پنجشنبه ۹ فروردين ۱۴۰۳ - 28 Mar 2024
 
۲۰
۱۳
تعریفی برای مدیریت جهادی

هر مبارزه‌ای جهاد نیست/ مدیریت انقلابی اعم از مدیریت جهادی است

يکشنبه ۱۴ ارديبهشت ۱۳۹۳ ساعت ۱۰:۱۶
کد مطلب: 357471
رهبر انقلاب سه ویژگی را برای مدیریت جهادی برشمرده اند که می توان آن را اضلاع مثلث طلایی جهاد خواند :خدمت به مردم، نیت خدایی و تکیه بر علم.
هر مبارزه‌ای جهاد نیست/ مدیریت انقلابی اعم از مدیریت جهادی است
سرویس سیاسی جهان نيوز-محسن سلگی: مدیریت جهادی از دو جزء «مدیریت» و «جهاد» تشکیل شده است. برای درک این واژگان ترکیبی ابتدا باید آن ها را تجزیه کرد و اجزاء را تعریف نمود و سپس به سراغ تعریف ترکیبی آنها رفت.

مدیریت

برای مدیریت تعاریف مختلفی توسط مکاتب کلاسیک، نئوکلاسیک، مکتب سیستمهای اجتماعی، مکتب اقتضایی و مکتب نوگرایی صورت گرفته است که همگی نگاه هایی غیرانقلابی، غیرجهادی و غیرالهی به مدیریت افکنده اند. در واقع قید جهادی در مدیریت جهادی، این نوع از مدیریت را از تمامی نظریه های مدیریت متمایز می کند، با وجود این، تمامی نظریه های در موارد ذیل ناچار توافق دارند:

- مدیریت یک فرآیند است.

- مفهوم نهفته مدیریت، هدایت تشکیلات انسانی است.

- مدیریت مؤثر، تصمیم‌های مناسبی می‌گیرد و به نتایج مطلوبی دست می‌یابد.

- مدیریت کارا به تخصیص و مصرف مدبرانه می‌گویند.

- مدیریت بر فعالیت‌های هدفدار تمرکز دارد.

جهاد

رهبر انقلاب درباره جهاد می فرمایند: «جهاد فقط در میدان جنگ نیست این که شما شعار می‏دهید که ما اهل کوفه نیستیم که بنده هم صددرصد این را قبول دارم معنایش این نیست که اگر میدان جنگی آراسته شد ما می ‏آییم و اسلحه به دوش می‏ اندازیم و می‏ جنگیم این یکی از کارهاست جنگ هم که نداریم ان‏ شاء الله هم نداشته باشیم اما کار همیشگی کار تولید علم، تولید سازندگی، خدمت‏ رسانی، تلاش برای تامین عدالت، تلاش برای حفظ عصمت و عفت عمومی، تلاش برای هدایت و ساختن دیگران و مقدم بر همه‏ آن‏ها تلاش برای حفظ عصمت و سلامت نفس خود است.»

بنابراین جهاد صرفا به معنای مبارزه نیست و برای فهم آن از معنای تحت اللفظی فراتر رفت و عمق آن را کاوید. احمد فردید می گفت:« مسجد هم اگر در آن مبارزه نباشد، سجده گاه نفس اماره است.». بی شک رکن جدایی ناپذیر جهاد، مبارزه است، اما این کافی نیست تا هر مبارزه ای را جهادی – به معنای اسلامی آن- بخوانیم. محض نمونه، مبارزه در تمامی فعالیت های انقلابی بلشویک ها وجود داشته است؛ اما آیا این کافی است تا مبارزه آن ها را جهادی بخوانیم؟ پاسخ به گونه ای بی نیاز از توضیح، منفی است. در حقیقت، واژه «جهاد» به معنای هرگونه کوشش در راه خدا و تلاش برای انجام نیکی‏ ها است و «قتال» تنها شعبه‏ ای از جهاد است.

رهبر انقلاب در جایی دیگر می فرمایند: «جهاد یعنی مبارزه. در زبان فارسی جنگ و ستیزه‏ گری معنای مبارزه را نمی ‏دهد. می ‏گویی من دارم مبارزه می‏ کنم: مبارزه‏ ی علمی می‏ کنم، مبارزه‏ اجتماعی می ‏کنم، مبارزه ‏ی سیاسی می‏ کنم، مبارزه‏ مسلحانه می‏ کنم، همه‏ این‏ها مبارزه است و معنا دارد. مبارزه یعنی تلاش پر نیرو در مقابل یک مانع یا یک دشمن. اگر هیچ مانعی در مقابل انسان نباشد مبارزه وجود ندارد. در جاده‏ آسفالته انسان پایش را روی گاز بگذارد و با باک پر از بنزین سفر کند این را مبارزه نمی‏ گویند. مبارزه آن‏جایی است که انسان با مانعی برخورد کند که این مانع در جبهه‏ های انسانی‏ می‏ شود دشمن و در جبهه ‏های طبیعی می ‏شود موانع طبیعی. اگر انسان با این موانع درگیر شود و سعی کند آن‏ها را از میان بردارد این می‏ شود مبارزه. جهاد در زبان عربی عیناً به همین معناست یعنی مبارزه. جهاد در قرآن و حدیث هم به همین معناست. همه جا به معنای جنگ مسلحانه نیست. البته یک جا با جنگ مسلحانه تطبیق می‏ کند یک جا هم با جنگ غیرمسلحانه تطبیق می‏ کند».

مدیریت جهادی

با توجه به تعاریفی که از «مدیریت» و «جهاد» شد، می‌توان گفت مدیریت جهادی یعنی:
علم و هنر رهبری و کنترل فعالیت های دسته جمعی، مبتنی بر مبارزه نه صرفا در عرصه نظامی، بلکه در تمامی عرصه های علمی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... جهت نیل به اهداف راهبردی و کلان انقلاب اسلامی که همانا رضایت مردم و مهم تر از آن رضای خدا یا همان تحقق ارزش های اسلامی است؛ که البته رضای مردم، رکنی از ارزش های اسلامی در مرتبه ای پایین تر و پس از رضای خداست.
این چنین جهاد به عنوان روش مدیریت و نیز ارزش حاکم بر آن، هدف غایی خود را در تحقق راهبردی و کلان اسلام می جوید. این راهبردی و خصوصا کلان بودن اهداف، ناظر به این است که بحث جهاد در مدیریت جهادی، در دست داشتن اختیارات و قدرت و توسط جهادگران را مفروض گرفته است و به عبارتی به سطح مدیریتی و سیاست گذاری اشاره دارد.

برخی لوازم مدیریت جهادی

رهبر انقلاب در دیدار اعضای شورای اسلامی، شهردار، معاونین و شهرداران مناطق مختلف تهران، سه ویژگی را برای مدیریت جهادی برشمرده اند که می توان آن را اضلاع مثلث طلایی جهاد خواند : خدمت به مردم، نیت خدایی و تکیه بر علم.

همچنان که مشاهده می شود در اضلاع تکیه بر علم و خدمت به مردم، مدیریت جهادی تفاوتی با سایر نظریه های مدیریت ندارد، اما آنجا که سخن از نیت الهی است راه آن سخت جدا می شود. علاوه بر اینها (افزون بر بعد نظری) در بعد عملی، مدیریت جهادی دارای ویژگی هایی است که در پاره ای موارد مانند شایسته سالاری با نظریه های غربی هماهنگ است، اما در مواردی مانند نصرت الهی، تزکیه دائمی و ... از نظریه های مزبور تمایز می یابد. البته در مباحثی مانند شایسته سالاری نیز، صرف تخصص مورد نظر نیست. رهبر انقلاب از تعبیر «توانمندبودن» برای توصیف افراد شایسته بهره می برند که به نظر ایشان این توانمندبودن شامل دو رکن تخصص و تعهد به صورت هم ارز و همزمان است.

مدیریت انقلابی اعم از مدیریت جهادی است. با وجود این، شاید وصف انقلابی بودن با مدیریت از سوی منتقدان، متناقض خوانده شود، اما مدیریت و جهادی بودن دارای صبغه و سابقه غنی تر بوده و به هیچ روی اتهام تناقض را نمی پذیرد.

شکی نیست که انقلاب پدیده جدیدی است که پس از انقلاب فرانسه و امریکا مصطلح شده است، اما جهاد و جهادی بودن به بطن صدر اسلام بازمی گردد و از این رو از اصالتی بی چون و چرا برخوردار است. انقلابی بودن به هر معنایی نمی تواند ممدوح باشد؛ انقلابی بودن در دامان اندیشه های مارکسیستی و کمونیستی و ساندنیستی هم می تواند مطرح باشد که به هیچ روی مورد قبول اندیشه اسلامی اصیل نیست و در تنافی با مفهوم جهاد و جهادی بودن قرار می گیرد.

چنانکه می بینیم مدیریت انقلابی اعم از جهادی‌بودن است. در مقیاس جهانی، هر مدیریت جهادی، یک مدیریت انقلابی است اما هر مدیریت انقلابی، یک مدیریت جهادی نیست، اما در مقیاس جمهوری اسلامی، هر مدیریت انقلابی، لزوما یک مدیریت جهادی است. بدینسان، مدیریت جهادی یکی از ارکان مدیریت انقلابی در نظریه انقلاب اسلامی است.

مدیریت انقلابی در چارچوب جمهوری اسلامی مستلزم مدیریت جهادی است
؛ در واقع مدیریت انقلابی با روش ها و ارزش های جهادی مطمح نظر نظام و رهبری عظیم الشأن آن است.

مدیریت جهادی بخشی از مدیریت انقلابی در اندیشه رهبری است، بخشی که از حیث توانایی مصداق سازی برتر از مفهوم کلی مدیریت انقلابی است و نیز از صراحت معنایی بیشتری برخودار است. به طور نمونه، مدیریت جهادی فورا به ذهن مخاطب حضور عملی، سختکوشانه، میدانی و عملیاتی را می آورد که با مدیریت پشت میز نشینی در تضاد است. مدیریت انقلابی نیز در معنا و مقصد همین گونه است، منتها نه به صراحتی که گفته شد. علاوه بر اینها مدیریت جهادی و افزودن قید «جهادی» به مدیریت، خط روشنی میان مدیریت انقلابی در دامان جمهوری اسلامی با دیگر اقسام مدیریت های انقلابی در دنیا می کشد.
نام شما

آدرس ايميل شما
برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.
نظر شما *


علی
Iran, Islamic Republic of
اگر مدیریت ها انقلابی باشه حتما نتیجه می گیره
Iran, Islamic Republic of
مدیریت جهادی، اول لازمش جهاد مدیریتی هست که متاسفانه چندان خبری ازش نیست.
سحر
United States
میگن جهاد داشگاهی. مگه دانشگاه جهادی داریم؟ما در تقلب کردن سر جلسه امتحان انتهاری کار می کنیم
Iran, Islamic Republic of
...الان همه دنبال پشت میزنشینی هستند. مدیریت جهادی زیر کولر گازی و روی صندلی چرم؟؟؟.
رضا
Iran, Islamic Republic of
خدا حفظ کند شما را که نظرات حضرت آقا را دائما تبیین می کنید
جهاد علمی
اصفهانی
Iran, Islamic Republic of
من چیزی از مدیریت جهادی نمیدونم،ولی میدونم ما وقتی با دانشگاهمون میریم جهادی،همه کاملا مطیع فرمانده گروه میشیم،ازجون مایه میزاریم ،درهروقت آزادی پای حرف مردم روستا ودرتلاش برای حل اون مشکل هستیم..بچه ها ازخستگی شبها که برمی گردیم محل اسکان نای غذاخوردن هم ندارن..بیت المال اونقدرمهمه که همه سعی می کنن مبادا کوچکترین اسرافی صورت بگیره و....
United States
مدیریت جهادی اردوی جهادی نیست که
اکبر
Iran, Islamic Republic of
مطلب علمی خوبی بود به دور از جنجال های سیاسی
جهاد در راه حق ارزشمنده
جهاد و این ارزشها همیشه ارزش بودند و هستند. همه تو دلشون قبولم داشته باشن اما نمی تونن بهش عمل کنن
سید
Iran, Islamic Republic of
احستت
بهرام قبادی ادینه وند
بسیار زیبا و عبرت اموز