کرسنت جدید زنگنه، این‌بار با نروژی‌ها
قیمت گاز صادراتی نصف هزینه تولید
شنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۶ ساعت ۲۰:۵۶
کد مطلب: 573705
به گزارش جهان نيوز؛ ژنرال های نفتی سوم آبان امسال قراردادی را با یک شرکت نروژی به امضا رساندند تا یاد و خاطره حماسه آنان در قرارداد با استات اویل و کرسنت فراموش نشود و در هر دهه، شاهد یک هدیه گازی به خارجی ها باشیم. قراردادی که گاز را به نصف قیمت تولید به نروژی ها هبه می کند.
یک قرارداد پر حاشیه در سوم آبان 1396 امضا شد. قرارداد فروش گاز طبیعی جهت تولید گاز مایع‌شده (LNG) صادراتی، بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت IFLNG (تحت مالکیت شرکت پالایش گاز خارک و شرکت نروژی Hemla) امضا شد. این شرکت با استفاده از شناور Carribean FLNG که متعلق به شرکت بلژیکی Exmar بوده و تحت قرارداد اجاره در اختیار شرکت IFLNG به عنوان نماینده انحصاری شرکت Exmar قرار می گیرد، توانایی تولید 500 هزار تن LNG در سال را دارد.
بسیاری از رسانه به مراسم امضای قرارداد دعوت نشدند و از زمان امضای این قرارداد، کارشناسان نفتی و اقتصادی انتقادات فراوانی به آن دارند. از جمله این انتقادات زمان 20 ساله مدت قرارداد و عدم ارجاع قرارداد به هیات وزیران برای تصویب است.
انتقادات عمده به قیمت گاز صادراتی بر می گیردد. در این قرارداد هر متر مکعب گاز ایران در ازای 7 سنت در اختیار این شرکت قرار می گیرد در حالیکه نرخ خوراک پتروشیمی های گازی، 8 سنت تعیین شده است. فرمول قیمت گذاری در این قرارداد در مقایسه با قیمت های فروش دیگر ایران از جمله ترکیه، این قیمت بسیار کمتر است و ارزش افزوده کمتری را در مقایسه با هزینه های تولید برای ایران دارد. طبق گفته وزیر نفت هزینه تولید برای هر متر مکعب گاز 14 تا 15 سنت است. همچنین در این قرارداد، هزینه حمل گاز مایع شده تا بازارهای مقصد نیز بر عهده ایران قرار داده شده؛ حال آنکه ایران از فروش گاز مایع شده، سهمی ندارد و این خود، تسهیلاتی است که وزارت نفت ایران برای این شرکت قائل شده است.
وزارت نفت در جوابیه ای به انتقادات وارده در خصوص قیمت گاز صادراتی به نروژ مدعی است که کف قیمت صادراتی به نروژ را قیمت خوراک پتروشیمی ها در نظر گرفته است و قیمت صادراتی 15 درصد گرانتر از قیمت گاز پتروشیمی ها است:
«براساس تبصره ۱ ماده ۲ ابلاغیه وزیر نفت در رابطه با قیمت خوراک واحدهای کوچک مقیاس مایع سازی گاز طبیعی، قیمت خوراک گاز طبیعی تحویلی به شرکت های پتروشیمی به عنوان کف قیمت در نظر گرفته می شود و لذا این ادعا که قیمت خوراک واحدهای کوچک مقیاس مایع سازی گاز طبیعی کمتر از پتروشیمی هاست اساسا و در هیچ شرایطی امکانپذیر نیست. درعین حال براساس تبصره ۲ ماده ۶ ابلاغیه مذکور، صورتحساب واحدهای LNG، در دریا (FLNG) به صورت ارزی صادر میشود؛ در حالی که صورتحساب واحدهای پتروشیمی به صورت ریالی صادر می شود. از همین روی با توجه به تفاوت نرخ ارز رسمی بانک مرکزی و نرخ ارز آزاد که در حال حاضر حدود ۱۵ سنت است، قیمت خوراک ابلاغیه مذکور در هر شرایطی حداقل ۱۵ درصد گرانتر از قیمت خوراک پتروشیمی ها خواهد بود.»
این جوابیه وزارت نفت در حالی منتشر می شود که علت پایین بودن قیمت خوراک پتروشیمی ها، اشتغال زایی برای صنعت داخلی و حمایت از تولید داخل و مصرف کننده ایرانی است و حتی با 15 درصد بیشتر بودن قیمت گاز صادراتی به نروژ نسبت به خوراک پتروشیمی، این قیمت فاصله چشمگیری را با قیمت گاز در منطقه را دارد. هم اکنون قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه در حدود 40 سنت می باشد.
از سوی این قرارداد بدلیل اینکه قیمت پایین تری نسبت به قیمت گاز صادراتی ایران به منطقه را دارد، موجب شکایت سایر خریداران گاز ایران را فراهم می کند. پیش از این ترک ها بدلیل پایین بودن قیمت گاز در قرارداد کرسنت از ایران شکایت کرده بودند و موفق شدند مطابق رای هیات داوری، 13 درصد از مبلغ قرارداد خود با ایران بکاهند. پیش از این قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه .49 سنت بود.
البته زنگنه وزیر نفت در پاسخ به این انتقادات گفته است:
« ملاک قراردادن قیمت گاز صادراتی به ترکیه برای سایر قراردادها درست نیست چرا که قرارداد ترکیه خیلی گران و دست نیافتی است. وی حتی قرارداد فروش گاز به ترکیه را به شوهر دادن دختر به پسر پادشاه تشبیه کرده و چون مشتری برای گازمان نداریم، باید بقیه دخترها را به قیمت ارزان شوهر بدهیم.»
هدایت الله خادمی نماینده مجلس به این ادعای زنگنه را خلاف واقع می داند و می گوید:
« قیمت گاز صادراتی به ترکیه، اکنون مطابق قیمت صادراتی گاز منطقه است. قرارداد صادرات گاز ایران به عراق و پاکستان، نزدیک به این قیمت هستند، البته قیمت صادراتی گاز روسیه به ترکیه هم اکنون، از قیمت گاز ایران بیشتر است. حتی قیمت صادراتی گاز آذربایجان به ترکیه هم، در همین حدود است. در همین بازه قیمت کنونی نفت، قیمت گاز صادراتی منطقه حداقل ۲۰ سنت است و در نظر گرفتن گاز ۸ سنتی برای این شرکت نروژی، به معنای یارانه ۶۰ درصدی برای این شرکت خارجی، به مدت ۲۰ سال است که رقمی معادل ۸ هزار میلیارد تومان است.»
هم اکنون قیمت گاز صادراتی آذربایجان به ترکیه 35 سنت و قیمت گاز صادراتی روسیه به ترکیه 42 سنت برای هر متر مکعب می باشد.
هدایت الله خادمی همچنین روش فروش گاز به نروژ را زیر سوال برده و گفنه فروش بر روی کشتی بدون ایجاد خط لوله یعنی هیچ امنیتی برای خودمان ایجاد نکرده ایم و ضمانتی هم برای جلوگیری از بد قولی طرف مقابل نداریم:
« روش صادراتی باید در نظر گیریم که هم سود اقتصادی داشته و هم کشور خریدار را طوری به خودمان وابسته کنیم که مورد تحریم قرار نگیریم. یکی از این قراردادها، قرارداد فروش گاز از طریق خط لوله به ترکیه است که شما دیدید وقتی تحریم هم بودیم، منافع فروش این گاز را ما دریافت می کردیم. این قرارداد با شرکت نروژی ما گازمان را به یک کشور خارجی می دهیم که شناوری را در آب های ایران آورده و بازاری برای ما ایجاد نمی کند. این شرکت نروژی است که کشورهای دیگر را به خود وابسته می کند.»
از طرف دیگر قیمت فروش گاز در این قرارداد برابر با 250 تومان در هر متر مکعب اما قیمت گازی که به عنوان سوخت در اختیار مردم قرار می گیرد 450 تومان است. این یعنی یارانه به خارجی ها. از سوی دیگر برخی میادین نفتی ما برای اینکه نفتشان را از دست ندهند نیاز به تزریق گاز دارند. اولویت کشور برای ورود به بازار گاز LNG یا FLNG نیست، بلکه اولویت های دیگری همچون تزریق گاز به چاه نفت وجود دارد چون در این قرارداد سرمایه گذاری مشخصی در داخل انجام نمی شود و سرمایه شرکت نروژی بر روی آب قرار دارد و هر زمانی که بخواهد می تواند آن را منتقل و ایران را تحریم کند.
بندهای 13، 14 و 15 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی خواستار مقابله ضربه پذیری درامد نفتی و افزایش ارزش افزوده در این حوزه شده، اما این قرارداد دقیقا در خلاف جهت این سیاست های کلی نظام است.
منبع:رجانیوز
یک قرارداد پر حاشیه در سوم آبان 1396 امضا شد. قرارداد فروش گاز طبیعی جهت تولید گاز مایع‌شده (LNG) صادراتی، بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت IFLNG (تحت مالکیت شرکت پالایش گاز خارک و شرکت نروژی Hemla) امضا شد. این شرکت با استفاده از شناور Carribean FLNG که متعلق به شرکت بلژیکی Exmar بوده و تحت قرارداد اجاره در اختیار شرکت IFLNG به عنوان نماینده انحصاری شرکت Exmar قرار می گیرد، توانایی تولید 500 هزار تن LNG در سال را دارد.
بسیاری از رسانه به مراسم امضای قرارداد دعوت نشدند و از زمان امضای این قرارداد، کارشناسان نفتی و اقتصادی انتقادات فراوانی به آن دارند. از جمله این انتقادات زمان 20 ساله مدت قرارداد و عدم ارجاع قرارداد به هیات وزیران برای تصویب است.
انتقادات عمده به قیمت گاز صادراتی بر می گیردد. در این قرارداد هر متر مکعب گاز ایران در ازای 7 سنت در اختیار این شرکت قرار می گیرد در حالیکه نرخ خوراک پتروشیمی های گازی، 8 سنت تعیین شده است. فرمول قیمت گذاری در این قرارداد در مقایسه با قیمت های فروش دیگر ایران از جمله ترکیه، این قیمت بسیار کمتر است و ارزش افزوده کمتری را در مقایسه با هزینه های تولید برای ایران دارد. طبق گفته وزیر نفت هزینه تولید برای هر متر مکعب گاز 14 تا 15 سنت است. همچنین در این قرارداد، هزینه حمل گاز مایع شده تا بازارهای مقصد نیز بر عهده ایران قرار داده شده؛ حال آنکه ایران از فروش گاز مایع شده، سهمی ندارد و این خود، تسهیلاتی است که وزارت نفت ایران برای این شرکت قائل شده است.
وزارت نفت در جوابیه ای به انتقادات وارده در خصوص قیمت گاز صادراتی به نروژ مدعی است که کف قیمت صادراتی به نروژ را قیمت خوراک پتروشیمی ها در نظر گرفته است و قیمت صادراتی 15 درصد گرانتر از قیمت گاز پتروشیمی ها است:
«براساس تبصره ۱ ماده ۲ ابلاغیه وزیر نفت در رابطه با قیمت خوراک واحدهای کوچک مقیاس مایع سازی گاز طبیعی، قیمت خوراک گاز طبیعی تحویلی به شرکت های پتروشیمی به عنوان کف قیمت در نظر گرفته می شود و لذا این ادعا که قیمت خوراک واحدهای کوچک مقیاس مایع سازی گاز طبیعی کمتر از پتروشیمی هاست اساسا و در هیچ شرایطی امکانپذیر نیست. درعین حال براساس تبصره ۲ ماده ۶ ابلاغیه مذکور، صورتحساب واحدهای LNG، در دریا (FLNG) به صورت ارزی صادر میشود؛ در حالی که صورتحساب واحدهای پتروشیمی به صورت ریالی صادر می شود. از همین روی با توجه به تفاوت نرخ ارز رسمی بانک مرکزی و نرخ ارز آزاد که در حال حاضر حدود ۱۵ سنت است، قیمت خوراک ابلاغیه مذکور در هر شرایطی حداقل ۱۵ درصد گرانتر از قیمت خوراک پتروشیمی ها خواهد بود.»
این جوابیه وزارت نفت در حالی منتشر می شود که علت پایین بودن قیمت خوراک پتروشیمی ها، اشتغال زایی برای صنعت داخلی و حمایت از تولید داخل و مصرف کننده ایرانی است و حتی با 15 درصد بیشتر بودن قیمت گاز صادراتی به نروژ نسبت به خوراک پتروشیمی، این قیمت فاصله چشمگیری را با قیمت گاز در منطقه را دارد. هم اکنون قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه در حدود 40 سنت می باشد.
از سوی این قرارداد بدلیل اینکه قیمت پایین تری نسبت به قیمت گاز صادراتی ایران به منطقه را دارد، موجب شکایت سایر خریداران گاز ایران را فراهم می کند. پیش از این ترک ها بدلیل پایین بودن قیمت گاز در قرارداد کرسنت از ایران شکایت کرده بودند و موفق شدند مطابق رای هیات داوری، 13 درصد از مبلغ قرارداد خود با ایران بکاهند. پیش از این قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه .49 سنت بود.
البته زنگنه وزیر نفت در پاسخ به این انتقادات گفته است:
« ملاک قراردادن قیمت گاز صادراتی به ترکیه برای سایر قراردادها درست نیست چرا که قرارداد ترکیه خیلی گران و دست نیافتی است. وی حتی قرارداد فروش گاز به ترکیه را به شوهر دادن دختر به پسر پادشاه تشبیه کرده و چون مشتری برای گازمان نداریم، باید بقیه دخترها را به قیمت ارزان شوهر بدهیم.»
هدایت الله خادمی نماینده مجلس به این ادعای زنگنه را خلاف واقع می داند و می گوید:
« قیمت گاز صادراتی به ترکیه، اکنون مطابق قیمت صادراتی گاز منطقه است. قرارداد صادرات گاز ایران به عراق و پاکستان، نزدیک به این قیمت هستند، البته قیمت صادراتی گاز روسیه به ترکیه هم اکنون، از قیمت گاز ایران بیشتر است. حتی قیمت صادراتی گاز آذربایجان به ترکیه هم، در همین حدود است. در همین بازه قیمت کنونی نفت، قیمت گاز صادراتی منطقه حداقل ۲۰ سنت است و در نظر گرفتن گاز ۸ سنتی برای این شرکت نروژی، به معنای یارانه ۶۰ درصدی برای این شرکت خارجی، به مدت ۲۰ سال است که رقمی معادل ۸ هزار میلیارد تومان است.»
هم اکنون قیمت گاز صادراتی آذربایجان به ترکیه 35 سنت و قیمت گاز صادراتی روسیه به ترکیه 42 سنت برای هر متر مکعب می باشد.
هدایت الله خادمی همچنین روش فروش گاز به نروژ را زیر سوال برده و گفنه فروش بر روی کشتی بدون ایجاد خط لوله یعنی هیچ امنیتی برای خودمان ایجاد نکرده ایم و ضمانتی هم برای جلوگیری از بد قولی طرف مقابل نداریم:
« روش صادراتی باید در نظر گیریم که هم سود اقتصادی داشته و هم کشور خریدار را طوری به خودمان وابسته کنیم که مورد تحریم قرار نگیریم. یکی از این قراردادها، قرارداد فروش گاز از طریق خط لوله به ترکیه است که شما دیدید وقتی تحریم هم بودیم، منافع فروش این گاز را ما دریافت می کردیم. این قرارداد با شرکت نروژی ما گازمان را به یک کشور خارجی می دهیم که شناوری را در آب های ایران آورده و بازاری برای ما ایجاد نمی کند. این شرکت نروژی است که کشورهای دیگر را به خود وابسته می کند.»
از طرف دیگر قیمت فروش گاز در این قرارداد برابر با 250 تومان در هر متر مکعب اما قیمت گازی که به عنوان سوخت در اختیار مردم قرار می گیرد 450 تومان است. این یعنی یارانه به خارجی ها. از سوی دیگر برخی میادین نفتی ما برای اینکه نفتشان را از دست ندهند نیاز به تزریق گاز دارند. اولویت کشور برای ورود به بازار گاز LNG یا FLNG نیست، بلکه اولویت های دیگری همچون تزریق گاز به چاه نفت وجود دارد چون در این قرارداد سرمایه گذاری مشخصی در داخل انجام نمی شود و سرمایه شرکت نروژی بر روی آب قرار دارد و هر زمانی که بخواهد می تواند آن را منتقل و ایران را تحریم کند.
بندهای 13، 14 و 15 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی خواستار مقابله ضربه پذیری درامد نفتی و افزایش ارزش افزوده در این حوزه شده، اما این قرارداد دقیقا در خلاف جهت این سیاست های کلی نظام است.
منبع:رجانیوز
