برای نجات از بحران کم آبی چه باید کرد؟
همه ی کارشناسان اذعان دارند که کشورمان از نظر منابع آب شیرین در وضعیت خوبی قرار ندارد. همین کارشناسان نیز می گویند که اگر وضعیت به همین منوال پیش برود تا پنجاه سال دیگر با بحران آب روبرو می شویم. البته جای تعجب و تامل است که چرا همه ی نگرانی ها در حد حرف است و اقدام عملی انجام نمی شود.
چند راه کاری که به نظر می آید بدون فوت وقت باید انجام گیرد:
1)تقریباً بیش از 90% آب شیرین کشور صرف کشاورزی می شود.
الف) با اختصاص منابعی از صندوق توسعه ی ملی همه ی زمین های کشاورزی به صورت رایگان به آبیاری قطره ای مجهز شوند و کشاورزی با روش آبیاری سنتی کاملاً ممنوع گردد.
ب) کاشت محصولاتی که آب زیادی مصرف می کنند ممنوع گردد و یا به شدت کاهش یابد و محصولات با مصرف آب کمتر جایگزین آنها شود. بسیار جای تاسف دارد که مثلاً از کشور ما محصولی مانند هندوانه که مصرف آب بسیار بالایی دارد به کشورهای حاشیه ی خلیج فارس صادر می شود. بسیار جای تامل دارد که به دلیل نبود برنامه به عنوان مثال بعضی سال ها آنقدر گوجه فرنگی که آب زیادی مصرف می کند کاشته می شود که بدلیل قیمت پائین آن حتی برای کشاورز صرف نمی کند محصول خود را برداشت کند. چرا باید برنج که آب زیادی مصرف می کند کشت شود و محصولی دیگر که آب کمتری لازم دارد از خارج کشور وارد شود؟ خلاصه اینکه با عنایت به کمبود آب شیرین در کشور لازم است بر کاشت نوع محصولات کشاورزی مدیریتی سنجیده و حساب شده توسط حاکمیت انجام شود.
ج) بر روی چاه های آب، کنتور نصب گردد و مصرف آب چاه ها مدیریت شود.
واضح است که با اعمال موارد فوق مقدار قابل توجهی در مصرف آب شیرین صرفه جویی می شود.
2)صادرات آب شیرین کشور به هر نحو از جمله تحت عنوان آب معدنی بطور کلی ممنوع گردد.
3)سد سازی بجز بر روی آب های خروجی از کشور و حفر چاه های جدید بطور کلی ممنوع گردد و استفاده از قنات در برنامه قرار گیرد و تنها مجوز حفر قنات داده شود و برای حفر قنات توسط دولت یارانه اختصاص یابد.
4)واردات آب شیرین به روش های مختلف تشویق گردد.
الف) واردات آب معدنی برای استفاده مردم ساکن در استان های مرزی انجام پذیرد.
ب) وارد کردن آب شیرین برای کشاورزی انجام شود.
البته استفاده از آب شیرین کشورهای همسایه برای کشاورزی باید مقطعی و با حفظ پتانسیل جایگزین کردن فوری آن توسط منابع آب داخلی باشد و هدف از انجام آن ترمیم منابع داخلی باشد و از وابستگی به آب دیگر کشورها به شدت خودداری شود. مسلم است تا وقتی کشور ما به شرایط بحران آب نرسیده است، خرید و واردات آب از کشورهای همسایه بصورت عادی انجام پذیر است درحالیکه اگر شرایط به حد بحران برسد و کشورهای دیگر ما را در شرایط استیصال ببینند ، دیگر خرید آب به صورت عادی انجام پذیر نیست و ابزاری می گردد برای امتیاز خواهی از کشور ما، خصوصاً که ما دارای دشمنان قسم خورده ای هستیم که از هر نقطه ی ضعفی برای زمین زدن ما استفاده می کنند. بنابراین در حال حاضر می توانیم از بعضی منابع داخلی آب شیرین استفاده نکنیم و با برنامه ای مدون سعی در ترمیم منابع زیرزمینی داشته باشیم و بجای آن آب شیرین از کشورهای همسایه وارد نمائیم.
5)انتقال صنایعی که نیاز به آب دارند مانند ذوب آهن اصفهان به حاشیه ی دریا تا با استفاده از آب شور دریا نیاز آنها مرتفع گردد و آب شیرین با ارزش را مصرف نکنند.
6)استفاده از آب شیرین کن ها و توسعه ی این صنعت با استفاده از فناوری هسته ای.
7)تصفیه ی همه ی فاضلاب های کشور و استفاده ی از آن در موارد مجاز.
8) ترمیم تمام خطوط لوله کشی فرسوده شهرها که پرت آب دارند.
لازم به توضیح است که بنابر گزارشات واصله حدود 30% از آب شرب تهران بخاطر فرسودگی لوله های خطوط اصلی به هدر می رود.
9) استفاده از سیستم فشار شکن آب در منازل و ادارات و تخصیص یارانه برای استفاده از شیرهای با چشم الکترونیک.
10) فرهنگ سازی و تبلیغات واقعی و جهت دار و اختصاص بخشی از کتاب های درسی از پیش دبستانی تا دانشگاه به موضوع صرفه جویی آب.
به هر حال آب موضوعی نیست که بتوان آنرا جدی نگرفت. البته عادت ما ایرانی ها اینطور است که وقتی فقط مدت کوتاهی به وضعیت قرمز مانده است شروع به دست و پا زدن می کنیم. برای پیشگیری از زمانی که دو بشکه نفت از ما بگیرند و یک بشکه آب به ما بدهند، برای جلوگیری از وضعیتی که مجبور شویم عزت خود را با آب معامله کنیم، باید به فکر بیفتیم و اقدامات جدی انجام دهیم. ...
همه ی کارشناسان اذعان دارند که کشورمان از نظر منابع آب شیرین در وضعیت خوبی قرار ندارد. همین کارشناسان نیز می گویند که اگر وضعیت به همین منوال پیش برود تا پنجاه سال دیگر با بحران آب روبرو می شویم. البته جای تعجب و تامل است که چرا همه ی نگرانی ها در حد حرف است و اقدام عملی انجام نمی شود.
چند راه کاری که به نظر می آید بدون فوت وقت باید انجام گیرد:
1)تقریباً بیش از 90% آب شیرین کشور صرف کشاورزی می شود.
الف) با اختصاص منابعی از صندوق توسعه ی ملی همه ی زمین های کشاورزی به صورت رایگان به آبیاری قطره ای مجهز شوند و کشاورزی با روش آبیاری سنتی کاملاً ممنوع گردد.
ب) کاشت محصولاتی که آب زیادی مصرف می کنند ممنوع گردد و یا به شدت کاهش یابد و محصولات با مصرف آب کمتر جایگزین آنها شود. بسیار جای تاسف دارد که مثلاً از کشور ما محصولی مانند هندوانه که مصرف آب بسیار بالایی دارد به کشورهای حاشیه ی خلیج فارس صادر می شود. بسیار جای تامل دارد که به دلیل نبود برنامه به عنوان مثال بعضی سال ها آنقدر گوجه فرنگی که آب زیادی مصرف می کند کاشته می شود که بدلیل قیمت پائین آن حتی برای کشاورز صرف نمی کند محصول خود را برداشت کند. چرا باید برنج که آب زیادی مصرف می کند کشت شود و محصولی دیگر که آب کمتری لازم دارد از خارج کشور وارد شود؟ خلاصه اینکه با عنایت به کمبود آب شیرین در کشور لازم است بر کاشت نوع محصولات کشاورزی مدیریتی سنجیده و حساب شده توسط حاکمیت انجام شود.
ج) بر روی چاه های آب، کنتور نصب گردد و مصرف آب چاه ها مدیریت شود.
واضح است که با اعمال موارد فوق مقدار قابل توجهی در مصرف آب شیرین صرفه جویی می شود.
2)صادرات آب شیرین کشور به هر نحو از جمله تحت عنوان آب معدنی بطور کلی ممنوع گردد.
3)سد سازی بجز بر روی آب های خروجی از کشور و حفر چاه های جدید بطور کلی ممنوع گردد و استفاده از قنات در برنامه قرار گیرد و تنها مجوز حفر قنات داده شود و برای حفر قنات توسط دولت یارانه اختصاص یابد.
4)واردات آب شیرین به روش های مختلف تشویق گردد.
الف) واردات آب معدنی برای استفاده مردم ساکن در استان های مرزی انجام پذیرد.
ب) وارد کردن آب شیرین برای کشاورزی انجام شود.
البته استفاده از آب شیرین کشورهای همسایه برای کشاورزی باید مقطعی و با حفظ پتانسیل جایگزین کردن فوری آن توسط منابع آب داخلی باشد و هدف از انجام آن ترمیم منابع داخلی باشد و از وابستگی به آب دیگر کشورها به شدت خودداری شود. مسلم است تا وقتی کشور ما به شرایط بحران آب نرسیده است، خرید و واردات آب از کشورهای همسایه بصورت عادی انجام پذیر است درحالیکه اگر شرایط به حد بحران برسد و کشورهای دیگر ما را در شرایط استیصال ببینند ، دیگر خرید آب به صورت عادی انجام پذیر نیست و ابزاری می گردد برای امتیاز خواهی از کشور ما، خصوصاً که ما دارای دشمنان قسم خورده ای هستیم که از هر نقطه ی ضعفی برای زمین زدن ما استفاده می کنند. بنابراین در حال حاضر می توانیم از بعضی منابع داخلی آب شیرین استفاده نکنیم و با برنامه ای مدون سعی در ترمیم منابع زیرزمینی داشته باشیم و بجای آن آب شیرین از کشورهای همسایه وارد نمائیم.
5)انتقال صنایعی که نیاز به آب دارند مانند ذوب آهن اصفهان به حاشیه ی دریا تا با استفاده از آب شور دریا نیاز آنها مرتفع گردد و آب شیرین با ارزش را مصرف نکنند.
6)استفاده از آب شیرین کن ها و توسعه ی این صنعت با استفاده از فناوری هسته ای.
7)تصفیه ی همه ی فاضلاب های کشور و استفاده ی از آن در موارد مجاز.
8) ترمیم تمام خطوط لوله کشی فرسوده شهرها که پرت آب دارند.
لازم به توضیح است که بنابر گزارشات واصله حدود 30% از آب شرب تهران بخاطر فرسودگی لوله های خطوط اصلی به هدر می رود.
9) استفاده از سیستم فشار شکن آب در منازل و ادارات و تخصیص یارانه برای استفاده از شیرهای با چشم الکترونیک.
10) فرهنگ سازی و تبلیغات واقعی و جهت دار و اختصاص بخشی از کتاب های درسی از پیش دبستانی تا دانشگاه به موضوع صرفه جویی آب.
به هر حال آب موضوعی نیست که بتوان آنرا جدی نگرفت. البته عادت ما ایرانی ها اینطور است که وقتی فقط مدت کوتاهی به وضعیت قرمز مانده است شروع به دست و پا زدن می کنیم. برای پیشگیری از زمانی که دو بشکه نفت از ما بگیرند و یک بشکه آب به ما بدهند، برای جلوگیری از وضعیتی که مجبور شویم عزت خود را با آب معامله کنیم، باید به فکر بیفتیم و اقدامات جدی انجام دهیم. ...