ضروری است 60 لیتر بنزین نیمه یارانه ای به "هر خانوار" به جای "هر وسیله نقلیه" اختصاص یابد. با این اقدام، توزیع یارانه بنزین خودرو به عدالت نزدیک تر شده و به خانوارهایی که بیش از یک خودرو دارند، سهمیه بیشتری اختصاص نمی یابد و خانوارهای فاقد وسیله نقلیه مبلغ نقدی این یارانه را دریافت می کنند.

جهان نیوز - سجاد حسین نیا*:
اجرای گام اول قانون هدفمند کردن یارانه ها اگرچه با موفقیت توانست رشد فزاینده مصرف حامل های انرژی را کاهش دهد اما مراحل تکمیلی در اجرای این قانون با توجه به شرایط کشور رویکرد متفاوتی را می طلبد. در این مرحله افزایش قیمت حامل های انرژی و به همراه آن،‌ افزایش یارانه نقدی خانوارها می تواند علاوه بر افزایش نقدینگی به انتظارات تورمی دامن زند. در حقیقت افزایش تورم عمومی کشور باعث کاهش اثرگذاری اجرای این قانون در هر مرحله می شود. آن چه در این مرحله می تواند گامی رو به جلو محسوب شود، استفاده از راهبرد اصلاح سهمیه ها است.

بر اساس این راهبرد دولت با ثابت نگه داشتن قیمت آزاد و یارانه ای حامل های انرژی، میزان سهمیه ها را به گونه ای مدیریت می کند که توزیع آن را در جامعه بهبود یابد.

سیاست های پیشنهادی در اصلاح سهمیه های بخش های هدف در این گام به شرح زیر است:

1- ضرورت پرداخت یارانه های نقدی در کارت انرژی خانوار:

از این پس یارانه نقدی پرداختی به مردم در کارتی تحت عنوان کارت انرژی خانوار واریز شود تا ابتدا هزینه قبوض مصرفی خانوارها در کنتورهای مجزا کسر و مابقی مبلغ آن قابل برداشت باشد. در صورت اجرای این سیاست فشار هزینه های معوق ناشی از قبوض پرداخت نشده کاهش یافته و منابع سازمان هدفمندی یارانه ها جهت باز توزیع در زمان کوتاه تری تجهیز می شود.

2- اختصاص سهمیه ماهانه 60 لیتر بنزین به خانوار و نه هر وسیله نقلیه:

در حال حاضر اختصاص سهمیه یارانه ای سوخت خودروهای سواری به هر وسیله نقلیه باعث می شود تا برخی از خانوارها که بیش از یک وسیله نقلیه دارند از یارانه بیشتری بهره مند شوند. در این حالت خانوارهایی که یک وسیله نقلیه دارند و یا اصلا وسیله نقلیه ای ندارند یارانه کمتری دریافت می کنند. به منظور اصلاح این شرایط ضروری است 60 لیتر بنزین نیمه یارانه ای به "هر خانوار" به جای "هر وسیله نقلیه" اختصاص یابد. با این اقدام، توزیع یارانه بنزین خودرو به عدالت نزدیک تر شده و به خانوارهایی که بیش از یک خودرو دارند، سهمیه بیشتری اختصاص نمی یابد و خانوارهای فاقد وسیله نقلیه مبلغ نقدی این یارانه را دریافت می کنند.

3- بنزین آزاد جهت استفاده آژانس های مسافربری و ماشین های آموزش رانندگی:

از آنجا که کارکرد آژانس های مسافربری و ماشین های آموزش رانندگی به منزله کارکرد بخش خصوصی و نه بخش عمومی است و از طرفی آژانس های متعددی در سطح شهر بدون دریافت سهمیه بنزین یارانه ای به فعالیت می پردازند، سهمیه این بخش نیز به میزان سهمیه خودروهای شخصی کاهش یابد. حذف سهمیه بنزین نیمه یارانه ای مازاد این خودروها به افزایش عدالت و شفافیت در بازار منجر شده و بار هزینه های بخش خصوصی از عموم مردم برداشته می شود.

4- اصلاح قیمت در پله های مصرف برق و گاز خانگی:

الف- برق خانگی: در صورتی که دولت قیمت هر کیلووات ساعت برق در یکصد کیلووات ساعت پله اول مصرف را برای تمامی خانوارها برابر 1 تومان کند، با فرض قیمت غیریارانه ای 100 تومان به ازای هر کیلووات ساعت، معادل 10 هزار تومان یارانه غیرنقدی در قبوض خانوارها منظور می شود. حال اگر تعرفه پله دوم مصرف یعنی 100 تا 200 کیلووات ساعت با قیمت غیر یارانه ای 35 تومان محاسبه شده و از مشترکین پرمصرف در پله های بالاتر مبلغ بیشتری دریافت شود، یارانه برق خانگی در گام دوم به هزینه تمام شده نزدیک تر می شود. در جدول زیر پله-های پیشنهادی جدید آورده شده است: