تله‌ای به نام «فرهنگ سازی»! + هشت نکته مهم

سه شنبه ۲۵ بهمن ۱۴۰۱ ساعت ۱۰:۱۲

کد مطلب: 828355

«فرهنگ سازی»، «فرهنگ بازی» نیست! هر اقدامی متناسب با ظرفیتی که دارد می تواند از ناهنجاری ها جلوگیری کند و یا ارزش ها را در میان مردم نهادینه کند.

گروه سیاسی جهان نيوز: بارها شنیده ایم که برای برخی معضلات فرهنگی و اجتماعی به «کار فرهنگی» و «فرهنگ سازی» تمسک می کنند؛ به گونه ای که کلید واژه «فرهنگ سازی» نُقل همه محافل شده است. برای مثال، در مورد حل معضلات مربوط به فضای مجازی و یا عدم رعایت حجاب و عفاف گفته می شود که باید «فرهنگ سازی» صورت گیرد.

بیان چند نکته اجمالی در این زمینه، خالی از فایده نیست:

یک: در عرصه حکمرانی و مدیریت جامعه قطعاً فرهنگ سازی نقش بسزا و تعیین کننده ای خواهد داشت، اما نباید به یک سپر ایمنی و یا پناهگاهی در برابر هجمه انتقادات و مطالبات به حق مردم درباره معضلات فرهنگی و اجتماعی تبدیل شود.

دو: «فرهنگ سازی»، «فرهنگ بازی» نیست! هر اقدامی متناسب با ظرفیتی که دارد می تواند از ناهنجاری ها جلوگیری کند و یا ارزش ها را در میان مردم نهادینه کند، اما در هر صورت، ظرفیت آن محدود است. ظرفیت فرهنگ سازی هم همین گونه است و نمی توان همه چیز را به زلف فرهنگ سازی گره زد!

سه: اگر حکومت ها دلشان فقط به فرهنگ سازی خوش باشد و قوانین بازدارنده و متقن در برابر فساد و ناهنجاری وضع نکنند، در برابر انواع ناهنجاری نایستند و مدام بگویند: «فرهنگ سازی» ، آنگاه حکم نابودی خود را امضاء کرده اند!

از همین رو، در همه جای دنیا برای مبارزه با انواع فساد، از فساد اقتصادی گرفته تا فساد اخلاقی، فقط به فرهنگ سازی اکتفا نمی کنند. البته برای مثال در زمینه فساد فرهنگی و اخلاقی ممکن است در کشورهای مختلف بر اساس نوع نگرش و ارزش هایی که وجود دارد، تعریف فساد و ناهنجاری فرهنگی و اخلاقی متفاوت باشد، اما اگر چیزی را فساد و ناهنجاری دانستند برای آن قانون می گذارند و با قانون شکن برخورد می کنند.

چهار: کار فرهنگی فقط برای بخشی از جامعه کارساز خواهد بود؛ برای بخش دیگر جامعه که به هر دلیلی کار فرهنگی بر روی آن تأثیر گذار نیست، از طریق اقدامات دیگر – برخورد مستقیم، جریمه و ... – باید وارد شد تا آسیب عدم رعایت قانون به کل جامعه سرایت نکند.

پنج: فرهنگ سازی، بیشتر حالت پیشگیری دارد و نتایج آن هم در طولانی مدت و به شکل تدریجی خود را نشان می دهد، اما وقتی یک ناهنجاری در سطح جامعه اتفاق می افتد ما نمی توانیم نظاره گر باشیم و آن را به بعد حواله دهیم؛ همانگونه که برای فرد بیمار هم در کنار اقدامات درمانی تدریجی، گاهی اوقات باید در سریعترین زمان ممکن اقداماتی انجام داد تا بیماری، او را از پای در نیاورد.

شش: فرهنگ سازی منحصر در یک اقدام خاص نیست. گاهی اوقات وضع یک قانون خود می تواند موجب فرهنگ سازی شود. برای مثال در برخی کشورها برای تخلف از قانون، جریمه های سنگین و برخوردهای بازدارنده وجود دارد و مشاهده می کنیم که مردم، رعایت آن قانون را برای خود الزامی می دانند و وقتی یک فرد از کشوری دیگر آنها را مشاهده می کند، این رفتار آنها را به عنوان یک فرهنگ جا افتاده قلمداد می کند.

هفت: در زمینه هایی مانند حجاب یا فضای مجازی از سوی طیف های مختلف بارها شنیده ایم که باید فرهنگ سازی کرد؛ گاهی اوقات با همین استدلال به نوعی اقدامات قانونی و برخوردها را تضعیف هم می کنند.

سوال این است که چرا در مورد دزدی، فقط فرهنگ سازی نمی کنیم؟! چرا در مورد رعایت چراغ قرمز و قوانین راهنمایی و رانندگی، فقط فرهنگ سازی نمی کنیم؟! چرا اجازه نمی دهیم که خرید و فروش مواد مخدر آزاد باشد و آنگاه فقط فرهنگ سازی کنیم! آیا غیر از این است که اینها هم مسائلی از جنس مسائل فرهنگی و اجتماعی هستند؟

نکته این است که اگر بخواهیم فقط به فرهنگ سازی دل ببندیم، آنگاه شاهد طغیان دزدی، اعتیاد و هرج و مرج در جامعه خواهیم بود. از همین رو، برای مثال در زمینه قوانین راهنمایی و رانندگی، از طریق آموزش و پرورش، صدا و سیما و ... هم فرهنگ سازی می کنیم و هم با فرد متخلف برخورد می کنیم.

هشت: به نظر می رسد که باید یک «فرهنگ سازی» در مورد خود واژه «فرهنگ سازی» صورت بگیرد! زیرا فراوان مشاهده می کنیم که به صورت تکراری و کلیشه ای، این کلید واژه، چه از سوی برخی صاحبنظران و چه از سوی برخی از مسئولین، استفاده می شود.

خلاصه اینکه، هم «فرهنگ سازی» و هم «اقدامات قانونی و برخوردها» دو بال برای حرکت کردن یک جامعه و حفظ امنیت همه جانبه آن است. اگر یکی از آنها نباشد و یا ضعیف تر از دیگری باشد، جامعه به تعادل نخواهد رسید و دود آن به چشم همه مردم خواهد رفت.

بیشتر بخوانید:
تلاش برای ثبت یادگاری از فتنه اخیر/ هنجارشکنی رسمی یک اقلیت در انظار عمومی

برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.

یادآور

۱۴۰۱/۱۱/۲۵ ۱۰:۱۷ |

۱۸ ۶

۱۴۰۱/۱۱/۲۵ ۱۰:۱۷

در طی چند سالی که از عمر جهان نیوز می گذرد ، مقاله ای با این اقناع و ضرورت ندیده ام .
بسیار ارزنده
واقعا باید روی این مطلب پافشاری نمود .

۱۴۰۱/۱۱/۲۵ ۱۲:۰۸

۱۱ ۹

مسئله حجاب در این چهل و سه سال به بهترین نحو فرهنگ سازی شد ولی دشمنان به ویژه آمریکا با بی حجابی دنبال آسیب به ایمان جوانان است و برخورد انتظامی و قضایی با بی حجابها لازم است.

۱۴۰۱/۱۱/۲۵ ۱۳:۳۶

۷ ۴

بسیار مطلب جامعی بود
جهان ممنون
مطلبی که تو بیشتر بخوانیدش زدید هم قشنگ بود...
منتظریم ببینیم اقایون مسئول در انقلاب فرهنگی چه خواهند کرد

رضايي ع ر

۱۴۰۱/۱۱/۲۵ ۱۴:۱۴ |

۶ ۴

۱۴۰۱/۱۱/۲۵ ۱۴:۱۴

در يك جامعه معتدل اسلامي و انقلابي بايد همه چيز سر جاي خودش قرار بگيرد سمت ها و پست ها بر اساس شايستگي و لياقت و امور اقتصادي و معيشت مردم بازيچه دست برخي سردمداران سرمايه دار وابسته به دشمن نباشد .

۱۴۰۱/۱۱/۲۷ ۱۰:۲۳

۰ ۲

متاسفانه متن فوق حاکی از تجربه کم نویسنده در مواجهه با موضوع است. همچنان که در ماه های اخیر توسط علما بیان شد، موضوع حجاب امری فرهنگی است و باید با کار فرهنگی به اجرا برسد. حجاب از جنس سایر قوانین (مثلا راهنمایی و رانندگی یا قوانین کیفری برای دزدی و...) نیست چراکه ریشه دینی داشته و منتسب به دین است لذا باید افراد در خصوص آن توجیه شوند وگرنه قابلیت اجرایی سختی دارد. سخن مفصل است...