جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - 29 Mar 2024
 
۰
پیام‌های دینی بهار؛

در بهاران کی شود سرسبز سنگ

شنبه ۵ فروردين ۱۳۹۱ ساعت ۰۲:۳۵
کد مطلب: 213453
پیام بهار به انسان‎ها این است که وقتی طبیعت خاکی، دانه‎ها و بذر‎ها را به سبزه و گل و گیاه و میوه تبدیل می‎کند، قلب تو که گلستان معرفت خداست، باید گل‎ها و میوه‎‎های شیرین معرفت را بارور سازد و جویندگان حقیقت و حکمت را به تماشای جلوه‎‎های معشوق دعوت کند.
جهان نيوز- دكتراسماعیل منصوری لاریجانی: در متون دینی و علمی ما، طبیعت یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در رشد و تعالی انسان محسوب می‎شود؛ علی‎الخصوص، گردش شب و روز و تغییر فصول درس‎ها و پیام‎های متعددی را به انسان منتقل می‎کند. اینک بهار فرا می‎رسد که اولین پیام آن دعوت به حرکت و نو شدن و پویش و رویش دوباره است:

مژده ای گل که نو بهار آمد/ کاروانی ز سوی یار آمد
خنده دارد به لب گل نسرین/ یاس خوشبوی زرنگار آمد
چشمه جان‎فزا پی تبریک/ پایکوبان ز کوهسار آمد
ساقیا کن سبو ز می خالی/ ساغر از متن جویبار آمد
پیر ما خرقه را به دیر انداخت/ سبزه بوسید و خاکسار آمد

یعنی، آن خدای مهربانی که «مدبر لیل و نهار» است، «محول الحول و الاحوال» و «مقلب القلوب و الابصار» است، بهار را نماد تحول و حرکت و نوسازی معنوی و تعالی و رشد موجودات عالم آفرینش، به‎ویژه انسان، قرار داده است.

به‎عبارت دیگر، قلب عاشق و قلب متوجه به حق تعالی، مدام بهاری و باطراوت است؛ چراکه معشوق شوق آفرین «یحول بین المرء و قلبه» است و هرکس به او متصل باشد، مدام، در حال طراوت و خرمی و شادابی و رشد است. به قول سعدی:
به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست
عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست

به‎طور کلی، می‎توان پیام بهار را در نکات زیر خلاصه کرد:

الف- حرکت و نو شدن

عالم طبیعت بعد از خوابی نسبتا طولانی، در فصل زمستان قابلیت خود را برای باروری تازه و رویش و پویش دوباره نشان می‎دهد تا به‎عنوان دایه‎ای مهربان، غذای حیوانات و موجودات و به‎ویژه انسان را که به دامن او چنگ زده‎اند، مهیا سازد تا همچنان گهواره پرورش موجودات باقی بماند: «الم نجعل الارض مهادا؟»

پیام بهار به انسان‎ها این است که وقتی طبیعت خاکی، دانه‎ها و بذر‎ها را به سبزه و گل و گیاه و میوه تبدیل می‎کند، قلب تو که گلستان معرفت خداست، باید گل‎ها و میوه‎‎های شیرین معرفت را بارور سازد و جویندگان حقیقت و حکمت را به تماشای جلوه‎‎های معشوق دعوت کند. به قول حافظ:
مراد دل ز تماشای باغ عالم چیست؟
به دست مردم چشم از رخ تو گل چیدن

وای برآن دل‎هایی که خاک تیره در بهار سبز و خرم شود، اما آن‎ها تیره و ظلمانی بمانند یا خار‎های غفلت و ضلالت مانع شکوفایی و سرسبزی آن‎ها شود. البته قلب انسان گلستان خداست و همواره باید با شمیم معرفت سرسبز و خرم باشد. به قول مولوی:
جان لقمان که گلستان خداست/ پای جانش بسته خاری چراست؟

ب- فرصت شناسی

یکی از پیام‎های دیگر فصل بهار فرصت‎شناسی و غنیمت شمردن اوقات عمری است که تکرار‎شدنی و جبران‎پذیر نیست. انسان موقعیت‎شناس و دل‎نگران فردای قیامت، با دیدن بهار، باید درخت جان را غرس کند و با تجدید ایمان و عهد استوار با خدای متعال آن را حاصل‎خیز کند و علف‎‎های هرز و خار و خاشاک را از سرزمین دل دور کند و با شخمی دوباره، حرم یار را آباد سازد و با کشت ارزش‎ها، «یسارعون فی الخیرات»، شجره طیبه را بارور کند که: «اصلها ثابت و فرعها فی السماء» که امام صادق (علیه‎السلام) فرمود: «القلب حرم‎الله لا تسکن فی حرم الله غیر الله». به قول استاد علامه حسن‎زاده آملی (حفظه‎الله):

امام صادق آن بحر حقایق چنین در وصف دل بودست ناطق
که دل تنها حرم باشد خدا را پس اندر وی مده جا ماسوا را
بود این نکته تخم رستگاری که باید در زمین دل بکاری
پس اندر حفظ وی کن دیده‎بانی که تاگردد ضمیرت آسمانی

بنابراین، بهار فصلی است که به جا مانده‎ها هشدار می‎دهد تا کوس را نزده‎اند و فرصت‎ها از دست نرفته است، تخم رستگاری و سعادت را در وجود خود بکارند و دل را به طراوت نوشدن خوش دارند.
به قول حافظ:
نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی
که بسی گل بدمد باز و تو در گل باشی
من نگویم که کنون با که نشین و چه بنوش
که تو خود دانی اگر زیرک و عاقل باشی

ج- بهار برهان رستاخیز

یکی از پیام‎های بهار اثبات روز رستاخیز است؛ چراکه بهار دانه‎ها و هسته‎‎های پنهان در طبیعت را هویدا می‎کند و اگر دانه‎ای بی‎مغز باشد، سر از خاک برنمی‎دارد و نمودی در بهار ندارد. به قول جناب مولوی:
این بهار نو ز بعد برگ ریز/ هست برهان وجود رستخیز
هر نهانی عاقبت پیدا شود/ هر چه خوردست این زمین رسوا شود

دنیای ماهم مزرعه آخرت است: «الدنیا مزرعه الاخره» اگر اعمال ما فاقد اخلاص و تقوا باشد، در حقیقت دانه‎ای بی‎مغز است که فردای قیامت نمود و آثاری ندارد. مواظب باشیم که در کشت اعمال خود، از سر ایمان و اخلاص عمل کنیم که مغز دانه اعمال، اخلاص است. در غیر این صورت، از کشت‎کاری خود، در آخرت زیان خواهیم دید. چه زیبا می‎گوید جناب مولوی:
هرچه این‎جا کشت کردی مال توست/ حاصل چند روزه اعمال توست
از مکافات عمل غافل مشو/ گندم از گندم بروید جو ز جو

د- پیام اعتدال

یکی از پیام‎های بهار، دعوت به اعتدال در اخلاق و رفتار است. بهار حد وسط گرمی تابستان و سردی زمستان است؛ به همین دلیل، بستر اعتدال است و همان‎طور که اعتدال طبیعت باعث سرسبزی و شکوفایی او می‎شود، اعتدال اخلاقی و اجتماعی نیز موجب شکوفایی استعداد‎ها و تعالی اخلاق در فرد و جامعه می‎گردد. به قول مولوی:
در بهاران کی شود سرسبز سنگ/ خاک شو تا گل برویی رنگ رنگ

در ستون چهار گانه طبیعت، خاک اعتدال بین آب و آتش و باد است که دم حیات و رویش را از اسم «حی» دریافت می‎کند و مظاهر حیات موجودات را در خود به نمایش می‎گذارد: «و آیه لهم الارض المیته احیینا‎ها و اخرجنا منها فمنه یاکلون» و همچنین ما امت وسط هستیم «و کذلک جعلناکم امه وسطا» پس آنانی که اهل افراط و تفریط هستند، همواره از رشد و تعالی اخلاقی و اجتماعی و علمی محروم هستند.

هـ- بهار دل

یکی از پیام‎های بهار سرزندگی و بهاری بودن دل انسان مؤمن است؛ دلی که به یاد خدا، همیشه آباد و پرنشاط و «بذکرک معموره» است و هیچ‎گاه اهل افراط و تفریط نیست. انسان مؤمن میزان هرچیز است. وزن هرچیز به او سنجیده می‎شود، شاهین ترازوی جامعه بشری است و هیچ‎گاه خطا نمی‎کند. مصداق عینی انسان مؤمن در عالم خارج اهل بیت (علیهم‎السلام) هستند. به همین دلیل، ولایت و حاکمیت آنان جزء لاینفک حکومت است و اعتدال‎گرایی که بنیاد یک جامعه و کشور است، در مدار ولایت، تحقق عینی می‎یابد؛ به همین دلیل، مولای متقیان، علی (علیه‎السلام)، ظهور حکومت حقه امام زمان (عجل‎الله‎تعالی‎فرجه‎الشریف) را تبلور بهار عدالت می‎داند. «ربیع العدل فی ظهور...»

رسان به دولت مهدی دل بلاکش را/ که در بهار عدالت گلی دهد خارم 
پنجره
نام شما

آدرس ايميل شما
برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.
نظر شما *