بزرگترین ضعف طرح B آمریکا برای سوریه چیست؟

گروه بین الملل جهان نيوز ـ به گزارش رویترز وی بعد از دیدار با وزرای خارجه کشورهای گروه موسوم به تماس سوریه در وین، در جمع خبرنگاران گفت: «ما اعتقاد داریم که باید خیلی وقت پیش به سمت طرح جایگزین حرکت می کردیم».

جبیر، علاوه بر این با تلاش برای متهم کردن دولت سوریه گفت: «انتخاب اینکه به سمت طرح جایگزین حرکت شود و انتخاب اینکه حمایت نظامی (از معارضان) افزایش پیدا کند، کاملاً با حکومت بشار اسد است. اگر آنها به معاهدات جامعه بین المللی عمل نکنند، ما مجبور می شویم اقدامات دیگری که می توانیم انجام دهیم را بررسی کنیم.»

در این باره جان کری نیز گفته است که اهرم دیپلماتیک دولت اوباما برای پایان دادن به جنگ خونین سوریه تاثیرگذار است و این اهرم نفوذ و فشار در رابطه با روسیه و ایران تاثیرگذار خواهد بود.

وی تاکید کرده که آمریکا برای سوریه یک چارچوب مشخص صلح دارد که البته نباید دیگر بازیگران در آن حق وتو داشته باشند.

این در حالی است که یک رسانه اسرائیلی بعد از اتمام مذاکرات سوریه در وین نوشت: نقشه دوم (طرح B) آمریکا در صورت شکست مذاکرات سوریه همان‌طور که باورکردنی نیست، قدرت اندکی هم دارد.

روزنامه اسرائیلی جروزالم پست نوشت: اظهارات کری درباره اهرم قدرت، تصدیقی بر واقعیت اساسی بحران سوریه است و مسکو و تهران دو حامی اصلی بشار اسد رئیس جمهور سوریه هستند و تنها قدرت‌هایی هستند که بر وی تاثیرگذارند.

این روزنامه ادامه می دهد: این حمایت در واقع اهرم قدرتی برای اسد است و اکنون سوال این است که آیا واشنگتن هم اهرم قدرت و نفوذ کافی بر روسیه و ایران برای قانع کردن آن‌ها دارد تا مجبورشان کند، مصالح خود را در سوریه با مصالح معارضان تطبیق دهند؟ روسیه خود را حامی یک فرد نمی‌داند و دلیل حضورش در سوریه را مبارزه با تروریسم اعلام کرده است اما جنگ در سوریه پیش از ظهور داعش و النصره به عنوان گروه‌های تروریستی به وقوع پیوست. ظهور این گروه‌ها در خلأ قدرت در سوریه روی داد و شورشی علیه اسد بود.

در ادامه این گزارش نیز آمده است: کری این مساله را تعیین نکرده است که چگونه روابط دولت اوباما با روسیه یا ایران می‌تواند پایان دادن به جنگ سوریه را تسریع بخشد اما صریحا به اسد هشدار داد اگر ابزار دیپلماسی کار نکند، تصور نکند که دولت اوباما اقدام عملی نمی‌کند. کری تصریح کرد چنین نتیجه‌گیری از سوی اسد بسیار خطرناک خواهد بود چراکه اوباما مایل است اگر زمان عمل رسید، عمل کند.

از سوی دیگر یک روزنامه آمریکایی در گزارشی ضمن مخالفت با مواضع دولت این کشور در عراق و سوریه، سیاست باراک اوباما برای دست‌یابی به دولت انتقالی در سوریه را «سراب» خواند.

روزنامه واشنگتن پست در مطلبی نوشته است: وزیر خارجه جان کری به طرز خستگی ناپذیر در تلاش برای حصول به سراب دولت "انتقالی" است که تا حدی رژیم اسد را با قربانیانش متحد می‌کند. دیپلماسی، برگ درخت انجیری است که اوباما از آن استفاده می‌کند تا حمایت نکردن از اقدام موثر برای حذف بشار اسد را موجه نشان دهد.

این گزارش ادامه داد: مشکل این رویکرد تقلیل گرایانه آن است که مانع از ایجاد بحث واقعی برای حصول به اجماع درباره آینده این دو کشور شده است. هیچ طرح واقعگرایانه‌ای درباره ساختارهای سیاسی جایگزین مرزها وجود ندارد. عدم پذیرش اوباما برای تعامل سیاسی در این موضوع سبب شده که حتی دسترسی به اهداف محدود او هم، دست نیافتنی شود.

این در حالی است که خبرگزاری انگلیسی رویترز نیز به نقل از برخی منابع دیپلماتیک نوشت: کشورهای اروپایی از شکست آمریکا در طرح عزل رئیس‌جمهوری سوریه سرخورده شده‌اند.

خبرگزاری انگلیسی رویترز این خبر را از قول برخی دیپلمات‌ها گزارش داد و نوشت کشورهای اروپایی به همین دلیل احساس می‌کنند از تلاشها برای خاتمه دادن به جنگ پنج ساله سوریه کنار گذاشته شده و نادیده انگاشته شده‌اند.

برخی از دیپلمات‌ها و تحلیلگران مورد استناد رویترز هم گفته‌اند که ممکن است آمریکا در تعبیر میزان میل روسیه به نگاه داشتن بشار اسد در قدرت، دچار اشتباه شده باشد.

همچنین دیپلمات‌ها، علاوه بر این، ادعا کرده‌اند که دولت آمریکا تمایل یا توانایی مقابله با سیاست‌های روسیه را ندارد. برخی از آنها گفته‌اند که واشنگتن، در سال 2013 وقتی اوباما علی‌رغم وعده قبلی‌اش، از حمله به سوریه اجتناب کرد، اهرم فشارش بر روی مسکور را از دست داد.

در کنار این گزارش ها نکات دیگری را نیز می توان اضافه کرد: بزرگترین ضعف طرح B آمریکا وابستگی و اتکا آن به بازی آینده ایران و روسیه در سوریه است. اولا آمریکایی ها همان طور که خود نیز اذعان دارند شکست نظامی در سوریه را برای برکناری بشار اسد پذیرفته اند و در حوزه دیپلماتیک نیز تنها راه برای آنها همراه کردن ایران و روسیه است. ایران و روسیه در نهایت اگر اختلافی هم درباره میزان ادامه قدرت بشار اسد یا آینده سیاسی وی در درازمدت داشته باشند اما برای حفظ ساختار قدرت در سوریه نگاه های نزدیک و همانندی دارند. به همین دلیل آمریکایی ها حتی اگر درباره طرح B خود مُصرّ هم باشند نخواهند توانست به همه اهدافی که از زمان تحولات در سوریه ادعا می کردند دست یابند.

البته این موضوع دلیلی بر راحت گذشتن از کنار این واقعیت که آمریکایی ها به دنبال خرید زمان و آتش بس و از آن طرف تقویت نظامی و تسلیحاتی معارضان هستند نیست. زیرا گزینه نظامی هیچ آینده ای در سوریه نخواهد داشت و دیر یا زود همگان توافق با یک طرف میز یعنی دولت قانونی سوریه را می بپذیرند.

با این وجود آمریکایی ها با تقویت تسلیحاتی معارضان و حضور مستقیم نظامی در سوریه و ایجاد اجماع بیشتر میان کشورهای مخالف بشار اسد تلاش می کنند امتیازات بیشتری در ادامه مذاکرات کسب کنند. ولی طرح B آمریکا تنها یک صورت مسئله دارد و آن اینکه این طرح هرچه باشد در شرایطی تدوین شده است که آمریکایی ها پس از 5 سال جنگ در سوریه به بسیاری از اهداف خود نرسیده اند.