وضعیت رفاه عمومی در حکومت امام زمان(عج) چگونه است؟! جایگاه عدالت اجتماعی در حکومت مهدوی

گروه فرهنگ جهان نيوز: اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْكُو إِلَيْكَ فَقْدَ نَبِيِّنَا وَ غَيْبَةَ إِمَامِنَا [وَلِيِّنَا] وَ شِدَّةَ الزَّمَانِ عَلَيْنَا وَ وُقُوعَ الْفِتَنِ بِنَا وَ تَظَاهُرَ الْأَعْدَاءِ عَلَيْنَا وَ كَثْرَةَ عَدُوِّنَا وَ قِلَّةَ عَدَدِنَا اللَّهُمَّ فَافْرُجْ ذَلِكَ عَنَّا بِفَتْحٍ مِنْكَ تُعَجِّلُهُ وَ نَصْرٍ مِنْكَ تُعِزُّهُ وَ إِمَامِ عَدْلٍ تُظْهِرُهُ إِلَهَ الْحَقِّ آمِينَ (۱)

اقتصاد و رفاه در حکومت امام مهدی (عج)

جهان نيوز در بخش اول از این مقاله تقسیم ثروت و منابع آن را در حکومت مهدوی بررسی کرد و در این شماره قرار است به بررسی رفاه عمومی مردم در حکومت امام زمان(عج) بپردازد:

زمينى كه در آن زندگى مى كنيم امكانات فراوانى براى زندگى ما و نسلهاى آينده و جمعيّتهائى بسيار زيادتر از جمعيّت كنونى ما دارد; امّا عدم آگاهى كافى به منابع موجود، و منابع بالقوّه زمين از يك سو، و عدم وجود يك نظام صحيح براى تقسيم ثروت زمين از سوى ديگر، سبب احساس كمبود از جنبه هاى مختلف شده است; تا آنجا كه در عصر ما همه روزه گروهى از انسانهاى مفلوك از گرسنگى مى ميرند.(۲)

ترديدى نيست كه بدترين و ناهنجارتين اسارت براى بشريت، فقر و نياز روزانه به غذا، لباس، مسكن، دارو و ديگر لوازم زندگى است. اين اسارت براى انسان لحظه‌اى آسايش و فراغت باقى نمى‌گذارد، و زمينه‌هاى رشد و تكامل معنوى و مادى او را نابود مى‌سازد، و همواره انسان را در انديشۀ سير كردن شكم و پوشاندن بدن و دست‌يابى به سايبان و بهبودى از درد و بيمارى و. . . فرومى‌برد، و فرصتى باقى نمى‌گذارد تا به مفاهيم بالا و برتر زندگى بينديشد، و پايگاه انسانى خود را درك كند، و از عروج و تكامل نوع انسان سخن بگويد.

در دوران رفاه اقتصادى و رفع همۀ نيازها، آدمى از اين بردگى و اسارت هستى سوز رهايى مى‌يابد، و از بند مشكلات آن آزاد مى‌گردد، و به مسائل متعالى و برتر و تكامل و رشد و صعود مى‌انديشد و در آن راستا گام برمى‌دارد.(۳)

نيروها براى استخراج منابع بيشمار زمين به كار مى رود; و علم و دانش پيشرو در اختيار اين برنامه قرار مى گيرد و بسرعت منابع تازه اى كشف مى گردد و شكوفائى خاصّى به اقتصاد بشريّت مى بخشد.(۴)

امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام فرمود: «بدانيد اگر شما از قيامگر مشرق (امام مهدى «ع») پيروى كنيد، شما را به آيين پيامبر درآورد ... تا از رنج طلب و ظلم (در راه دستيابى به امور زندگى) آسوده شويد، و بار سنگين (زندگى) را از شانه‌هاتان بر زمين نهيد.»(۵)

در حديثی از امام صادق(عليه السلام) نیزمى خوانيم: «هنگامى كه قائم قيام كند: حكومت را بر اساس عدالت قرار مى دهد. و ظلم و جور در دوران او برچيده مى شود. و جادّه ها در پرتو وجودش امن و امان مى گردد. زمين بركاتش را خارج مى سازد. و هر حقّى به صاحبش مى رسد. در ميان مردم همانند داوود(عليه السلام) و محمد(صلى الله عليه وآله وسلم) داورى مى كند. در اين هنگام زمين گنجهاى خود را آشكار مى سازد. و بركات خود را ظاهر مى كند و كسى موردى را براى انفاق و صدقه و كمك مالى نمى يابد زيرا همه مؤمنان بى نياز و غنى خواهند شد.»(۶)

بى شك اجراى اصول عدل و داد و جذب نيروهاى انسانى به مسيرهاى سازنده، چنين اثرى را خواهد داشت; زيرا همان گونه كه گرسنگى و فقر و نيازمندى بر اثر كمبودها نيست بلكه نتيجه مستقيم و غير مستقيم مظالم و تبعيضها و بيدادگريها و تلف شدن نيروها و هدر دادن سرمايه هاست.

در حديث ديگرى از پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) مى خوانيم: «زمانى فرا مى رسد كه زمين پر از ستم مى شود و كسى نمى تواند (آشكارا) نام خدا را ببرد (و دم از حقّ و عدالت بزند); سپس خداوند عزّوجل مردى را از من و خاندان من، بر مى انگيزد; كه زمين را پر از عدل مى كند آن گونه كه پيش از او، پر از ستمش كرده اند و زمين قطعات كبد خود را براى او بيرون مى فرستد، و ثروت را بدون شماره و محاسبه در ميان مردم پخش مى كند و هر كس به قدر نيازش از آن بر مى گيرد.»(۷)

رشد اخلاقى، و تامين نيازهاى آينده به طور اطمينان بخش، و فراوانى منابع در آمد، و خلاصه جمع شدن غناى روحى و جسمى سبب مى شود كه حتّى نياز به شمارش اموال پيدا نشود و هر نيازمندى نياز خود را از بيت المال حكومتش بدون تشريفات زايد بگيرد.

يكى از عوامل، يا صحيحتر، بهانه هاى جمع ثروت هم که عدم اطمينان به وضع آينده است، در پرتو عدالت اجتماعى او بكلّى از بين مى رود و هيچ كس نيازى در خود به ثروت اندوزى نمى بيند; زيرا هم امروز و هم آينده او تأمين شده است.(۸)

عدالت اجتماعی

بي نيازي مردمان به سبب تحقق عدالت تام و تمام و فراواني و عمران و آبادي در اوج کمال و تقسيم اموال به مساوات، از مشخصات سيرت اقتصادي مهدي (ع) است.

آن حضرت تمام مناسبات ناسالم اقتصادي را زير پاي مي گذارد و محو و نابود مي کند.

از رسول خدا (ص) روايت شده است که فرمود: «زماني که قائم ما قيام کند، قطايع از بين مي رود به طوري که ديگر قطايعي در ميان نخواهد بود.»(۹)

زمينهايي که زمامداران و حکام جور در مالکيت خود درآورده يا واگذار کرده اند و در حقيقت متعلق به امام (ع) است، در جايگاه خود قرار مي گيرد. استثمار و استعمار پايان مي پذيرد. همگان به رفاه و آسايش مي رسند. مهدي (ع) اموال را به وفور در اختيار مردمان مي گذارد. نعماني (ره) به اسناد خود از امام باقر (ع) روايت کرده است که فرمود: «تمام اموال زمين - آنچه در دل زمين است و آنچه بر روي زمين است - نزد مهدي (ع) گرد آيد، آن گاه او به مردمان گويد: بياييد و اين اموال را بگيريد. اينها همان چيزهايي است که به خاطرش قطع رحم کرديد و خونها به ناحق ريختنيد و مرتکب گناهان شديد. او دست به بخشش زند و آن قدر ببخشد که تا آن روز کسي چنان بخششي نکرده باشد. و زمين را لبريز از عدالت و داد و نور گرداند همان گونه که لبريز از ستم و بيداد و شر شده باشد. مهدي (ع) همگان را بي نياز مي کند که در دولت او زمين همه استعدادهاي خود را بروز مي دهد و داراييها انبوه مي شود. » (۱۰)

از رسول خدا (ص) چنين روايت شده است: «در آن زمان امت من چنان از نعمت برخوردار شوند که هرگز امتي آن چنان از نعمت برخوردار نشده باشد، زميت بتمامه محصول دهد و هيچ را از آنان دريغ ندارد، و اموال انبوه شود. هر کس نزد مهدي آيد و گويد: به من مالي ده - مهدي بي درنگ گويد: بگير.»(۱۱)

امام باقر (ع) فرمود: «مهدي اموال را ميان مردم چنان به تساوي قسمت مي کند که ديگر نيازمندي يافت نمي شود تا به او زکات دهند.»(۱۲)

بي نيازي اقتصادي در دولت مهدي (ع) تا بدانجاست که حرص به داشتن و گنجينه کردن و انبوه ساختن زدوده مي شود «و چون مهدي (ع) ندا دهد که هر کس مالي مي خواهد بيايد و برگيرد، جز يک نفر پيدا نشود و او نيز پشيمان گردد و مال برگرفته را باز گرداند.»(۱۳)

مهدي (ع) بي دريغ و بي شمارش بخشش مي کند چنانکه در خبر جابر بن عبدالله از رسول اکرم (ص) روايت شده است: «اموال را بدون آنکه شمارش نمايد تقسيم مي کند.»(۱۴)

بدين ترتيب مردمان با همه وجود و از صميم قلب از داشتن و گنجينه کردن و انبوه سازي، احساس بي نيازي مي کنند همان گونه که پيامبر اکرم (ص) نويد آن را داده است: «دلهاي پيروان محمد (ص) را لبريز از بي نيازي مي کند و عدالتش همه را فرا مي گيرد.»(۱۵)

در نظام اقتصادي که مهدي (ع) بر پا مي سازد، روابط اقتصادي چنان است که در معاملات سودي گرفته نمي شود. علي بن سالم از پدرش نقل کرده است که گفت از امام صادق (ع) پرسيدم: اين روايت که سود گرفتن مومن از مومن رباست معنايش چيست؟ حضرت فرمود: «اين به هنگام ظهور حق و قيام قائم اهل بيت است، اما اکنون اگر کالايي بفروشد و سود بگيرد اشکالي ندارد.»(۱۶)

دولت مهدي (ع) بر اساس چنين روابط و مناسبات اقتصادي، شرق و غرب جهان را فرا مي گيرد و همه جا را عمران و آباد مي سازد.

ظهور برکات و مناسبات عادلانه در دولت مهدي (ع) چنان است که حتي مردگان آرزوي بازگشت به دنيا و زندگي در دولت کريمه او و در سايه سيرت او را خواهند داشت. ابوسعيد خدري از رسول اکرم (ص) نقل کرده است که فرمود: «زمين آنچه از برکات در دل خود دارد، بيرون مي ريزد و آسمان نيز از بارش خود چيزي فرو گذار نکرده، پيوسته بر آنان مي بارد... از بس خداي بزرگ براي مردم خير پيش مي آورد، مردگان آرزوي بازگشت به زندگي مي کنند. » (۱۷)

سيرت مهدي (ع) مطلوب دلها و دولت مهدي (ع) حد نهايي رضايت انسانهاست. نه تنها انسانها که زمين و آسمان و همه موجودات از دولت و سيرت او رضايت مندند. در حديث حذيفه بن يمان از پيامبر (ص) آمده است: «از خلافت و دولت او، اهل آسمان و زمين و پرندگان آسمان راضي خواهند بود.»(۱۸)(۱۹)

رفاه اقتصادی در حکومت امام مهدی (عج) مؤید این کلام امیرالمؤمنین علیه السلام است: سوگند به خدايى كه دانه را در دل خاك بشكافت، و آدميان را آفريد، اگر علم را از معدن آن اقتباس كرده بوديد، و خير را از جايگاه آن خواستار شده بوديد، و از ميان راه به رفتن پرداخته بوديد، و راه حق را از طريق روشن آن پيموده بوديد، راههاى شما هموار مى‌گشت، و نشانه‌هاى هدايتگر پديد مى آمد، و فروغ اسلام شما را فرامى‌گرفت، و به فراوانى غذا مى‌خورديد، و ديگر هيچ عائله‌مندى بى‌هزينه نمى‌ماند، و بر هيچ مسلمان و غيرمسلمانى ستم نمى‌رفت.(۲۰)

مخاطبان عزیز می توانند سؤالات و شبهات خود را در خصوص مباحث مهدویت مطرح نمایید تا به حد بضاعت پاسخ داده شود.

منابع:
۱-بخشی از دعای زمان غیبت
۲-چشم‏ اندازي به حکومت جهاني امام مهدي، علي محمدي خراساني
صص۲۶۷-۲۶۶
۳-عصر زندگی و چگونگی آینده انسان و اسلام (پژوهشی در انقلاب جهانی امام مهدی «عج») ج۱ ، ص ۱۱۱
۴-چشم‏ اندازي به حکومت جهاني امام مهدي(عج) ص۲۶۷
۵- عصر زندگی و چگونگی آینده انسان و اسلام ص۱۱۴ به نقل از بحار ج۵۱ ص۱۲۳
۶-همان ص ۱۲۳به نقل از بحار ج ۵۱ص۱۱۳
۷-بحار ج ۵۲ ص۳۳۰
۸-چشم‏ اندازي به حکومت جهاني امام مهدي صص۲۷۳-۲۶۸
۹- جهانی سازی عدالت اقتصادی و مهدویت به نقل از قرب الاسناد ص ۴۱، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۹
۱۰- همان به نقل از غيبه النعماني، صص ۲۳۸ - ۲۳۷، بحار الانوار، ج ۵۲، ص۳۵۱
۱۱- همان به نقل ازکشف الغمه، ج ۲، صص ۴۷۹ - ۴۷۸، بحار الانوار، ج ۵۱، ص۸۸
۱۲-همان به نقل از بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۹۰
۱۳- همان به نقل ازمسند احمد حنبل، ج ۳، ص ۳۷، البيان، ص ۱۲۳
۱۴- همان به نقل از صحيح مسلم بشرح النووي، ج ۱۸، ص ۳۹
۱۵-همان به نقل از بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۹۱، منتخب الاثر، ص ۱۴۷
۱۶-همان به نقل از من لا یحضره الفقیه ج ۳ص۳۱۳
۱۷-همان به نقل از منتخب الاثر، ص ۱۴۶
۱۸-همان به نقل البیان ص۱۱۸
۱۹- جهاني سازي، عدالت اقتصادي و مهدويت، ناصر جهانیان صص۴۲-۳۸
۲۰-مستدرك نهج البلاغه ص۳۱؛ الحياة ج۲ ص۴۹۳

برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.

سؤال

۱۳۹۴/۰۴/۱۲ ۰۶:۰۰ |

۱۰ ۱

۱۳۹۴/۰۴/۱۲ ۰۶:۰۰

با سلام و عرض ادب
طاعاتتان قبول و تشکّراز مطالب خوبتان
سؤالم اینست که :
اگر در حکومت امام مهدی (عج) تا این حد برای همه رفاه باشد ، آیا کسی بدنبال تلاش و کار خواهد بود و اساساً تکلیف کار و فعّالیّت چه می شود ؟! اگر قرار باشد همه به آنچه میخواهند دست یابند ، پس تفاوت کسی که اهل سعی و تلاش بیشتری است و همّت و کوشش بیشتری دارد با کسی که راحت طلب است یا تلاش کمتری میکند چیست ؟! آیا اگر انسان های زحمتکش و انسان های راحت طلب از شرایط برابر برخوردار باشند این خلاف عدالت نیست ؟
با سپاس

ناشناس

۱۳۹۴/۰۴/۱۲ ۱۳:۱۰ |

۳ ۱

۱۳۹۴/۰۴/۱۲ ۱۳:۱۰

با سلام من معلم هستم. همیشه با سئوالت عجیبی مواجه می شویم که گاهی توجیه آنها و جواب منطقی دادن کار ساده ای نیست:
از جمله اینکه:
اگر : بي نيازي مردمان به سبب تحقق عدالت تام و تمام و فراواني و عمران و آبادي در اوج کمال و تقسيم اموال به مساوات، از مشخصات سيرت اقتصادي مهدي (ع) استٰ
تحققن ان و رسیدن به آن شرایط بصورت ناگهانی است و یا باید زمینه کار فراهم شود. مثلآ فراوانی و عمران و آبادانی در اوج خودش یک شبه اتفاق می افتد و یا باید زمان صرف کرد. اگر دومی است یعنی اینکه آقا حالا حالاها ظهور نمی کنند!!!!!!!!!!!!!!!

۱۴۰۲/۱۲/۱۴ ۲۳:۰۱

۰ ۰

انچه در زمان حضرت اتفاق می افتد، شایسته سالاری است که زمام امور بر مدار همکاری همگانی و رونق امور قرار میگیرد و لزوما بمعنی رفاه نیست.

علی

۱۳۹۴/۰۴/۱۳ ۱۰:۰۵ |

۲ ۰

۱۳۹۴/۰۴/۱۳ ۱۰:۰۵

اگررفاه عمومی آن دولت مثل این دولت ها وپاکدستی هایشان است،آقاجان تورابه مادرت زهراقسم نیا،نیاکه این جماعت شهیدت می کنند.این آدم های پست ومقام طلب ثروت اندوز این زمانه از کوفیان عهد جدت به خدابدترند،منتها چهره شان رابا ریا ومقدس مآبی بزک کرده اندودل هایشان پراست ازنفاق!اختلاس ها ورشوه ها وربا ها ورانت ها و......دل هایشان رامثل براده ی آهن سخت کرده است.من به قربان خودت واجدادت نیاکه می کشندت این نامردمان.فدای خاک پایت بشم آقاجان.

وضعیت رفاه عمومی در حکومت امام زمان(عج) چگونه است؟!/ جایگاه عدالت اجتماعی در حکومت مهدوی