جستجوی‌زندگی درپیچ وخم کوچه خوشبختی
سه شنبه ۲۵ مهر ۱۳۹۱ ساعت ۰۳:۴۵
کد مطلب: 249897
جوامع مختلف بشری به تناسب شرایط زیستی، اقلیمی و همچنین بسترهای فرهنگی خود، در طول تاریخ خانواده تشکیل داده‌اند و در این ارتباط عناوین مختلفی مانند تک همسری، خانواده مادر محور، خانواده پدر سالار و یا چند همسری همگی اشاره به این مسئله دارند که نمی‌توان به راحتی از کنار مقوله‌ای مانند خانواده گذشت.
رویکردها در تشکیل خانواده نیز متفاوت است و از دلایلی مانند تامین نیازهای غریزی در یک بستر سالم و هدفمند را در بر می‌گیرد و به ایجاد روحیه تعاون، همزیستی و وفاق و همدلی نیز خاتمه پیدا می‌کند و یا بهتر است عنوان شود که اساساً نمی‌توان نقطه پایانی برای کار ویژه‌ها؛ ضرورت‌ها و فایده‌های تشکیل خانواده برشمرد.
این مسئله در ادیان الهی نیز دارای جایگاه ویژه‌ای است و تنها محدود به ادیان ابراهیمی نمی‌شود و در سایر ادیان الهی، اعم از مسیحیت، یهود و حتی ادیانی که در میان قبایل بومی کشورهای آمریکای لاتین و آسیای شرقی رواج یافته است نیز خانواده دارای جایگاهی برتر است و باید به آن احترام گذاشت.
برای مثال در آئین بودا؛ به ازدواج به‌عنوان وضعیتی شادی آفرین نگریسته می‌شود، و آئین بودا تاکید می‌کند که با تشکیل خانواده و ازدواج همواره خیر، نام نیک، ثروت فراوان و همه ضروریات زندگی به لطیف‌ترین شکل پدیدار می‌شود: بهجت، برکت، سعادت، قدرت، نفوذ خوب، و بهترین زندگی که پایدار و به دور از بیماری‌ها باشد، از جمله کار ویژه‌ها و تبعات ایجاد یک زندگی مشترک در آئین بودایی است.
در دین اسلامی نیز این مسئله دارای جایگاهی رفیع است و سنت رسول‌الله و همچنین ائمه اطهار بر تشکیل خانواده تاکید موکد دارد و در برخی از ایات و روایات، ازدواج و ضرورت تشکیل خانواده، شرط ایمان تلقی می‌شود.
از بحث تشکیل خانواده که عبور کنیم؛ مسئله‌ای که امروزه برای بیشتر کشورهای غربی و همچنین برخی جوامع اسلامی مانند کشور خودمان مستحدث شده است، ضرورت پایداری این نهاد مقدس است، امری که در سال‌های اخیر به شدت متزلزل شده و اندیشمندان را به اندیشه و جامعه‌شناسان و مشاوران خانواده را به سمت ارائه راهکار فرو برده است و به راستی نیز علت‌العلل این مسئله هنوز نیازمند موشکافی بیشتر است.
تکلیف غرب با این مسئله کاملاً مشخص است و به عبارت دیگر این خانه در غرب، از اساس ویران است، زیرا در آنجا الزامات تشکیل خانواده نیز رعایت نمی‌شود و طبیعی است زمانی که ساختمانی در فوندانسیون خود ایراد داشته باشد، با کوچک‌ترین نسیمی نیز فرو می‌ریزد.
بی‌بندباری، لجام‌گسیختگی فرهنگی، عدم تعهد و همچنین رواج پدیده‌هایی مانند ارتباطات ضربدری از جمله مسائلی است که زن و شوهر غربی از ابتدا نسبت به آن آگاه هستند و آن را به پای روشنفکری مرسوم می‌گذارند و طلاق نیز برای آنها مسئله‌ای نیست که تبدیل به بحران شود، زیرا عروس غربی از روز اول با لباس سفید نیامده که بخواهد....
اما آئین مکرم اسلام، بر ضرورت تشکیل خانواده صرف تاکید ندارد، بلکه تامین ثبات و پایداری آن نیز دارای اولویت است و بارها در احادیث اشاره شده که تامین معاش، به‌عنوان اساسی‌ترین نکات برای تامین پایداری خانواده، در ردیف جهاد است. اما چرا در سال‌های اخیر آمار طلاق در کشور ما افزایش یافته است؟ آماری که بسیار متناقض است؛ برخی می‌گویند در هرساعت 16 نفر در ایران طلاق می‌گیرند و برخی نیز از آمار طلاق 400 نفره در شبانه‌روز خبر می‌دهند؟ آیا به راستی تمام این مسائل نباید ما را به فکر فرو برد؟
جواد آرین منش، عضو سابق کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این زمینه می‌گوید: بخشی از اتفاقاتی که در حوزه خانواده در کشورمان رخ می‌دهد، ناشی از مسائل فرهنگی و فقری است که در این حوزه وجود دارد و فرهنگ‌سازان جامعه مانند صداوسیما، آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها باید در این زمینه فعالیت بیشتری داشته باشند.
وی ادامه می‌دهد: قسمت دیگر این مسئله، دولت و نهادهای اجرایی هستند که باید با تامین زمینه‌های لازم برای اشتغال، به ویژه برای جوانان فارغ‌التحصیل، زمینه‌های پایداری خانواده را فراهم کنند و از سوی دیگر باید همین مشاغل فعلی را نیز حفظ کرد، زیرا در شرایط کنونی بسیاری از کارگران و کارمندان ما مشاغل خود را از دست داده‌اند.
عضو سابق کمیسیون فرهنگی مجلس بار دیگر از دغدغه‌های خود در حوزه فرهنگ می‌گوید و ادامه می‌دهد: نهادهای غیردولتی و سازمان‌های مردم‌نهاد نیز باید در مسائل فرهنگی ورودی جدی داشته باشند و مشابه اقداماتی که از سوی فرهنگسراها در سال‌های اخیر انجام شده، می‌تواند تا حدی التیام‌بخش باشد و البته مردم نیز باید به این نهادها اعتماد کنند و نگذارند کار به بحران کشیده شود و بعد سراغ مشاوران خانواده را بگیرند.
مشاور وزیر ارشاد نیز مسئول دیگر در باب پاسخگویی به مشکلات این امر مقدس است و عنوان می‌کند: امروزه معنویت در میان خانواده‌ها کاهش پیدا کرده است و البته مشکلات اقتصادی نز روی این مسئله انباشت شده است و باید هرچه سریعتر برای آن راهکاری را جست‌وجو کرد.
عفت شریعتی افزود: دربخش فرهنگی، انتظارات بیشتری از برخی از نهادها مانند مساجد و یا حوزه‌های علمیه وجود دارد و باید مانند گذشته در این بخش فعال شوند.
وی با اشاره به نقش فرهنگسراهایی مانند فرهنگسرای خانواده و طرح کوچه خوشبختی نیز یادآور شد: قطعاً این طرح‌ها در کاهش آمار طلاق و همچنین افزایش پایداری خانواده‌ها اثرگذار است؛ اما نکته‌ای که وجود دارد این است که کار در زمینه خانواده و فرهنگ‌سازی برای دوام آن، واجب عینی است؛ یعنی اقدامات موثر شهرداری از سایر سازمان‌ها رفع تکلیف نمی‌کند.
شریعتی افزود: سازمان‌های دیگر نیز باید طرح‌هایی مانند کوچه خوشبختی را اجرا کنند و یا حداقل از آن حمایت کنند.
حجت‌الاسلام محمد مهرورز، عضو شورای شهر مشهد نیز در این زمینه بیان کرد: باید علاوه بر فرهنگسراها و تاکید روی طرح‌های مانند کوچه خوشبختی و یا گام‌های خوشبختی، نقش مساجد را نیز پرنگ‌تر کرد.
وی افزود: موفقیت فرهنگسراها در سال‌های اخیر در مشهد، مناسب بوده است و می‌تواند در این زمینه برای سایر شهرهای کشور نیز الگوساز باشد.
حجت‌الاسلام مرتضی رزم‌آرا، مدیر فرهنگسرای خانواده و مجری طرح کوچه خوشبختی نیز می‌گوید: طرح کوچه خوشبختی، اساساً به‌عنوان کار ویژه فرهنگسرای خانواده تعریف شده است و البته روی برنامه‌های دیگری مانند گام‌های خوشبختی نیز تمرکز کرده‌ایم.
وی با اشاره به موفقیت‌های این طرح نیز بیان کرد: میزان استقبال زوجین جوان از این طرح به‌حدی بوده است که ناگریز شده‌ایم تعداد پایگاه‌های مجری خود را از 7 پایگاه به 22 پایگاه افزایش دهیم.
رزم‌آرا افزود: در این 22 واحد، تاکنون نزدیک به شش هزار و 500 نفر جذب شدهاند و علاوه بر این، 25 هزار نفر ساعت نیز در این طرح درگیر شدهاند.
مدیر فرهنگسرای خانواده در تشریح برنامه‌های فرهنگسرا در زمینه «کوچه خوشبختی» یادآور شد: برنامه مهمان امام، یکی از زیرمجموعه‌های طرح «کوچه خوشبختی» است و بر اساس آن، زوجین جوان هر دو هفته یکبار در رواق دارالهدایه حرم مطهر رضوی از سخنرانی یکی از عالمان مذهبی مانند نقویان و یا راشد یزدی استفاده می‌کنند.
رزم‌آرا ادامه داد: ارمغان خوشبختی نیز دیگر زیرمجموعه این برنامه است که براساس آن بسته‌های آموزشی با موضوعاتی مانند همدلی، ارتباط موثر، حل تعارضات، مثبت‌اندیشی و کنترل هیجانات به زوجین جوان آموزش داده می‌شود.
وی تاکید کرد: نسیم زندگی نیز برنامه‌ای است که به‌صورت غیرمتمرکز با موضوع روابط زناشویی ارائه می‌شود و آموزش‌های آن نیز غیرحضوری است.
رزم‌آرا گفت: رایحه زندگی نیز دیگر زیرمجموعه کوچه خوشبختی است که با موضوع روانشناسی زن و مرد و تلاش برای حل تعارضات قدم بر‌میدارد و برنامه شمیم سعادت نیز، شامل کارگاهی 4 جلسه‌ای است.
وی از برنامه‌های همدلانه، همسفران عاشق، بهترین همدل، همراز عشق و ذره‌بین خوشبختی به‌عنوان سایر زیرمجموعه‌های ده‌گانه کوچه خوشبختی یاد می‌کند.
به هرحال باید در خاتمه عنوان کرد که کوچه خوشبختی طرحی است که می‌تواند در کنار سایر طرح‌های سازمان‌های فرهنگی، به‌عنوان یک مکمل بسیار مناسب برای پایداری خانواده عمل کند؛ هرچند که این طرح از زمان اجرایی شدن از سال 89 نشان داده است که خود طرحی کامل و قائم به خود است و با اعتبارات بیشتر می‌تواند به‌عنوان یک طرح ملی نیز معرفی شود.
