عملکرد فانی زیر سایه سند تحول
چهارشنبه ۵ شهريور ۱۳۹۳ ساعت ۱۶:۲۶
کد مطلب: 377316
فانی کیست؟
علی‌اصغر فانی، در سال ۱۳۳۳ در شهر تهران به دنیا آمد. او دیپلم خود را از دبیرستان دکتر هشترودی تهران دریافت کرد و سپس دوره‌ی کارشناسی و کارشناسی ارشد مهندسی راه و ساختمان را در دانشکده فنی دانشگاه تهران پشت سر گذاشت. پس‌ازآن، مدرک کارشناسی ارشد مدیریت دولتی را اخذ نمود و موفق شد دوره‌ی دکترای مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی را نیز در دانشگاه تربیت مدرس بگذراند. وی هم‌اکنون به‌عنوان عضو هیئت‌علمی در همین دانشگاه فعالیت می‌نماید.
فانی سابقه نسبتاً طولانی در وزارت آموزش‌وپرورش دارد و در سطوح مختلف مدیریتی خدمت نموده است. وی در سال ۵۹ به استخدام وزارت آموزش‌وپرورش درآمد و تا سال ۶۴ مدیریت سطوح مختلف این وزارتخانه را تجربه کرد. در سال ۸۰ برای دومین بار در سمت معاونت آموزشی مشغول به خدمت شد. در دولت دهم، مدتی را به‌عنوان سرپرست وزارتخانه فعالیت نمود و از سال ۸۴ تا ۸۸، ریاست کمیسیون تعلیم و تربیت و کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی را عهده‌دار بود. پس از عدم رأی اعتماد مجلس به دکتر نجفی در سال ۹۲، دکتر علی‌اصغر فانی به‌عنوان سرپرست وزارت آموزش‌وپرورش از سوی رئیس‌جمهور تعیین شد و درنهایت نیز به‌عنوان وزیر پیشنهادی از مجلس رأی اعتماد گرفت.
فانی همچنین مجری طرح‌های پژوهشی کلان و ملی نظیر «الگوی نظری زیر نظام تربیت‌معلم و تأمین نیروی انسانی سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش» و «مطالعات بنیادی و تحلیلی کلان برای تدوین سیاست‌های کلی در بخش نظام آموزش‌وپرورش کشور» بوده است. یافته‌های پژوهش‌های اخیر تأثیر به سزایی در شکل‌گیری اولویت‌ها، برنامه‌ها و اقدامات فانی در وزارت آموزش‌وپرورش داشته است. به‌ویژه گرایش و تخصص وی در مباحث مدیریت آموزشی، نمود بارزی در نوع نگرش وی به مسائل آموزش‌وپرورش دارد.
مهمترین تصمیمات و اقدامات فانی
۱- ساماندهی نیروی انسانی؛ نخستین اولویت وزارت آموزش‌وپرورش در سال ۹۳
۲- توسعه‌ی مشارکت مردمی؛ اولویت دوم وزیر در سال ۹۳
۳- آغاز بودجه‌ریزی عملیاتی به‌صورت آزمایشی
۴- برنامه تعالی‌بخشی مدیریت مدرسه
۵- انجام برخی تحولات ساختاری در وزارتخانه
۶- بهره‌گیری از پست‌های مشاوره‌ای جدید در مسائل کلیدی آموزش‌وپرورش
۷- توقف در اجرای طرح‌های غیر کارشناسی
۸- کندی روند تدوین نقشه راه اجرای سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش
۹- «یک روز بانشاط» در مدرسه و پنج روز بی‌نشاط
۱۰- غفلت از برخی اقدامات اولویت‌دار برای تحول در آموزش‌وپرورش
الف) فقدان سازوکار استفاده از خرد جمعی نخبگان حوزه تربیت
ب) ضعف فعالیت رسانه‌ای
ج) نادیده گرفتن برخی راهکاری اساسی سند تحول بنیادین
فانی چه نمره ای می گیرد؟
با توجه به آنچه ذکر گردید، سابقه اجرایی دکتر فانی در سطوح کلان مدیریتی این وزارتخانه از یک‌سو تجربیات ارزشمندی در اختیار او قرار داده و از سوی دیگر انجام پژوهش‌های راهبردی و ملی در کنار تخصص علمی وی، موجب نگرشی عمیق از مسائل آموزش‌وپرورش ایران شده است. این دو عامل تا حد قابل‌توجهی در تعیین اولویت‌های کاری وزیر مؤثر واقع‌شده است.
بااین‌وجود برنامه‌ای که فانی در ابتدای مسئولیت ارائه کرده است، تلخیصی از سند تحول بنیادین و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در تحول آموزش‌وپرورش و شامل مفاد زیادی است که عملیاتی کردن تمام آن‌ها در دوره چهارساله ممکن نیست. لازم به ذکر است که برخی از این مفاد، در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری ذکر نشده است. ازجمله می‌توان به «طراحی و استقرار مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی استراتژیک آموزش‌وپرورش»، «استقرار بودجه‌ریزی عملیاتی»، «ارتقای جایگاه زنان در مدیریت‌های عالی و میانی و سطوح کارشناسی و برنامه‌ریزی آموزش‌وپرورش» و «تدوین و ترویج و اشاعه فرهنگ اعتدال در نظام آموزش‌وپرورش، به‌ویژه در سطوح مختلف مدیریتی» اشاره نمود.
جدا از برنامه ارائه‌شده، اقدامات وزیر در سال اول دولت یازدهم نیز با نقاط قوت و ضعفی همراه بوده است. مهمترین نقاط قوت وزیر آموزش‌وپرورش، آغاز بودجه‌ریزی عملیاتی، توجه به مدیریت آموزشگاهی، ساماندهی به توزیع نیروی انسانی و دانشگاه فرهنگیان است که از یک‌سو با مفاد سند تحول بنیادین سازگارند و از سوی دیگر به نحوی جزو زیرساخت‌ها و مقدمات اجرای عموم راهکارهای سند تحول به‌حساب می‌آیند. توقف برخی از طرح‌های تحولی غیر کارشناسی به‌صورت موقت (ازجمله طرح رتبه‌بندی معلمان) از دیگر اقدامات مثبت ایشان محسوب می‌شود.
ازجمله نقاط ضعف وزیر در یک سال اخیر می‌توان به‌کندی روند تدوین نقشه‌ی راه اجرای سند تحول بنیادین، فقدان فضای گفتگو و تعامل نخبگانی در طرح‌های تحولی، فعالیت ضعیف رسانه‌ای برای اجرای سند تحول، طرح ناقص و مخدوش «یک روز بدون کتاب» و غفلت از برخی مفاد سند تحول نظیر سیاست چند تألیفی کتب درسی اشاره نمود.
خلاصه اقدامات مثبت و منفی وزیر آموزش و پرورش دولت یازدهم تاکنون
