید بیاید آنها را شناسایی می‌کنیم.
- الان کل کار شما به آمدن اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم منوط است؟
بله، وقتی اختیار برای دریافت اطلاعات نداشته باشیم معجزه نمی‌توانیم بکنیم، علم غیب هم نداریم این آدم‌ها اطلاعاتشان یک جاهایی هست آنجایی که اطلاعات وجود دارد شناسایی کردیم. وظیفه ما بوده پیشنهاد قانون را دادیم حالا قانون‌گذار آن را تصویب کند و بدهد مخلص مردم هستیم. این افراد را شناسایی و مالیات‌شان را می‌گیرم. اما با قوانین امروز سازمان مالیاتی به عنوان نماینده مردم برای وصول مالیات یک نامحرم به حساب می‌آید، وقتی به بانک می‌گویم اطلاعات فلان شخص را بدهد، می‌گوید اطلاعات محرمانه است پس نباید از سازمان مالیات خواسته شود. نمی‌توانیم عدالت را اجرا کنیم وقتی سازمان مالیاتی از هر دستگاهی اطلاعات می‌خواهد، اما با محرمانه بودن روبه‌رو می‌شود چه کار کنیم. نیروی انتظامی اطلاعات شماره پلاک ماشین‌های عمومی را نمی‌دهد. به سراغ ستاد سوخت می‌رویم و آمار ماشین‌های عمومی که شاغل بوده و درآمد دارند، را نمی‌دهند. گردش حساب بانک، اموال، ثبت اسناد و املاک می‌خواهیم، اما نامحرم هستیم پس این چه سازمان مالیاتی می‌تواند باشد چگونه باید کارکرد بر مبنای کدام اطلاعات باید مالیات بگیرد. اینجا نشستیم رمل و اسطرلاب هم نداریم علم غیب هم نداریم بیندازیم تا درآمدها را شناسایی کنیم تا بتوانیم مالیات بگیریم، کشور باید بخواهد؛ سازمان مالیاتی مقصر نیست، کشور نمی‌خواهد مالیاتش درست شود اگر می‌خواهد نباید ۳ سال اصلاحیه قانون در مجلس بماند. باید اختیارات قانونی و هر اطلاعاتی که نیاز دارد را در اختیار داشته باشد و پس از آن مالیات حقه را وصول کند. وقتی نمی‌خواهند مالیات درست شود، سازمان مالیاتی را گوشه دیوار گذاشته و تیرباران کنید آیا نتیجه می‌دهد من بیشتر از شما ناراحتم که چرا نمی‌توانم مالیات درستی بگیرم، زیرا اختیار ندارم به هر دستگاهی گفتیم اطلاعات بده، نامه را بایگانی کرده و هیچ اتفاقی هم نمی‌افتد.
- اگر اصلاحیه قانون ابلاغ شود باز فکر می‌کنید دست‌های پنهان و فرارها را می‌توانید شناسایی کنید؟
۱۰۰ درصد می‌توانیم، وقتی قانون باشد اگر کسی ملکی خرید از کجا آورده و حسابش را چک کنیم. وقتی طبق قانون فرار مالیاتی جرم تلقی شود و اثبات کنیم دادگاه با آن برخورد می‌کند.
- آن زمان کارشکنی‌ها مدل دیگری نخواهد شد؟
به هر حال باید برای اصلاح قدم برداشت رسیدن به مدینه فاضله با یک شب نمی‌شود قدم اول و بزرگترین قدم برداشته شد و هزینه آن را دادیم اصلاحیه قانون مالیاتها یک گام بزرگ است و نمی‌گویم ۱۰۰ درصد مشکلات را حل می‌کند، اما مجاری اطلاعاتی را وادار می‌کند اطلاعات را در اختیارمان بگذارد و اگر ندهند، مجرم است.
- حتی دستگاه‌های اجرایی؟
حتی دستگاه‌ها، سازمان مالیاتی جز اجرای قانون کاری نمی‌تواند بکند. قانون نوشته که سر و ته آن زده شده، اما باز هم می‌گوییم قانون را بدهید تا اجرایی شود.
- تکلیف قانون چه شد؟
شورای نگهبان چند ماده را به مجلس برگردانده و در حال اصلاح است.
- بزرگترین کشف فرار مالیاتی جدید چه بوده است؟
سال گذشته قبل از اینکه ۳۱ تیرماه یعنی قبل از اینکه موعد تسلیم اظهارنامه تمام شود یک شرکت اظهارنامه داده بود که حسب اختیارات قانونی اطلاعات و مدارک واقعی این شرکت را درآوردیم و هنوز مهلت قانونی اظهارنامه پایان نرسیده بود که اظهار نامه اصلاحی داد و فروش خود را ۱۰۰ برابر ارائه کرد برای اینکه جریمه نشود این کار را انجام داد.
- آیا تعداد شرکت‌هایی که فرار مالیاتی دارند را میدانید؟
الی ماشاءالله زیاد است بسیاری میگویند ۴۰ درصد فعالان در تور مالیاتی هستند و ۴۰ درصد معاف از مالیات ۲۰ درصد هم فرار مالیاتی داریم. شخصا معتقدم ۴ برابر مالیاتی که گرفته می‌شود، ظرفیت درآمد مالیاتی وجود دارد به شرط اینکه اطلاعات‌ما کامل باشد.
- این درآمد را مشروط به اطلاعات کردید چه زمانی حاصل می‌شود؟
قانون‌گذار می‌داند ۳ سال است که تلاش می‌کنیم و داد می‌زنیم که ابزار و اختیار به ما بدهید. مؤدی وقتی بداند که اطلاعات سازمان کامل است فرار نمی‌کند و ممیز هم ریالی بالاتر از آن نخواهد نوشت، اینکه میگویند چرا اعتماد وجود ندارد برای این است که معاملات خود را کامل نمی‌گوید و ممیز نیز شک دارد که چه میزان بنویسد کار فقط با اطلاعات درست می‌شود.
- برخی کارشناسان معتقدند برخی کارمندان سازمان نیز در اخذ همین مالیات موجود نیز اراده و اهتمام جدی ندارند و یک مورد در شهرستان بوده که از سال ۷۵ تاکنون مالیات نداده و کسی جرأت نداشته به سراغش برود.
مورد را معرفی کنید، کلی گویی فایده ای ندارد. در کنار اصلاح قانون، شرایط اظهارنامه الکترونیک فراهم شده و پرونده تا زمانی در شهرستان می‌ماند که دستی است، اما به محض الکترونیکی شدن همه اینها روی سیستم وجود دارد و هشدار خواهد داد. قانون یکی از ۷ محور اصلاح نظام مالیاتی است. پاشنه آشیل نظام مالیاتی، قانون است و در کنار آن مکانیزه شدن بوده و در حال اجرا است این باعث می‌شود، گرفتن مالیات از دست اشخاص خارج شود و کنترل سیستمی وجود داشته باشد.
