برای توضیح بیشتر این روایت در فلسفه و فضیلت گرسنگی، میتوان به سخنان علمای اخلاق مراجعه کرد که برگرفته از روایات است. آنان برای گرسنگی فواید زیادی گفتهاند از قبیل:
[الف-] صفای قلب: زیرا سیری باعث ازدیاد بخار در مغز شده و مغز حالتی شبیه مستی پیدا میکند و نمیتواند خوب فکر کند؛ سرعت انتقال او کم شده و قلب کور میشود. برخلاف گرسنگی که باعث رقت و صفای قلب میشود. و قلب را آماده تفکری میکند که باعث شناخت میشود. و نوری آشکار پیدا میکند. از رسول اکرم «ص» روایت شده است: «کسی که شکم خود را گرسنه نگه دار، اندیشهاش تربیت میشود.» و قبلاً نیز ثمرات شناخت و معرفت را شنیدی.
[ب-] تواضع و از بین رفتن سرمستی و ناسپاسی که منشأ سرکشی است. وقتی نفس خوار شد، در مقابل پروردگارش خاضع شده و از سرکشی دست برمیدارد.
[ج-] شکستن شدت شهوات و نیروهایی است که باعث انجام گناهان کبیره و سبب هلاکت انسان میشوند. چون بیشتر گناهان کبیره از شهوت سخن گفتن و شهوت جنسی به وجود میآید و کم کردن این دو شهوت، باعث مصون ماندن از خطرها میشود.
[د-] آمادگی برای انجام تمام عبادتها از چند جهت است؛ که کمترین آنها کماحتیاجی به تخلّی و به دست آوردن غذا و کمتر مبتلا شدن به بیماریهای گوناگون است – زیرا معده، خانه بیماری و پرهیز، سر هر دارویی است. و نیز مانع به وجود آمدن مشکلاتی میگردد که از غذا خوردن به وجود آمده و انسان را محتاج مال و مقام دنیا میکند؛ مال و مقامی که عده بسیاری را هلاک کرده است.
[هـ -] توانایی برای دادن مال، میهمانی دادن، هدیه دادن، احسان و نیکی، رفتن به حج و زیارت و بالاخره انجام تمام عبادتهای مالی است.
انسان نمیتواند این فایدهها را بروشنی درک کند مخصوصاً فایده اول را. تفکر در عمل، مانند نتیجه است و غیر آن مانند مقدمات است چون فکر حرکت است و غیر فکر، مقدمه و آمادگی برای حرکت. به همین جهت درباره تفکر روایت شده است: «یک ساعت تفکر بهتر از هفتاد سال عبادت است.»
با این مقدمات، میتوانیم به نتایج بزرگی برسیم.
#جواد_ملکی_تبریزی
#المراقبات
#ابراهیم_محدث_بندرریگی
صفحات ۱۹۵ تا ۱۹۷.
#مراقبات_ماه_مبارک_رمضان
#فواید_گرسنگی