دعای کمیل بانشاطم آرزوست / مردم را با طولانی کردن دعاها خسته نکنیم
سه شنبه ۱۱ فروردين ۱۳۹۴ ساعت ۰۹:۱۱
کد مطلب: 413845
یکی از رسمهای اشتباه در قرائت دستهجمعی دعاها، روضهخوانی میان عبارات دعا و تکرار عبارات است
به گزارش جهان، دکتر محمد لطفی زاده در وبلاگ "منبر اینترنتی" نوشت: به نام خدایی که بیش از توان مردم از آنان انتظار ندارد
سلام علیکم
سکانس اول : صبح جمعه نماز اول وقت را به جماعت اقامه میکنید و از فیض بزرگ آن بهرهمند میشوید. بعد از آن 45 دقیقه تا یک ساعت به سخنرانی یک خطیب محترم گوش فرامیدهید، سپس مداح محترمی یک ربع روضه و شعر میخواند و سرانجام با خستگی و خوابآلودگی خواندن دعای ندبه شروع میشود و با خود میگویید دعای ندبه را بخوانیم و فیض ببریم اما غافل از آنکه در جای جای این دعا به تشخیص مداح محترم باید روضه گوش دهید. خلاصه یک دعای ندبه خواندن بیش از 3 ساعت طول میکشد!
سکانس دوم : شب جمعه برای قرائت دعای کمیل به یک مراسم مذهبی میروید. نماز مغرب و عشاء را به جماعت اقامه میکنید. سخنران محترمی حدود 45 دقیقه به ایراد سخنرانی میپردازند و به مناسبتی در انتهای سخنرانی روضه میخوانند. مجلس حال خوبی پیدا کرده و درست زمانی که منتظر خواندن دعای کمیل هستید یک مداح به عنوان میان برنامه به خواندن اشعار و قدری روضه به مدت 15 دقیقه می پردازد. با خود می گویید این هم از برکت مجلس امشب است که پربار است. دوباره خود را آماده خواندن دعای کمیل می کنید و مداح مشهوری در جایگاه مستقر میشود. همین که چند خطی خوانده میشود و شما غرق در دعا شدهاید طبق قاعده نانوشتهای عبارت (یا نور یا قدوس) چندین بار تکرار میشود و حالا مداح محترم شروع به روضهخوانی میکند و خلاصه دعای کمیل که میشد در حدود 20 دقیقه قرائت شود در طول یک ساعت خوانده میشود و تازه وقتی دعا تمام میشود و مردم از خستگی در حال ترک مراسم هستند باز هم مداح محترم که گرم شده است از مردم میخواهد که چند دقیقه بنشینند و دوباره به روضه گوش دهند!!!
این دو سکانس حقیقی در پنجشنبه و جمعه پایان سال 93 (یکی در یک مجلس مشهور تهران و دیگری در یک مجلس مشهور در مشهد مقدس) به عنوان مشتی نمونه خروار ذکر شد تا بهانهای باشد برای یک تذکر بسیار مهم به صاحبان هیأتها و مراسم مذهبی و همه دستاندرکاران اعم از خطباء عزیز و محترم و مداحان ارزشمند و ارجمند.
1 - یکی از رسمهای اشتباه در قرائت دستهجمعی دعاها، روضهخوانی میان عبارات دعا و تکرار عبارات است. در این زمینه به یک نمونه استفتاء از مرجع معظم تقلید حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (حفظه الله تعالی) توجه نمایید :
سؤال : در اثناى قرائت دعاهایى همچون دعاى کمیل، ندبه، توسّل و مانند آن، خواننده، یا شرکت کنندگان جملاتى از آن را با خود زمزمه، و حتّى بعضى کلمات دعا را چند بار تکرار مى نمایند، در حالى که در دعا تکرار نشده است. این کار چه حکمى دارد؟ نقل داستان و ذکر مصیبت در وسط دعا چطور؟
پاسخ آیت الله العظمی مکارم شیرازی : بهتر است دعاها را به همان صورتى که از ائمّه(علیهم السلام) رسیده بخوانند. و اگر قصد عزادارى و ذکر مصیبت دارند، قبل یا پس از اتمام دعا بخوانند. و چیزى از دعا را تکرار نکنند.
در مفاتیح الجنان هم دیدهاید که از تغییر دعاها چگونه نهی شدهایم؟ حالا ما دین خود را از کجا گرفتهایم؟ وقتی مرجع تقلید ما چنین پاسخ میدهد، بالاتر از آن وقتی امام معصوم علیه السلام به نقل مفاتیح الجنان از تغییر دادن دعا نهی میفرماید وظیفه ما چیست؟
حالا مثلاً اگر مداح محترمی از مردم بخواهد عبارات (یا رب یا رب یا رب) در دعای کمیل را چندین بار تکرار کنند و حتی صدا را در مسابقه با مداح بالاتر ببرند (لابد برای آنکه حال بهتری در مجلس حاصل شود!) این کار با اصل دین و روح دعا سازگار است؟ (این هم تجربهای واقعی از یک قرائت دعای کمیل توسط یک مداح مشهور در مشهد مقدس در پایان سال 93 بوده است)
2 - طولانی کردن دعاها به نحوی که مردم خسته شوند و دائم صفحات را ورق بزنند و حساب کنند که چند صفحه تا پایان دعا مانده چه کمکی به هدف از خواندن دعا میکند؟ شهید مطهری (رحمة الله تعالی علیه) در کتاب داستان راستان روایتی از تبلیغ اسلام توسط یک مسلمان به یک نصرانی تازه مسلمان شده نقل می کند. در این داستان فرد مسلمان آنقدر همسایهاش را در مسجد و در نماز خواندن نگه میدارد که وی را از مسلمان شدن پشیمان میکند! امام صادق علیهالسلام ذیل این داستان فرمودهاند : همیشه متوجه این حقیقت باشید که بر مردم تنگ نگیرید، اندازه و طاقت و توانایی مردم را در نظر بگیرید. تا می توانید کاری کنید که مردم متمایل به دین شوند و فراری نشوند. آیا نمی دانید که روش سیاست اموی بر سختگیری و عنف و شدت است ولی راه و روش ما بر نرمی و مدارا و حسن معاشرت و به دست آوردن دلهاست؟
با طولانی کردن دعا و روضههای متعدد که بارها در یک مجلس تکرار میشود و انگار هر فردی که میکروفن به دست میگیرد باید حتماً خود از اول تا آخر مردم را به فیض برساند بر سر نشاط در عبادت و مستحبات چه میآید؟
استاد فاطمینیا (حفظه الله تعالی) در یک جلسه سخنرانی درباره همین نشاط در عبادت فرموده بودند : من قبلاً در جاهای دیگر عرض کردهام تأکید روایات بر این است که ما به نشاط نگاه کنیم. نشاط. نشاط! ان شاء الله شبهای قدر میآید. حالا این حدیث را هیچ کس عمل نمیکند. جلسههای احیاء خواهیم داشت پنج ساعت الی شش ساعت! مردم را مینشانیم. کاملاً که دیگر رمقشان گرفته شد، هیچ حالی که دیگر نماند تازه قرآنها توزیع میشود بگذارند روی سرشان بگویند (بک یا الله!) دعای کمیلمان که باید بیست دقیقه طول بکشد معمولاً دو ساعت و نیم سه ساعت، ببینید اینها روز قیامت جواب دارد. اگر صاحب شریعت بگوید چرا لطائف و ظرائف شریعت ما را در ذهن مردم ثقیل جلوه دادید چه جواب خواهیم داد؟ یک جوان میخواهد برود دعای کمیل میداند که رفتنش با خودش است برگشتنش با کرام الکاتبین است!
3 - در مجالس بزرگ و مشهور و بخصوص شلوغ که درها را میبندند و مردم قادر به رفت و برگشت در مجلس نیستند آیا نشاندن مردم برای یک دعای کمیل آنهم چندین ساعت به زحمتانداختن مردم نیست؟ نباید صاحبان مجالس به فکر جوانان و نوجوانانی که در مجلس هستند باشند؟ نباید به فکر این بود که مردم نیازمند تجدید وضو هستند و فرد با خود میاندیشد که اگر از مجلس خارج شود دیگر قادر به برگشتن نیست و به همین دلیل به زحمت میافتد؟ نباید به فکر سالخوردگان در مجلس بود؟ اینها تبلیغ دین است یا ضدتبلیغ؟
استاد قرائتی سال 1387 در جلسه درسهایی از قرآن و درباره توقعات نابجا فرمود : گاهی مثلاً پدر دست بچهاش را میگیرد به دعای کمیل میبرد. دعای کمیل دو ساعت طول میکشد. این بچه جانش درمیآید!
فکر میکنید نوجوانان حاضر در چنین مجلسی چه خاطرهای از دعای کمیل خواهند داشت؟ چه جوابی داریم اگر کسی دعای کمیل یا ندبه نرود چون ما جلسه را طول میدهیم!!!
بر همه افرادی که در مجالس شرکت میکنند و بخصوص بر عالمان و فرهیختگان لازم است که در این خصوص حساس باشند و در جایی که دین برای مردم سخت جلوه داده میشود امر به معروف و نهی از منکر نمایند که خداوند سبحان برای مردم آسانی میخواهد و سختی نمیخواهد. (یرید الله بکم الیسر و لا یرید بکم العسر : سوره مبارکه بقره، آیه 185) و چه بسا سکوت در این زمینه هم جایز نباشد که در روایت نبوی است : الساکت عن الحق شیطان اخرس (کسی که باید آنچه حق است بگوید، اگر ساکت باشد شیطان دهان بسته است)
خدا خیرتان بدهد که حرف دل خیلی ها را زدید.
من خانمی هستم که از نوجوانی خیلی به دعای کمیل و احیای شبهای قدر علاقه داشتم و خانواده را مجبور می کردم که مرا به این مراسم ببرند. انها می آمدند و بخاطر من طولانی بودن و حتی بی حال بودن مجلس را تحمل! میکردند واقعا این را می فهمیدم و احساس شرم می کردم. ولی به مرور خودم که درس خواندم دانشگاه رفتم و بعدها شاغل شدم و خستگی کار و سن و زیادی مشغله بر من عارض شد دیدم دیگر خودم هم توان حضور در این مجالس طولانی را ندارم. متاسفانه حوصله اکثر مداحان مشهور را ندارم بخصوص که برخی مثل .... در مداحی هزار تا روضه مکشوف می خوانند و ککشان هم نمی گزد ولی ما بعنوان مستمع توان روحی شنیدن این همه روضه مکشوف و طولانی را نداریم اما به قول حضرت آقا انگار این مداحان باید هر جور هست اشک ما را دربیاورند! ولی جانمان را بالا می آورند در حالی که خودشان فقط تباکی (تظاهر به گریه) می کنند!
دیگر مدتهاست که به دعای ندبه نرفته ام یا رفته ام و زود برگشته ام. بدبختانه یا خوشبختانه کمی هم اطلاعات پای این منبرها نصیبمان شده که باعث می شود از برخی مسائل و تصویرسازی ها که در مداحی ها می شنویم ابراز برائت کنیم و وسط جلسه دعا حالمان گرفته شود... به خدا من مسلمانم عاشق اهل بیتم عاشق دعای کمیل و ندبه ام... ولی تحمل خیلی از رفتارها و گفتارهای مداحان بی مطالعه و مدعی و مشهور را ندارم... چه کنم؟؟؟ چه کنم؟؟ از حضور در مجالس زده شده ام... آقا جان! من بی نصیبم یا مشکل از جای دیگر است؟؟ من گنهکارم ولی دعا را دوست دارم... ولی این مداحان صبح جمعه که میشه میگن شما را دعوت کردن به این مجلس وگرنه نمی آمدید... قبول! ما را دعوت کردند ولی این آقایان حال ما را می گیرند با برخی گفتارهاشان! شما بگید.. من گنهکارم و دعوت نمیشم یا مجلس دعا اشکال دارد؟ شایدم هردو...
اقا بنده به عنوان یک طلبه بارها عرض نموده ام در جاهای مختلف اما کو گوش شنوا؟؟خودم اصلا در چنین مجالسی شرکت نمیکنم. چرا؟چون عذاب الیم است.روح دعا این طول دادنها نیست.سخنرانی باید بعد دعا باشه و نیز مداحی. ما فکر میکنیم حرفهای ما از دعا برای مردم مفیدتره!!!
بحث حاج منصور و مستعمین و سحر شب جمعه جداست
اونجا مداح حاح منصوره
مستمعین خصوصی هستند و عموم مردم نیستند
ضمنا سحر است و اون موقع ادم های خاصی حضور دارند
کاملا موافقم مداح میگه "دست گداییتو ببر بالا " تا اینجا اشکالی نداره بعد میگه "نشد نشد بالاتر بالاتر تا برسه عرش خدا" در همین بین دوربین زوم میکنه روی مردم و فیلم میگیره تا نشون بدن به جاهای دیگه و تعریف کنن عجب مجلسی است.
متاسفانه برخی مداحان فکر می کنند که هرچه صدای گریه مردم بالاتر برود مجلس را بهتر برگزار کرده اند!! و بیشتر مورد قبول واقع شده است!
آخر این چه معیاری است؟ بیشتر این مداحان بیش از این که معرفتشان را زیاد کنند صدایشان را بلند کرده اند! آنقدر بد فریاد میزنند که بنظر من بی احترامی می شود.
50 درصد مجلس را با حوصله روضه می خوانند و به همه جزئیات اشاره می کنند ولی وقتی به دعا و مضامین و معارف بلند دعا میرسد تند وتند رد می شوند در حالیکه کافیست به معانی ظاهری توجه کنید کلی معرفت پیدا کنید.
پارسال در مراسم تحویل سال در یک مراسم مذهبی که تصویر تلویزیون هم روی پرده بزرگ پخش می شد، شمارش معکوس تحویل سال بود. مداح ول نمی کرد و هی می خواند سال تحویل شد، او باز می خواند. پیام رهبر شروع شد باز هم می خواند! مانده بودم این گونه افراد چگونه فکر می کنند. امسال نرفتم.
در دانشگاه دعای توسل را بیش از یکساعت طول می دادند. مدت هاست این دعا را ده دقیقه ای و تنهایی می خوانم! افسوس که دیگر دعای کمیل و ندبه خوبی نرفته ایم.
راستی چرا این همه مداح داریم ولی یکی از این دعاهای معروف را با صدای آن ها از اول تا آخر و بدون مطالب اضافی نمی توان پیدا کرد؟ خیلی گشتم ولی نیافتم تا اینکه از مداح های عرب زبان پیدا کردم.