گاهی مواقع حتی مقداری از ملایمترین محصولات لبنی، معده را تحت تأثیر قرار داده و در افراد احساس ناخوشایندی را ایجاد میکند.
به گزارش جهان، یک کارشناس تغذیه در گفتوگو با ایسنا با اشاره به اینکه حالت سنگینی و نفخ ناشی از عدم تحمل لاکتوز است، عنوان کرد: در این گونه موارد معده توان هضم لاکتوز یا قند موجود در لبنیات را ندارد.
بیان زارعیان با بیان اینکه متأسفانه افراد زیادی به درجاتی از این مشکل گرفتارند، تصریح کرد: با بالا رفتن سن، میزان تولید لاکتاز، آنزیم هضم کننده لاکتوز کاهش مییابد، و بدون لاکتوز، قند شیر هضم نخواهد شد و بدین ترتیب تخمیر شده و تولید گاز و در نتیجه نفخ معده را ایجاد خواهد کرد.
وی ادامه داد: از دیگرعواملی که باعث نفخ معده میشود، میتوان به عدم توانایی هضم غذا همچون قند میوه (پروکتوز) و حساسیت غذایی، مشکلات عصبی و عوامل ارثی اشاره کرد.
این کارشناس ادامه داد: نفخ حاصل تجمع گاز در دستگاه گوارش است که با آماسیدن و بادکردن شکم، احساس پری و فشار در شکم پس از غذاخوردن و آروغ زدن بروز میکند و یکی از نشانههای سوء هاضمه بوده و معمولاً بر اثر خوردن برخی غذاها که بادزا و نفخآورند، پدید میآید، علت نفخ معمولا وجود گاز زیاد نیست، بلکه به خاطر کندی انقباضات عضلانی و حرکات دودی مجاری گوارش است که با مصرف غذاهای چرب تخلیه معده را به تاخیر انداخته و ایجاد نفخ میکنند.
وی با بیان اینکه باکتریها منحصرا در روده بزرگ مستقرهستند، اما گاهی اوقات باکتریها به روده کوچک راه مییابند، گفت: در این موارد غذا قبل از هضم و جذب توسط باکتریها مصرف شده و تولید گاز افزایش مییابد.
این کارشناس با بیان این نکته که دسته دیگری از غذاها که سخت هضم میشوند نیز میتوانند تولید گاز و تورم معده کنند، گفت: خوراکیهایی همانند لوبیا و نخود، گل کلم، کلم،کلم بروکلی، کلم فندقی، بروکلی، پیاز، فلفل، مرکبات، تنقلات و عسل میتوانند بهترین نمونهها برای ایجاد یا تشدید نفخ باشند.
زارعیان با اشاره به اینکه حساسیت غذایی نیز میتواند عامل نفخ باشد، افزود: اگر دستگاه گوارش حساس باشد فرد مبتلا به روده تحریک پذیر نامیده میشود، لذا مواد خوراکی همانند شیر، نخود و غذاهایی از این دست ممکن است موجب تحریک اعصاب روده و به تبع آن عضلات روده بزرگ نیز تحریک شده و ایجاد گرفتگی اسپاسم میکند و این تغییرات سبب میشود که محتویات روده در طول مسیر حرکت نکرده و یبوست به وجود آید که خود عامل اتساع رودهها میشود.
این کارشناس ادامه داد: این واکنش سیستم ایمنی بدن را در بر میگیرد و برجستهترین علائم آن کهیر و آبریزش بینی است که با تخمیر محتویات روده گاز تولید شده و اتساع وخیم تر خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه اگر غذا با عجله خورده شود، همراه آن مقداری هوا بلعیده میشود، گفت: هوای وارد شده به بدن موجب کشیدگی و اتساع بیشتر رودهها میشود.
زارعیان با بیان این نکته که نفخ دائمی به همراه درد میتواند نشانگر برخی از ناراحتیهای گوارشی باشد، تصریح کرد: این بیماریها میتواند شامل انسداد روده یا کلیه، دیورتیکولیت، آپاندیسیت، زخم، سنک کیسه صفرا یا سرطان باشد.
وی با ذکر این نکته که تحرک موجب ترشح هورمونها میگردد، افزود: ترشح هورمونها موجب فعالیت بیشتر دستگاه گوارش شده، پس باید افراد بعد از صرف غذا به پیاده روی یا قدم زدن بصورت آهسته بپردازند.
این کارشناس با بیان اینکه چای نعناع، بابونه و یا رازیانه میتوانند موجب شکستن حبابهای گازی در بدن شوند، گفت: توصیه میشود قهوه، چایی و شکلات را که موجب تحریک دستگاه گوارش میشوند و همچنین مواد خوراکی که به سختی هضم میشوند را تا حد امکان از برنامه غذایی خود حذف کرده، چرا که این مواد محرک بوده و باعث افزایش نفخ خواهند شد.
زارعیان با بیان اینکه فیبر موجب نرم شدن محتویات روده میشود، تصریح کرد: در صورتی که نفخ ناشی از اسپاسم عضلات روده باشد، میتوان با مصرف سبزیجات و غلات سبوس دار از جمله برنج و سیب زمینی به رفع آن کمک کرد.
وی با اشاره به اینکه صرف نظر از این نکته که شیر و لبنیات موجب بروز نفخ میشوند، نباید باعث شود که آنها را از برنامه غذایی خود حذف کرد، گفت: افراد میتوانند از شیرهای فاقد لاکتوز که شیرین تر نیز هستند، استفاده کنند یا اینکه به لبنیات مصرفی خود لاکتاز اضافه نمایند، ماست منجمد نشده و پنیر کهنه حاوی مقدار کمی لاکتوز هستند، بنابراین بدون مشکل از این فراوردهها میتوان استفاده کرد.
این کارشناس تأکید کرد که تا حد امکان از مصرف غذاهای بسیار گرم و بسیار سرد باید اجتناب کرد و ادامه داد: هنگامی که غذای داغی را امتحان میکنید ناخودآگاه مقدار زیادی هوا همراه آن میبلعید، همچنین نوشیدنیهای گازدار و جویدن آدامس نیز موجب بلع هوا شده، بنابراین توصیه میشود که از همه اینها پرهیز شود.
زارعیان با اشاره به اینکه جویدن صحیح و خوب غذا در هضم آن مؤثر است، گفت: هنگامی که غذا به خوبی جویده شود، هوا در آن از بین میرود و به خوبی با بزاق میآمیزد و آنزیمی که در بزاق موجود است پیش از رسیدن غذا به معده آن را میشکند و در هضم راحتتر و سریعتر آن بسیار میتواند مؤثر باشد.
وی استفاده از ویتامینها، کلسیم و منیزم را برای کاهش نفخ مؤثر دانست و افزود: مصرف ویتامین دسته ب و همچنین منیزیوم و کلسیم میتوانند در کاهش مشکلات نفخی به افراد کمک کند.
این کارشناس در پایان با ذکر این نکته که اقدامات درمانی متنوعی مانند تجویز داروهای شیمیایی و تغییر در رژیم غذایی و کاهش مصرف مواد نفاخ آور در جهت بهبود افراد مبتلا به نفخ میتوان تلاش کرد، خاطرنشان کرد: نفخ ممکن است نشانهای از یک مشکل جدی گوارشی باشد، لذا افراد در صورت مشاهده این علائم باید هرچه زودتر به پزشک متخصص مراجعه کرده و در جهت رفع مشکل خود اقدام کنند.