انتقادی درباره تعبیری غلط از حضرت زینب
چهارشنبه ۲۶ آذر ۱۳۹۳ ساعت ۱۷:۴۴
کد مطلب: 396835
نباید برای حضرت زینب (س) از تعبیر «ستم‌کش» استفاده کنیم
سیدعلی موسوی گرمارودی در ابتدای این نشست با بیان اینکه تنها فرصت تورق کتاب «آیینه در کربلاست» را داشته است، اظهار کرد: برخی برای حضرت زینب(س) تعبیر «ستم‌کش» را عنوان می‌کنند، در حالی که عظمتی که در این شخص می‌بینیم و نوع مواجهه ایشان با واقعه عاشورا و اینکه می‌فرمایند چیزی غیر از زیبایی ندیدم، باعث می‌شود که به کار بردن چنین تعبیری برای ایشان صحیح نباشد. اگر ما حماسه حضرت زینب(س) را به مخاطب نشان ندهیم، وجه حماسی واقعه عاشورا پنهان می‌ماند.
این شاعر و پژوهشگر کشورمان ادامه داد: سنگری در اثرش به خوبی وجه حماسی عاشورا را حفظ کرده است. البته همان طور که تعهد و التزام صفت شاعر است و نه شعر، حماسه نیز باید همین طور باشد و روحیه حماسه در شخصی که حماسی می‌نویسد وجود داشته باشد.
روح حماسی در خون سعدی نیست
وی اظهار کرد: سعدی هم در بوستان خواسته است نشان دهد می‌تواند فردوسی باشد، اما نتوانسته است. سعدی شاعر جهانی کشورمان است و کتاب بوستان او هم اثر بزرگی است، اما روح حماسی ندارد و نمی‌تواند این روح را داشته باشد؛ چرا که در خونش نیست.
گرمارودی همچنین گفت: موضوع دقت محمدرضا سنگری نیز دیگر وجوهی بود که من در کار و پژوهش ایشان دیدم و در تمام کتاب دقت‌های موشکافانه از این نویسنده بسیار می‌بینید.
روایت عاشورا عمدتا یک روایت احساسی، عاطفی، هنری است
در ادامه این مراسم علیرضا کمره‌ای، محقق و پژوهشگر انقلاب و دفاع مقدس با بیان اینکه در باب واقع عاشورا هزاران مطلب، مقاله و کتاب نوشته شده است، اظهار کرد: حدود ۴۵ اثر کتاب‌شناسی در زمینه واقعه عاشورا منتشر شده است که نشان از گستردگی این موضوع دارد. هر چه از روزگاران وقوع عینی این حادثه گذشته است تحقیقات پیرامون آن نیز گسترده و عمیق شده‌اند.
وی افزود: روایت عاشورا عمدتا یک روایت احساسی، عاطفی، هنری و نزدیک به دنیای شعر است که در این صورت از زمان‌بندی و مکان‌بندی که در این حادثه داریم دور می‌شویم. در گذر زمان تعریفی که از تاریخ داریم متکثر می‌شود و معناهای مختلف پیدا می‌کند.
تلفیق و توامانی عقل و عاطفه سنگری در آثارش حائز اهمیت است
کمره‌ای عمده گزاره‌ها در باب عاشورا را رخدادهای ادبی دانست که در قالب هنرورزی‌های کلامی عرضه شده است و گفت: علت این امر آن است که رویداد عاشورا چنان ژرف، شگرف و زیبا است که محقق در توصیف آن گویی انسانی است که از گلستان زیبایی گذشته و نمی‌تواند احساساتش را بروز ندهد. یکی از محاسنی که در تعریف دو کتاب سنگری حائز اهمیت است، تلفیق و توأمانی عقل و عاطفه و شورمندی است.
وی عنوان کرد: استفاده از زبان روایی و اثرگذاری که در این زبان وجود دارد، بسیاری از جملات ایشان را نزدیک به شعر کرده است. کسانی که با نثر و نوشته آشنایی دارند متوجه می‌شوند که سنگری در دو کتاب خود قلم بسیار رامی دارد و در متن آثار کلمه‌ای ندیده‌ام که مثل ریگ در لقمه، کام حس و جان خواننده را بیازارد و گویی سنگری محرم این روایت و واقعه عاشورا بوده اند. می شود از لابه لای ضریح کلمات این دریافت را داشت که اهل بیت (ع) و بزرگان از سنگری دستگیری کرده‌‌اند و در واقع من این کتاب‌ها را زیارت کرده‌ام.
این پژوهشگر با اشاره به طرح سوالاتی در ابتدای کتاب‌های «آیینه‌داران آفتاب» و «آیینه در کربلاست» توسط مولف آثار، عنوان کرد: به لحاظ تحقیقی خیلی مهم است که نویسنده در سطر نخست آثارش، تکلیف خود را با خود و مخاطبش مشخص کند. در ابتدای کتاب‌های سنگری نیز سوالاتی مطرح می‌شود و یکی از مسائلی که در مطالعات و تحقیقات‌مان با آن مشکل داریم گم‌بودگی مسئله است.
سنگری حلقه گمشده بین شعرا و علما است
در ادامه مراسم قاسم صرافان، شاعر کشور، سنگری را وزنه‌ای برای شعر آیینی امروز کشور دانست و گفت: با حضور سنگری، شاعران آیینی به یک مرجع قوی و مستند اتکا می‌کنند و ایشان به نوعی حلقه گمشده بین شعرا و علما است.
وی اظهار کرد: سنگری محققی است که بیان الهام برانگیزی دارند و شعرهای خود من به دو دسته شعرهای قبل از آشنایی با ایشان و شعرهای بعد از آشنایی تقسیم می‌شوند و پس از آشنایی با ایشان تلاش کردم تا اشعارم پخته‌تر و در شأن معصومین و ائمه(ع) باشند.
خط مشی اعتدال در آثار سنگری وجود دارد
محسن حسام مظاهری، نویسنده و پژوهشگر جوان کشور نیز با اشاره به اینکه در جایگاه مخاطب و شاگرد سنگری در این نشست به سخنرانی می‌پردازد، عنوان کرد: ایشان در دو حوزه دفاع مقدس و عاشورا که هر دو از علاقه‌مندی‌های من هم هست، صاحب‌نظر هستند.
وی با اشاره به خط مشی معتدل و میانه‌رو سنگری در آثارش، اظهار کرد: ایشان سخن ناهموار، درشت، خشن و موضوع رادیکالی را در آثارش مطرح نمی‌کند، بلکه خط مشی اعتدال در آثارشان وجود دارد که تبلور شخصیت ایشان است و البته این میانه‌روی به بی‌نظر بودن مولف منجر نشده است و این وجه تفاوت آثار سنگری با دیگر آثار است.
مخاطب آثار سنگری، مخاطب سر درگم نیست
این نویسنده با تاکید بر اینکه در آثار سنگری بن‌بست معنا ندارد، اظهار کرد: مخاطب آثار سنگری، مخاطب سر درگم نیست و دچار درگیری و ابهام نمی‌شود، بلکه با پرسش مواجه می‌شود و در پایان نیز به پاسخ خود می‌رسد و ماحصل این رویکرد در آثار سنگری رسیدن به آرامش است.
مظاهری ادامه داد: سنگری هم ادیب است و هم متخصص در پژوهش و تلفیق بین تاریخ و ادبیات کار بسیار دشواری است و سنگری در انجام این کار تلاش دارند و بسیار هم موفق بوده‌اند. حرکت در میان دو رشته تاریخ و ادبیات بی‌مخاطره نمی‌تواند باشد و ناگزیر برزخی ایجاد می‌کند.
در ادامه مراسم، محمدرضا سنگری، مولف دو اثر «آیینه‌داران آفتاب» و «آیینه در کربلاست» با بیان این که طی ۱۰ سال کار مداوم و شبانه‌روزی و در شرایط مختلف و حتی در سفری خارج از کشور و بر روی دریا این آثار را نوشته است، گفت: روزی نبوده است که به امام حسین(ع) نیندیشیده باشم و درباره ایشان قلم نزده باشم.
تلفیق تاریخ و ادبیات را از قرآن آموخته‌ام
وی ادامه داد: کتاب‌هایم را با پرسش آغاز کردم و این نوع نگارش را از قرآن آموخته‌ام. تلفیق تاریخ و ادبیات را هم مانند طرح سوال، از قرآن آموخته‌ام. در نگارش این کتاب نیز سوالات بسیاری برایم مطرح شد. اینکه چرا جریان عاشورا خلاف تمام جریان‌های دیگر یک حادثه است. درباره جریان‌های مختلف خیلی چیزها نوشته‌اند، اما کمی که می‌گذرد می‌بینید اثری از آن جریان و واقعه نیست. اما برخی وقایع همچون عاشورا هر چه بیشتر از آنها می‌گذرد بیشتر سیقل می‌خورند و تازه می‌شوند.
سنگری همچنین گفت: بیشتر ما در ابهام اسطوره بودن امام حسین(ع) گم شده‌ایم و به ایشان از منظر اسوه نگاه نمی‌کنیم. اسطوره انسانی دست‌نیافتنی و فوق انسان است، در حالی که اسوه انسان نمونه و فوق‌العاده است. متاسفانه گاهی پرده‌های اشک ماه محرم، فرصت نگریستن را از ما گرفته است. هیچ چیز وجود ندارد که به زلالی کربلا باشد، تمام حادثه‌های دنیا در آنها ناخالصی وجود دارد، اما حادثه کربلا خالص است و اتفاقی است که مشابه ندارد.
نادر قدیانی، مدیر موسسه انتشارات قدیانی و سیدحسن میرکریمی، مدیر شرکت چاپ و نشر بین‌الملل سخنان کوتاهی درباره چگونگی انتشار کتاب‌های عاشورایی و دینی گفتند.
نادر قدیانی از نویسندگان و پژوهشگران آیینی دعوت کرد تا در عرصه کودک و نوجوان نیز دست به قلم شده و آثار عاشورایی متناسب با این گروه سنی پدید آورند.
