علت‌ازدواج امام‌حسن (ع) بادختر دشمن خود چه‌بود؟
شنبه ۲۷ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۰۵:۰۷
کد مطلب: 566258
به گزارش جهان نيوز؛ اشعث بن قیس که از دشمنان امام علی (ع) بود، با نیرنگ، دختر خود را به ازدواج حسن بن علی (ع) درآورد که در این مطلب به بررسی علت این ازدواج می‌پردازیم.
یکی از افراد و شخصیت‌های تاریخی که در دوران امیرالمؤمنین (ع) زندگی می‌کرد و در زیر سایه مهر او امنیت یافته بود «اشعث بن قیس کندی» بود که برای شناخت او کافی است به خطبه‌ای از خطبه‌های امیرالمؤمنین علی (ع) توجه کنیم:
امام علی (ع) در مسجد کوفه سال ۳۸ هجری سخنرانی می‌کرد، اشعث بن قیس به یکی از مطالب آن حضرت اعتراض کرد و گفت: «این سخن به زیان تو است نه به سود تو.» امام (ع) که او را به خوبی می‌شناخت نگاه خود را به او دوخت و فرمود: «چه کسی تو را آگاه کرد که چه چیزی به سود یا زیان من است؟ لعنت خدا و لعنتِ لعنت کنندگان بر تو باد ای متکبر، متکبرزاده منافقِ پسر کافر، سوگند به خدا تو یک بار در زمان کفر و بار دیگر در حکومت اسلام اسیر شدی و مال و خویشاوندی تو هر دو بار نتوانست به فریادت برسد، آن کس که خویشان خود را به دم شمشیر سپرد و مرگ و نابودی را به سوی آنها کشاند سزاوار است که بستگان او بر او خشم گیرند و بیگانگان به او اطمینان نداشته باشند».[۱]
از جملات صریح امام (ع) درباره ی اشعث استفاده میشود که او قطعاً یکی از دشمنان حضرت بوده است وگرنه حضرت با دوست خود اینگونه صحبت نمی‌کند امّا با این حال، چرا فرزندِ حضرت (امام حسن مجتبی ـ علیه السلام ـ) با دختر چنین شخصی ازدواج کرد؟
در تاریخ داستانی نقل شده، درباره ی چگونگی ازدواج امام حسن ـ علیه السلام ـ با جعده دختر اشعث بن قیس که در اینجا به نقل آن داستان می‌پردازیم: «درباره نام دختر اشعث مورخان اختلاف دارند و او را سکینه، شعثاء و عایشه هم دانسته‌اند ولی صحیح‌ترین آن جعده است[۲] و سبب ازدواج چنین بیان شده است که امیرالمؤمنین علی (ع) دختر سعید بن قیس همدانی به نام «ام عمران» را برای فرزندش حسن خواستگاری کرد.
سعید گفت: «به من مهلت دهید در این باره مشورت کنم»، و از حضور امام بیرون آمد در بین راه به اشعث بن قیس (برادرش) برخورد و جریان را به او گفت. آن مرد منافق از روی نیرنگ به سعید گفت: «چگونه دخترت را به حسن می‌دهی که همیشه به او فخر فروشد و درباره‌اش انصاف نورزد و با او بدرفتاری کند و بگوید من فرزند پیامبر خدا و امیرالمؤمنینم و او در برابرش چنین فضیلتی نداشته باشد پس بهتر نیست او را به پسر عمویش بدهی تا شایسته یکدیگر باشند». سعید گفت: «کدام پسرعمویش؟» اشعث گفت: «محمد پسر من.» آن بیچاره فریب خورد و گفت: «دخترم را به پسرت دادم».
اشعث شتاب‌زده به نزد امیرالمؤمنین (ع) رفت و گفت: «تو دختر سعید را برای حسن خواستگاری کرده ای؟» حضرت فرمود: «بلی». اشعث گفت: «آیا دختری را نمی خواهی که در شأن فرزندت باشد؟» حضرت فرمود: «آن دختر کیست؟» اشعث گفت: «جعده دختر من». حضرت: ما با مرد دیگری در این باره گفتگو کرده‌ایم. اشعث: «درباره آن گفتگو راهی برای شما وجود ندارد». حضرت: «او رفته است تا با مادر دختر مشورت کند». اشعث: «او دخترش را به محمد بن اشعث (پسر من) داد». حضرت: «کی چنین کاری کرده؟» اشعث: «قبل از اینکه به اینجا بیایم». و چنین بود که امیرالمؤمنین با این پیشنهاد موافقت کرد.
وقتی که سعید فهمید فریب اشعث را خورده پیش او شتافت و گفت: «ای مرد یک چشم با من نیرنگ باختی؟» اشعث: «کور خبیث تو هستی که خواستی درباره فرزند پیامبر مشورت کنی آیا تو احمق نیستی؟»
اشعث شتابان به حضور امام حسن (ع) رفت و گفت: «آیا نمی‌خواهی با همسرت دیدار کنی؟»، چون او می‌ترسید فرصت از دست برود و بعد راه بین خانه امام و خانه خودش را فرش کرد و دخترش را به همسری امام بخشید به این ترتیب جعده به خانه امام حسن (ع) رفت.[۳]
از آنجا که امام حسن مجتبی (ع) فرزند پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و امیرالمؤمنین علی (ع) بود، هر کسی دوست داشت به گونه‌ای خود را به خاندان پیامبر نزدیک کند، اهل بیت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ هم به جهت حُسن خلقی که داشتند و حتی نسبت به دشمنان مهربان بودند با اینگونه پیشنهادات مخالفت نمی‌کردند و تا خطایی از کسی نمی‌دیدند او را از در خانه خود نمی‌راندند علاوه بر اینکه طبق داستان فوق امام مجتبی (ع) در برابر کار انجام شده واقع شدند و تن به این ازدواج دادند ولی بعضی از تحلیل گران سبب ازدواج امام حسن (ع) با جعده را اینگونه بیان کرده اند:
«همانگونه که برخی ازدواج‌های رسول خدا (ع) رنگ سیاسی داشت پاره‌ای از دواج‌های امام حسن (ع) هم سیاسی بود. با توجه به نفوذ بسیار زیاد اشعث بن قیس در کوفه به نحوی که در جنگ صفین در به حکمیت کشاندن جنگ تلاش فراوانی داشت و مؤثر هم واقع شد، حضرت با دختر او جعده ازدواج نمود.
این ازدواج صورت گرفت والبته بدون فرزند پایان یافت. جعده که نفاق را از پدر به ارث برده بود با توطئه ی معاویه به دشمن حضرت تبدیل شد و در یک اقدام ننگین امام حسن (ع) را زهر داد».[۴]
پی نوشت ها:
[۱] . نهج البلاغه، خطبه ۱۹، ترجمه: محمد دشتی، ص ۶۴، چاپ دوم.
[۲] . اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، ناشر: دارالمعرفه، ص ۵۰.
[۳] . قرشی، باقر شریف، زندگانی حسن بن علی، ج ۲، ترجمه فخرالدین حجازی، ج۲، ص۵۶۷ به نقل از تاریخ ابن عساکر، ج ۴، ص ۲۱۶.
امام علی (ع) در مسجد کوفه سال ۳۸ هجری سخنرانی می‌کرد، اشعث بن قیس به یکی از مطالب آن حضرت اعتراض کرد و گفت: «این سخن به زیان تو است نه به سود تو.» امام (ع) که او را به خوبی می‌شناخت نگاه خود را به او دوخت و فرمود: «چه کسی تو را آگاه کرد که چه چیزی به سود یا زیان من است؟ لعنت خدا و لعنتِ لعنت کنندگان بر تو باد ای متکبر، متکبرزاده منافقِ پسر کافر، سوگند به خدا تو یک بار در زمان کفر و بار دیگر در حکومت اسلام اسیر شدی و مال و خویشاوندی تو هر دو بار نتوانست به فریادت برسد، آن کس که خویشان خود را به دم شمشیر سپرد و مرگ و نابودی را به سوی آنها کشاند سزاوار است که بستگان او بر او خشم گیرند و بیگانگان به او اطمینان نداشته باشند».[۱]
از جملات صریح امام (ع) درباره ی اشعث استفاده میشود که او قطعاً یکی از دشمنان حضرت بوده است وگرنه حضرت با دوست خود اینگونه صحبت نمی‌کند امّا با این حال، چرا فرزندِ حضرت (امام حسن مجتبی ـ علیه السلام ـ) با دختر چنین شخصی ازدواج کرد؟
در تاریخ داستانی نقل شده، درباره ی چگونگی ازدواج امام حسن ـ علیه السلام ـ با جعده دختر اشعث بن قیس که در اینجا به نقل آن داستان می‌پردازیم: «درباره نام دختر اشعث مورخان اختلاف دارند و او را سکینه، شعثاء و عایشه هم دانسته‌اند ولی صحیح‌ترین آن جعده است[۲] و سبب ازدواج چنین بیان شده است که امیرالمؤمنین علی (ع) دختر سعید بن قیس همدانی به نام «ام عمران» را برای فرزندش حسن خواستگاری کرد.
سعید گفت: «به من مهلت دهید در این باره مشورت کنم»، و از حضور امام بیرون آمد در بین راه به اشعث بن قیس (برادرش) برخورد و جریان را به او گفت. آن مرد منافق از روی نیرنگ به سعید گفت: «چگونه دخترت را به حسن می‌دهی که همیشه به او فخر فروشد و درباره‌اش انصاف نورزد و با او بدرفتاری کند و بگوید من فرزند پیامبر خدا و امیرالمؤمنینم و او در برابرش چنین فضیلتی نداشته باشد پس بهتر نیست او را به پسر عمویش بدهی تا شایسته یکدیگر باشند». سعید گفت: «کدام پسرعمویش؟» اشعث گفت: «محمد پسر من.» آن بیچاره فریب خورد و گفت: «دخترم را به پسرت دادم».
اشعث شتاب‌زده به نزد امیرالمؤمنین (ع) رفت و گفت: «تو دختر سعید را برای حسن خواستگاری کرده ای؟» حضرت فرمود: «بلی». اشعث گفت: «آیا دختری را نمی خواهی که در شأن فرزندت باشد؟» حضرت فرمود: «آن دختر کیست؟» اشعث گفت: «جعده دختر من». حضرت: ما با مرد دیگری در این باره گفتگو کرده‌ایم. اشعث: «درباره آن گفتگو راهی برای شما وجود ندارد». حضرت: «او رفته است تا با مادر دختر مشورت کند». اشعث: «او دخترش را به محمد بن اشعث (پسر من) داد». حضرت: «کی چنین کاری کرده؟» اشعث: «قبل از اینکه به اینجا بیایم». و چنین بود که امیرالمؤمنین با این پیشنهاد موافقت کرد.
وقتی که سعید فهمید فریب اشعث را خورده پیش او شتافت و گفت: «ای مرد یک چشم با من نیرنگ باختی؟» اشعث: «کور خبیث تو هستی که خواستی درباره فرزند پیامبر مشورت کنی آیا تو احمق نیستی؟»
اشعث شتابان به حضور امام حسن (ع) رفت و گفت: «آیا نمی‌خواهی با همسرت دیدار کنی؟»، چون او می‌ترسید فرصت از دست برود و بعد راه بین خانه امام و خانه خودش را فرش کرد و دخترش را به همسری امام بخشید به این ترتیب جعده به خانه امام حسن (ع) رفت.[۳]
از آنجا که امام حسن مجتبی (ع) فرزند پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و امیرالمؤمنین علی (ع) بود، هر کسی دوست داشت به گونه‌ای خود را به خاندان پیامبر نزدیک کند، اهل بیت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ هم به جهت حُسن خلقی که داشتند و حتی نسبت به دشمنان مهربان بودند با اینگونه پیشنهادات مخالفت نمی‌کردند و تا خطایی از کسی نمی‌دیدند او را از در خانه خود نمی‌راندند علاوه بر اینکه طبق داستان فوق امام مجتبی (ع) در برابر کار انجام شده واقع شدند و تن به این ازدواج دادند ولی بعضی از تحلیل گران سبب ازدواج امام حسن (ع) با جعده را اینگونه بیان کرده اند:
«همانگونه که برخی ازدواج‌های رسول خدا (ع) رنگ سیاسی داشت پاره‌ای از دواج‌های امام حسن (ع) هم سیاسی بود. با توجه به نفوذ بسیار زیاد اشعث بن قیس در کوفه به نحوی که در جنگ صفین در به حکمیت کشاندن جنگ تلاش فراوانی داشت و مؤثر هم واقع شد، حضرت با دختر او جعده ازدواج نمود.
این ازدواج صورت گرفت والبته بدون فرزند پایان یافت. جعده که نفاق را از پدر به ارث برده بود با توطئه ی معاویه به دشمن حضرت تبدیل شد و در یک اقدام ننگین امام حسن (ع) را زهر داد».[۴]
پی نوشت ها:
[۱] . نهج البلاغه، خطبه ۱۹، ترجمه: محمد دشتی، ص ۶۴، چاپ دوم.
[۲] . اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، ناشر: دارالمعرفه، ص ۵۰.
[۳] . قرشی، باقر شریف، زندگانی حسن بن علی، ج ۲، ترجمه فخرالدین حجازی، ج۲، ص۵۶۷ به نقل از تاریخ ابن عساکر، ج ۴، ص ۲۱۶.
منبع: باشگاه خبرنگاران
صادق
۲۴۰
خدا جعده و پدرش رو لعنت کنه ...
واقعا تراوشات مغزی تا کجا ها که نرفته است ؟ این همه داستان سر هم کرده اند که چرا حضرت علی دختر اشعث را برای پسر خودش گرفته است ؟ خوب هر کس پرسید چرا ؟ به او بگوئید به شما چه ؟ دختر و پسر هم دیگر را دیدند و پسندیدند . ... اما اینکه این همه داستان سر هم می کنید تا موجح جلوه بدهید یعنی این که این ازدواج غیر موجح بوده است و دارید ماست مالی می کنید جریان را .
سلام اين مقاله در خصوص چگونگي و دلايل ازدواج امام حسن مجتبي ع با جعده ملعونه قانع کننده نيست با اين اوصافي که تشريح شده اين موضوع به ذهن خواننده متبادر مي شود که اشعث سر امام را کلاه گذاشته در صورتي که امام عالم به تمام امورات است،ضمن اينکه اشعث شخصيتي نبود که بتوان حرفهاي او را تمام و کمال صحيح و قابل قبول دانست،چون از زمان امير المومنين ع شخصيتي شناخته شده بود.
اگه امکان داشته باشه در تحقيقي کامل و معقول علل ازدواج را بررسي کنيد.
اگه امکان داشته باشه در تحقيقي کامل و معقول علل ازدواج را بررسي کنيد.
از سایت محترم جهان نیوز تقاضای جدی دارم که حالا که به این موضوع پرداخته، و عوض رفع شبهه سؤالات رو بیشتر کرده، یه مقاله یا تحلیل مناسبتر برای رفع این شبهه منتشر کنه. چون طبق این توجیهات ارائه شده، در توجیه اول که خدایی نکرده باید اینطور برداشت کنیم که ائمه ی اطهار ما به سادگی هر چه تمامتر فریب خورده اند؛ و در نقل دومی که وصلت با دشمنی که سبب بر پا شدن ماجرای حکمیت و تغییر مسیر تاریخ شده، چه سودی رو میتونه برای جریان حق داشته باشه؟ خواهش میکنم حتماً رسیدگی کنید.
با سلام
بسیار ضعیف و غیر منطقی و مسخره بود
آیا کسی فکر میکنه حضرت امیرالمونین (ع) یعسوب دین و عقل کل ، فریب ملعونی مثل اشعث رو بخوره اینا بیشتر به داستانهای کودکانه شبیه بود.
اون پاراگراف آخر میتونه درست باشه و دلیل ازدواج شاید همون دلیلی باشه که پیامبر(ص) با برخی زنانشون ازدواج کردند که حتی ایه قرآن برای تقبیح اون دو زن هم نازل شده.
از جهان انتظار این مطلب رو نداشتم لطفا بیشتر دقت کنید
بسیار ضعیف و غیر منطقی و مسخره بود
آیا کسی فکر میکنه حضرت امیرالمونین (ع) یعسوب دین و عقل کل ، فریب ملعونی مثل اشعث رو بخوره اینا بیشتر به داستانهای کودکانه شبیه بود.
اون پاراگراف آخر میتونه درست باشه و دلیل ازدواج شاید همون دلیلی باشه که پیامبر(ص) با برخی زنانشون ازدواج کردند که حتی ایه قرآن برای تقبیح اون دو زن هم نازل شده.
از جهان انتظار این مطلب رو نداشتم لطفا بیشتر دقت کنید
سلام علیکم.
داستان اول، واقعا غیر قابل قبول بود.
مگر امام معصوم، بدون تحقیق، دختر انتخاب میکند؟! یعنی این دختر نشد، آن دختر! در حالیکه او، فرزند دشمن است؟ این چنین نیست و این نقل قول ها، معتبر نیست.
داستان دوم، منطق دارد. اما باز هم، قابل بحث است. چراکه ازدواج به دلایل سیاسی اگرچه ممکن است، اما نمیتواند موجب ظلم به دختر و استفاده از او برای مقاصد سیاسی باشد. پس این نقل قول هم، نقاط پنهانی دارد که باید شناخته شود. شاید در نقل قول دوم، اینگونه بوده که ازدواجی سیاسی بوده و دختر هم، راضی بوده است. وگرنه در ازدواج سیاسی، امام، محبتی مانند ازدواج های معمول، نداشته است.
لذا، تا به جواب درستی نرسیده اید، شبهه ایجاد نکنید و بیش از این، اعتبار این سایت اصولگرا را، خدشه دار نکنید.
آن از تبلیغات زشت و گناه آلود پایین صفحه تان؛ این هم از پاسخگویی تان به شبهات که خود، شبهه آفرین است.
داستان اول، واقعا غیر قابل قبول بود.
مگر امام معصوم، بدون تحقیق، دختر انتخاب میکند؟! یعنی این دختر نشد، آن دختر! در حالیکه او، فرزند دشمن است؟ این چنین نیست و این نقل قول ها، معتبر نیست.
داستان دوم، منطق دارد. اما باز هم، قابل بحث است. چراکه ازدواج به دلایل سیاسی اگرچه ممکن است، اما نمیتواند موجب ظلم به دختر و استفاده از او برای مقاصد سیاسی باشد. پس این نقل قول هم، نقاط پنهانی دارد که باید شناخته شود. شاید در نقل قول دوم، اینگونه بوده که ازدواجی سیاسی بوده و دختر هم، راضی بوده است. وگرنه در ازدواج سیاسی، امام، محبتی مانند ازدواج های معمول، نداشته است.
لذا، تا به جواب درستی نرسیده اید، شبهه ایجاد نکنید و بیش از این، اعتبار این سایت اصولگرا را، خدشه دار نکنید.
آن از تبلیغات زشت و گناه آلود پایین صفحه تان؛ این هم از پاسخگویی تان به شبهات که خود، شبهه آفرین است.
این دلیل یا کلا از اسرائیلیات است و یا اینکه نکات مهمی از آن حذف و تحریف شده زیرا حضرت در شرایط ذکر شده به راحتی قادر بود این امر رو قبول نکنه
بدون تردید ماجرا چیز دیگر و بگونه ای دیگر است زیرا به وضوح می بینیم که حضرت علی با هیچ کس تعارفی ندارد بنابراین حکایت تحمیل دختر دشمنی چنین آشکار باید متفاوت از آنچه در متن آمده باشد
بدون تردید ماجرا چیز دیگر و بگونه ای دیگر است زیرا به وضوح می بینیم که حضرت علی با هیچ کس تعارفی ندارد بنابراین حکایت تحمیل دختر دشمنی چنین آشکار باید متفاوت از آنچه در متن آمده باشد
