کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

مسیر کج ژنو۲

1 بهمن 1392 ساعت 15:42

نشست ژنو۲ در حالی آماده برگزاری می شود که از همین ابتدا می توان پیش بینی نمود که تنگ نظری های برخی کشورهای حاضر در این نشست مانع اصلی پایان یافتن خشونت ها در سوریه است.


به گزارش جهان به نقل از ایرنا، روابط بین الملل همواره با نبود قطعیت همراه بوده است؛ حتی در زمان هایی که انتظار می رود همه چیز بر طبق برنامه پیش رود، ممکن است متغیرهایی در روندها اخلال ایجاد کنند و پیش بینی ها را متحول سازند. جذابیت روابط بین الملل نیز به همین مساله است و این امر نیاز به دقت نظر و تسلط بر روندهای پیش رو را برای رویارویی با هر پیامد غیر منتظره ای افزایش می دهد.

خاورمیانه در زمان حاضر بیشترین نبود قطعیت ها را در روابط بین الملل به نمایش می گذارد. سرعت تحول ها در این منطقه به حدی است که پیش بینی روندها بسیار مشکل است و هر لحظه باید منتظر رویدادی تازه بود.

دیروز /دوشنبه/ «بان کی مون» دبیر کل سازمان ملل، بعد از ماه ها مذاکره و رایزنی در خبری ناگهانی اعلام کرد ایران به طور رسمی به کنفرانس ژنو۲ دعوت شده است. مدتی بعد این خبر تایید شد و ایران پذیرفت که در نشست ژنو شرکت می کند -البته «مرضیه افخم» سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرد که پذیرش حضور در نشست ژنو۲ به معنای پذیرش نتایج نشست ژنو۱ نیست و ایران نشست ژنو۱ را به رسمیت نمی شناسد.

اما در اتفاقی قابل پیش بینی، سخنگوی بان کی مون ناگهان اعلام کرد که آقای بان دعوت سازمان ملل متحد از ایران برای حضور در نشست ژنو را پس گرفته است. «حسین امیر عبداللهیان» معاون امور عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه ایران، در تایید این خبر گفت که به دلیل پیش شرط گذاشتن برای حضور کشورمان، ایران در این نشست شرکت نمی کند.

از همان ابتدای اعلام خبر دعوت از ایران، گروه موسوم به «ائتلاف مخالفان سوری» اعلام کردند که در صورت حضور ایران در نشست ژنو۲ آن ها در این نشست شرکت نمی کنند. عربستان نیز اعلام کرد با حضور ایران در نشست ژنو۲ موافق نیست. بر این اساس، ایالات متحده آمریکا اعلام کرد در صورتی که ایران بطور رسمی حمایت خود از نشست ژنو۱ را اعلام نکند، نمی تواند در ژنو۲ شرکت کند. این در حالی است که ایران بارها اعلام کرده چون در جریان مذاکرات موسوم به «نشست ژنو۱» نبوده و نقشی در تهیه مفاد آن نداشته، بنابراین نمی تواند این نشست را به رسمیت بشناسد.

این اتفاق نمودی از غیرقابل پیش بینی بودن تحول ها و پویا بودن روابط در خاورمیانه است. اما با وجود اینکه می توان گفت این خصلت روابط بین الملل است که هر لحظه اتفاق هایی تازه رخ دهد، اما این نمی تواند توجیه گر اتفاقی باشد که رخ داده است. در این پیوند، چندین سوال به ذهن می آید که هر انسان بی طرف و واقع بینی را به تفکر وا می دارد. سوال اول اینکه، چه اتفاقی رخ داده که دبیر کل سازمانی با اعتبار و جایگاه سازمان ملل متحد در یک اقدام از کشوری برای نشستی بین المللی به صورت رسمی دعوت می کند در حالی که چند ساعت بعد دعوت خود را پس می گیرد؟ سوال دیگری که در این رابطه مطرح است، این است که برگزاری نشستی برای حل مساله ای که کشورهای مختلفی در آن درگیر هستند با کنار گذاشتن یکی از طرف های اصلی این مساله از مذاکرات، با چه منطقی قابل توجیه است؟

مساله سوریه زمانی شکل بحرانی به خود گرفت که برخی کشورها به حمایت از گروه های تروریستی و تشویق آن ها برای ورود به سوریه دست زدند. بر این اساس، گروه های تروریستی از کشورهای مختلف وارد سوریه شدند و با سلاح های غربی و پول های عربی شروع به جنگ و خونریزی در سوریه کردند و کار را به جایی کشاندند که آوارگی بیش از یک سوم جمعیت سوریه و مرگ بیش از ۱۳۰ هزار نفر از نتایج آن بوده است.

در این میان تنها ایران و روسیه بودند که از همان ابتدا اعلام کردند مساله سوریه راه حلی سیاسی دارد که خود مردم سوریه در مذاکره ای سوری-سوری باید به آن دست یابند. حال کشورهایی که عامل اصلی ایجاد بحران در سوریه هستند تصمیم دارند برای مساله ای راه حل ارایه دهند که خود بخشی از مساله و بحران هستند.

جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده که هیچ اصراری به حضور در نشست ژنو ندارد ولی در صورتی که به صورت رسمی به این نشست دعوت شود، بدون هیچ پیش شرطی شرکت خواهد کرد و همواره اعلام کرده که معتقد به راه حل سیاسی برای پایان مساله سوریه است.

طنز ماجرا اینجاست که کشوری مثل عربستان سعودی که حامی اصلی گروه های تروریستی در سوریه است و کمک های مالی-نظامی این کشور به گروه های تروریستی بر کسی پوشیده نیست، حضور ایران در نشست ژنو۲ را مخرب می داند. از طرفی دیگر، گروه موسوم به ائتلاف مخالفان سوری که حتی در میان معارضان داخلی در سوریه نیز از مشروعیت برخوردار نیستند پیش شرط می گذارند که در صورت حضور ایران در این نشست، آن ها از حضور در ژنو۲ خودداری می کنند.

طنز آمیزتر اینکه، سازمان ملل متحد نیز زیر فشار ایالات متحده آمریکا با این کشورها و گروه ها هم داستان می شود و اعلام می دارد به دلیل نپذیرفتن نتایج نشست ژنو۱ از سوی ایران، این سازمان دعوت خود را پس می گیرد.

آشکار است که با این اقدام سازمان ملل، هرگونه امیدی به نشست ژنو۲ و پایان یافتن بحران در سوریه در سایه این نشست، به ناامیدی تبدیل شد. از همان ابتدای دعوت از ایران همگان بر این اعتقاد بودند که یکی از نقاط قوت نشست پیش رو، حضور ایران و نقش سازنده ای است که این کشور می تواند در حل مساله داشته باشد، اما با مخالفت دوباره با حضور ایران در این نشست، کشورهای اصلی در مساله سوریه نشان دادند که هدف آن ها پایان دادن به مساله سوریه نیست بلکه بیشتر به دنبال تحمیل خواسته های خود بر دولت بشار اسد و کش دار شدن بحران در این کشور هستند.

ایران همواره گفته که از هر اقدامی که در جهت پایان یافتن تروریسم (دهشت افکنی) در سوریه باشد حمایت می کند. بنابراین همچنان می توان امیدوار بود با مشارکت سازنده ایران –فارغ از اینکه در نشست ژنو حضور داشته باشد یا خیر- خشونت ها در سوریه پایان یابد و تروریست ها از این کشور بیرون رانده شوند.

اما یک مساله اساسی که نباید از نظر دور داشته شود، امکاناتی است که ایران می تواند بدون حضور در ژنو۲ در اختیار داشته باشد. این کشور می تواند نقش سازنده خود را با دستی باز و بدون هیچ تعهد دست و پا گیر ایفا نماید و نفوذ خود را در مسائل منطقه همچنان حفظ کند بدون اینکه مجبور به پایبندی به نتایج نشستی باشد که در آن حضور نداشته است.

با توجه به اینکه مخالفان سوریه نشان داده اند هدفشان حل مساله سوریه نیست بلکه بیشتر به دنبال تحمیل خواسته های نامشروع خود بر دولت این کشور هستند، حضور ایران می توانست مانع از نقش سازنده این کشور در مساله سوریه باشد. از آنجایی که هرگونه شرکت در این نشست با این پیش فرض همراه بود که ایران باید به هر نتیجه ای که از این نشست حاصل می شود پایبند بماند، و از آنجایی که به احتمال زیاد نتایج این نشست به هیچ عنوان به صلاح مردم سوریه نخواهد بود، حضور ایران در این نشست می توانست آزادی عمل ایران را برای رد هرگونه نتایج یکجانبه سلب کند.

بنابراین باید گفت که از جنبه بسیار مهمی شرکت نکردن ایران در ژنو۲ هم به سود ایران و هم به سود مردم سوریه تمام خواهد شد. ایران می تواند آزادانه و با دستی باز همچنان به تلاش های سازنده خود برای پایان بحران ادامه دهد. این در کنار این مساله است که ایران می تواند به همگان ثابت کند که چه کسانی در سوریه نقش مخرب دارند و از گروه های تروریستی حمایت می کنند.


کد مطلب: 338952

آدرس مطلب: https://www.jahannews.com/phototitr/338952/مسیر-کج-ژنو۲

جهان نيوز
  https://www.jahannews.com