تلاش بین‌المللی محیط زیست علیه ریزگردها
سه شنبه ۱۶ تير ۱۳۹۴ ساعت ۰۰:۱۰
کد مطلب: 431947
شفیع پور با اشاره به اینکه ذرات معلق در هوا که قطری کمتر از ۵/۲ میکرومتر دارند را به عنوان ریزگرد تعریف می کنند، گفت: پدیده ریزگردها یکی از چالش های نوظهور در زمینه تخریب زیست محیطی است که طی نیم دهه گذشته در منطقه غرب آسیا و خاورمیانه با آن مواجه هستیم. در سال های گذشته، رشد کانون های انتشار ریزگردها به حدی زیاد بوده که حتی به استان های شمالی و مرکزی هم نفوذ کرده است.
رئیس مرکز اموربین الملل و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه کانون های انتشار ریزگردها بخاطر عوامل مختلفی در منطقه توسعه پیدا کرده است، گفت: گرم شدن کره زمین، افزایش تبخیر سطحی و تغییر رژیم بارش جوی و تاثیر آن بر میزان آب های روان و رودخانه ها موجب شده تا بسیاری از مناطق با خشکی مفرط مواجه شوند که این مسئله بطور بالقوه بستری را برای توسعه کانون های انتشار ریزگردها در غرب آسیا و خاورمیانه ایجاد کرده است.
وی در ادامه به اتفاقاتی که در عراق در طی چند دهه گذشته رخ داده، اشاره کرد و افزود: رژیم گذشته عراق اقدام به جابه جایی جمعیت ها و ایجاد کانال های زهکشی کرد که این مسئله در ایجاد کانون های انتشار ریزگرد نقش زیادی داشت.
رئیس مرکز اموربین الملل و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه با اشغال عراق توسط نیروهای نظامی غربی و جابه جایی نظامیان در عراق این مسئله تشدید یافت گفت: جابه جایی جمعیت ها باعث شد تا زمین های کشاورزی بلااستفاده رها شوند و به دنبال عدم آبیاری و نبود پوشش گیاهی به کانون های انتشار ریزگرد تبدیل شوند.
شفیع پور تصریح کرد: از آنجائیکه کانون های انتشار بیش از ۷۰ درصد از ریزگردها در دو کشور عراق و سوریه است، جمهوری اسلامی ایران رایزنی های دو جانبه و چند جانبه ای را با کشورهای همسایه برای از بین بردن کانون های انتشار ریزگردها شروع کرده است که می تواند کمک جدی در بهداشت شهروندان منطقه و کاهش آسیب های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه ریزگردهایی که از عراق و سوریه به منطقه می آیند، می توانند حامل آلاینده ها با منشا فعالیت های نظامی باشند، گفت: این مسئله نه تنها می تواند کشاورزی ایران را مورد تهدید جدی قرار دهد، بلکه می تواند اثرات سوء بهداشتی را در محصولات کشاورزی داشته باشد.
شفیع پور در ادامه گفت: البته این موضوع که همیشه از دغدغه ها و نگرانی های کارشناسان ایرانی است، تحت فرایند پایش قرار دارد تا صحت اعتبار داده های مربوط به وجود عناصر گوناگون در خاک و محصولات کشاورزی مشخص شود.
وی افزود: علاوه بر همکاری های چند جانبه ای که ایران با کشورهای همسایه آغاز کرده، مسئله ریزگردها به عنوان یکی از وظایف برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد(UNEP) تعریف شده و جمهوری اسلامی ایران همواره در نشست ها و مکاتباتی که با آخیم اشتایر، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد و دبیر اجرایی UNEP داشته، خواستار مداخله UNEP برای استقرار نوعی نظام منطقه ای برای مهار ریزگردها، تثبیت خاک و ایجاد مباحث حقوقی الزام آور برای کشورهای منطقه در جهت ارتقاء کیفیت هوای منطقه شده است.
شفیع پور افزود: در اولین مجمع عمومی محیط زیست ملل متحد که در اوایل تیر ۹۳ در کنیا برگزار شد، قطع نامه ای در ارتباط با ضرورت ارتقاء کیفیت هوای محیط های شهری و حومه ایجاد شد که جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر این قطع نامه، تلاش هایی را برای مداخله UNEP و بوجود آمدن یک ساز و کار منطقه ای برای از بین بردن کانون های انتشار ریزگردها انجام داد.
وی خاطر نشان کرد: در نیمه دوم اردیبهشت ۹۴، در جلسه ای که در تهران معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، با قطبیه ابراهیم الجبوری، وزیر محیط زیست عراق داشت، نامه ای از سوی دو طرف خطاب به آخیم اشتایرمدیراجرایی برنامه محیط زیست ملل متحد در UNEP به نگارش درآمد که این ساز و کار منطقه ای را تحت رهبری UNEP برای ارزیابی کانون های انتشار ریزگردها و راهکارهای عملی مطالبه کرده بود.
شفیع پور در ادامه گفت: یک هفته پس از ارسال این نامه، آخیم اشتایر در دیداری که با معصومه ابتکار در نشست ویژه وزیران محیط زیست کشورهای آسیا و اقیانوسیه در بانکوک داشت، ضمن اعلائم وصول این نامه و قدردانی از پشتکار جمهوری اسلامی ایران در پیگیری مسئله ریزگردها، بیان کرد که مسئله ریزگردها هم اکنون در مقیاس جهانی اهمیت پیدا کرده است.
رئیس مرکز اموربین الملل و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: آخیم اشتایر در این نشست با اشاره به رخدادهای گوناگونی که در نقاط مختلف دنیا طی دو ماه اخیر رخ داده اظهار کرد که دامنه ریزگردها از غرب آسیا و خاورمیانه فراتر رفته وکشورهایی همچون مصر در شمال آفریقا و شهرهایی همچون پاریس، لندن و برلین در اروپا را نیز درگیر کرده است و از یک موسئله فرامرزی به یک مسئله قاره ای تبدیل شده است. بنابراین، لازم است که به مسئله ریزگردها در سطح سازمان ملل هم پرداخته شود.
شفیع پور افزود: جمهوری اسلامی ایران در نشست بانکوک که در اواخر اردیبهشت ۹۴ انجام شد، پیشنهاد کرد تا مسئله ریزگردها در مجمع محیط زیست سازمان ملل متحد بصورت همه ساله مورد پایش قرار گیرد تا ساز و کارهای مختلف در مباحث مالی، فنی و نیروی انسانی در این زمینه با همکاری همه کشورها انجام شود.
وی ادامه داد: نه تنها پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران مورد استقبال شدید قرار گرفت و توسط اجلاس وزرای آسیا و اقیانوسیه به تصویب رسید بلکه آخیم اشتایر در آخرین مکاتبه ای که در هفته گذشته برای ما ارسال کرد، UN را مکلف کرد تا یک فرایند سریع ارزیابی از طریق متخصصین صاحب نظر در مسئله ریزگردها برای ارزیابی و شناسایی راهکارها و تدوین ساز و کار فنی و مالی برای انجام کارهای عملیاتی و میدانی در غرب آسیا و خاورمیانه آغاز شود.
شفیع پور افزود: پیگیری های جمهوری اسلامی ایران باعث شد تا رسیدگی به مسئله ریزگردها نه تنها در سطح منطقه گسترش یابد بلکه در جامعه جهانی برای کشورهایی که با این مسئله درگیر هستند، مطرح شود و آخیم اشتایر نیز قصد دارد قطع نامه ای را درباره این موضوع در دومین مجمع محیط زیست سازمان ملل متحد در اردیبهشت سال ۹۵ تصویب کند تا یک قطعنامه در سطح جهانی درباره این چالش نوظهور داشته باشیم.
