بزرگترین رزم هوایی تاریخ ایران
پنجشنبه ۳ مهر ۱۳۹۳ ساعت ۰۹:۲۶
کد مطلب: 382270
جنگنده‌های عراقی بارها حریم هوایی ایران را نقض کرده و دست به عملیات شناسایی هوایی در خاک ایران می‌زدند. همزمان شهرهای مرزی ایران از جمله "پیرانشهر"،"پاوه"، "سردشت"، "دهلران"، "قصر شیرین"، "نفت‌شهر" و "موسیان" را نیز مورد حملات پراکنده قرار گرفته بودند، به طوری که تا ۳۱ شهریور سال ۱۳۵۹ جمعاً ۴۶۴ مورد تجاوز زمینی، هوایی و دریایی به از نیروهای عراقی به ثبت رسیده است.
صدام حسین در ۲۶ شهریور سال ۱۳۵۹ در مجلس ملی عراق قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر را به صورت یک جانبه لغو و آن را در جلوی دوربین تلویزیون پاره کرد و با آرزوی تسلط بر اروندرود و استان خوزستان آتش جنگ با ایران را برافروخت. عراق در این جنگ از تاکتیک رژیم صهیونیستی در جنگ شش روزه اعراب استفاده کرد و جنگ را با حمله هوایی در ۳۱ شهریور مصادف با ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ آغاز کرد.
ساعت ۱۴ بعد از ظهر ۳۱ شهریور نیروی هوایی عراق با هدف از بین بردن توان هوایی ایران و هموار کردن راه نفوذ زمینی به خاک ایران دست به حمله گسترده پایگاه‌های هوایی مهم ایران زد. به این منظور دو موج از جنگنده- بمب‌افکن‌های عراقی به هشت پایگاه اصلی نیروی هوایی، چهار فرودگاه و چهار پایگاه تاسیسات نظامی ارتش یورش بردند
اما تنها دو ساعت بعد نیروی هوایی ایران به حملات عراقی‌ها واکنش نشان داد در هنگام حمله به فرودگاه مهرآباد تهران، با اعلام تعقیب جنگندهای دشمن دو فروند فانتوم، این پایگاه اقدام به رهگیری میگ‌های عراقی می‌کنند. همزمان با این عملیات، خلبانان و تکنیسین‌ها در پایگاه "سوم شکاری نوژه" و پایگاه "ششم شکاری بوشهر" پیشاپیش تدارک اولین حمله تلافی‌جویانه به خاک عراق را دیده بودند. در مدت زمان کمتر از دو ساعت f۴های ایرانی مهم‌ترین پایگاه‌های هوایی شامل "الرشید" در جنوب بغداد و شعیبه در نزدیکی بصره را مورد هدف قرار دادند. دقایقی بعد دومین دسته پرواز چهارتایی متشکل از چهار فروند فانتوم از بوشهر به پرواز درآمد. و با موفقییت پایگاه شعیبه را در بصره کوبیدند.
پس از اولین واکنش دلیرانه نیروی هوایی ارتش به جنگنده‌های عراقی، به فاصله کمتر از ۱۰ ساعت، نیروی هوایی ایران در یکی از بی‌نظیرترین عملیات‌های هوایی جهان در قالب عملیات کمان ۹۹، دویست فروند هواپیمای جنگنده بمب‌افکن را به پرواز در آورد و با عبور ۱۴۰ فروند آنها از مرز، تمامی پایگاه‌های هوایی عراق، به جز پایگاه الولید را مورد هدف قرار داد. با انجام عملیات کمان ۹۹ تنها با گذشت ۱۲ ساعت از آغاز جنگ نیروی هوایی عراق عملاً بخش عمده‌ای از توان هوایی خود را از دست داد.
زمان عملیات طلوع آفتاب در سرزمین عراق انتخاب شد. این انتخاب به این دلیل بود که خورشید از شرق طلوع می کند و هواپیماهای ایرانی می باید از شرق به غرب پرواز می کردند. پس تیغ تیز آفتاب در چشمان پدافند زمین به هوای عراق بود و هدف گیری برای شان بسیار مشکل بود.
تمامی اهداف از پیش تعیین شده در خاک عراق کوبیده شد و هیچ منطقه عملیاتی از قلم نیفتاد. در این عملیات، پایگاه‌های هوایی الرشید بغداد، کوت در استان العماره، موصل در استان نینوا، ناصریه در استان ذیقار، شعیبه در استان بصره، پایگاه هوایی کرکوک در استان کرکوک، پایگاه‌های هوایی حبانیه شامل دو پایگاه تموز و هضبه در غرب بغداد، پایگاه هوایی ام‌القصر، "فرودگاه بین‌المللی بغداد" و "فرودگاه المثنی"، توسط بمب‌افکن‌های ایرانی بمباران شد.
پایگاه های هوایی شرکت کننده و اهداف هر کدام ۴۸ فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن f۵e از پایگاه هوایی تبریز به پرواز درآمدند و پایگاه هوایی موصل را در هم کوبیدند.
۴۰ فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن f۵e از پایگاه هوایی دزفول به پرواز درآمدند و پایگاه هوایی ناصریه را در هم کوبیدند.
۱۶ فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم از پایگاه همدان به پرواز درآمدند و پایگاه هوایی کوت را در هم کوبیدند.
۱۲ فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم از پایگاه بوشهر به پرواز در آمدند و پایگاه هوایی شعیبه را در هم کوبیدند.
۱۲ فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم از پایگاه همدان به پرواز درآمدند و پایگاه هوایی الرشید در نزدیکی بغداد را بمباران کردند.
هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم از پایگاه بوشهر به پرواز در آمدند و فرودگاه بغداد و پایگاه شمالی حبانیه را در غرب بغداد در هم کوبیدند.
برای این عملیات جمعا ۳۸۰ نفر از پرسنل نیروی هوایی با ۲۰۰ فروند جنگنده بمب افکن به پرواز در آمدند که ۱۴۰ هواپیما از مرز عبور کرد.
در این روز، تیزپروازان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با ۳۰۰ پرواز عملیاتی، علاوه بر این که این حرکت را در کارنامه خود ثبت کردند، باعث شدند ارتش عراق در بکارگیری نیروهایش دچار مشکل شود و با از دست دادن آزادی عمل، نیروی زمینی خود را بدون پشتیبانی هوایی در صحنه نبرد در مناطق اشغالی ایران، به حال خود رها کند
با انجام این عملیات، نیروی هوایی عراق بیش از ۵۵ درصد از توان خود را از دست داد و تا مدتها پایگاه‌های هوایی آنان قادر به استفاده از تمام یا بخشی از توان خود نبودند. "پایگاه هوایی الرشید" به عنوان یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های هوایی عراق، تا ۶۹ روز نتوانست عملیاتی شود.
قرار شد نام این عملیات "کمان ۹۹ "باشد که نمادی از فرستادن آتش خشم ملت ایران به سوی متجاوز بود به این معنی که تیری در چله کمان گذاشته میشود و تا دور دست‌ترین نقاط عراق رها میشود، تا یادآور حماسه آرش کمانگیر در دفاع از مرزهای ایران باشد. عدد ۹۹ نیز از شمار صفحات طرح عملیاتی کمان گرفته شده بود
