افزایش رقابت بین بانکی با تعیین نرخ سود
دوشنبه ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۰۴:۱۰
کد مطلب: 423076
یکی از ابزارهای بانک مرکزی برای کنترل و هدایت پول تعیین نرخ سود میان بانک هاست. به تبع آن هر بانکی می تواند متناسب با عرضه و تقاضا نرخ سود روی سپرده ها را اعلام کند و با توجه به بهای تمام شده برایش نرخ بهره تسهیلات اعطایی بدهد. اما به دلیل همان اقتصاد زیر زمینی و نبود شفافیت مالی ممکن است برخی نهاد های مالی بخواهند روی نظر بانک مرکزی اعمال نفوذ کنند و مانع از کاهش اقتصاد زیر زمینی شوند.
گردش خون فعالیت اقتصادی پول است؛ ۸۵ درصد از نقدینگی در بازار مالی و ۱۵ درصد نیز در بازار سرمایه است. عمده پول موجود در بازارهای مالی پول مردم است که به دلیل اعتماد به دولت و اینکه مردم از نظارت دولت بر بانک ها مطمئن هستند در بانک ها سپرده گذاری می کنند.سپرده های موجود در بانک ها در مواقعی ۵۰ درصد بیشتر از ارزش سرمایه بانک است. به همین دلیل بانک مرکزی باید نظارت دقیق بر عملکرد بانک ها داشته باشد.
بازوی نظارتی بانک مرکزی حضور میدانی و بازرسی از بانک ها و استفاده از حسابرس ها برای نظارت است. بنابراین برای حفظ حقوق مردم بانک ها باید از بانک مرکزی حساب ببرند و خود را ملزم به اجرای قوانین این بانک کنند. بنابراین استقلال بانک مرکزی نقش مهمی در اجرای قوانین تصویب شده از سوی این بانک دارد.
تا دهه ۸۰ بانک مرکزی عملاً استقلالی نداشت و فقط به صندوقی برای دولت تبدیل شده بود. در آن زمان بانک ها همه دولتی بودند و مجری دستورات دولت بودند اما با ایجاد بانک های خصوصی انتظار این بود که بانک مرکزی استقلال بیشتری داشته باشد.
قانون گریزی برخی بانک ها به عنوان معضلی مطرح است چرا که زیر بار مصوبه بانک مرکزی نمی روند و دلیل آن نیز این است که تصمیم بانک مرکزی ضمانت اجرایی ندارد. اکنون دولت تصمیم گرفته بانک مرکزی استقلال بیشتری داشته باشد. نزدیک کردن نرخ سود و نرخ تسهیلات به نرخ تورم یکی از اقدامات مهم دولت در این خصوص است.
حال که بانک مرکزی تصمیم گیری در خصوص تعیین نرخ سود کمتر از یک سال را بر عهده بانک ها گذاشته می بینیم که برخی بانک ها از این تصمیم تبعیت می کنند اما بعضی بانک ها حاضر نیستند زیر بار این تصمیم بروند و به همین دلیل با نامه نگاری درصدد هستند بانک مرکزی را مجاب کنند که نرخ سود کمتر از یک سال را نیز خود تعیین کند. بانک مرکزی با این تصمیم در واقع می گوید که تعیین نرخ بهره بر عهده بانک است و بانک ها باید قدرت رقابت داشته باشند و این نخستین اقدام برای ایجاد شرایط رقابتی است.
