مؤلف مفاتیح الجنان بیست توصیه به روضهخوانان اهل بیت(ع) دارد. شیخ عباس قمی در یکی ازاین سفارشها آورده است: اسرار آل محمد(ص) را در منبر فاش نکنید، زیرا ممکن است عامه مردم ظرفیت درک مقامات آنان را نداشته باشند و انکار آن کنند.
۲۰ توصیه شیخ عباس قمی به مداحان
24 شهريور 1393 ساعت 13:12
مؤلف مفاتیح الجنان بیست توصیه به روضهخوانان اهل بیت(ع) دارد. شیخ عباس قمی در یکی ازاین سفارشها آورده است: اسرار آل محمد(ص) را در منبر فاش نکنید، زیرا ممکن است عامه مردم ظرفیت درک مقامات آنان را نداشته باشند و انکار آن کنند.
به گزارش جهان به نقل از فارس، امروز عرفانهای بدلی و نوظهور برخاسته از فرهنگهای بیمار و وارداتی آفتی شده است که روح و جان جوانان پاک کشور ما را تهدید میکند و پدیدهای است که میرود فراگیر شود، در این میان عدم ارائه مطلوب عرفان حقیقی شریعت اسلامی به جوانان که سرشار از سرچشمه ناب وحی و الهام معصومان است، راه را برای گرایش آنان به عرفانهای کاذب هموار ساخته است.
بر آن شدیم به دستورالعملهای عارفانه اساتید اخلاق از لابلای نامههای عارفانه آنها بپردازیم که در ادامه به نامهای از آیتالله شیخ عباس قمی اشاره میشود:
* توصیههای بیست گانه شیخ عباس قمی به روضهخوانها
بر اهل منبر و روضهخوانهاست که در کار خویش اموری را پاس دارند تا در زمره بزرگ شماران شعائر الهی قرار گیرند و بر ارشاد و هدایت بندگان خدا توفیق یابند.
۱ـ اخلاص و دوری از ریا
از پیامبر اسلام(ص) روایت شده است: ترسناکترین چیزی که از آن بر شما بیم دارم: شرک کوچک است. گفته شد: ای پیامبر خدا! شرک کوچک چیست؟ فرمود: ریا، سپس فرمود: خدا در روز قیامت که پاداش بندگان را عطا میکند به آنان میفرماید: بروید نزد آنانی که برایشان ریا کردید و بنگرید که پاداش کارهایتان پیش آنان است.
امام صادق(ع) به عباد بن کثیر بصری فرمود: وای بر تو ای عباد! از ریا دوری کن. هر کسی برای غیر خدا کار کند خدا او را به همان کس واگذارد.
بایسته است واعظ در کار خویش وجه خدای تعالی و امتثال فرمان او را در نظر گیرد و اصلاح نفس خود و ارشاد را نردبان رسیدن به متاع و موقعیت دنیایی قرار ندهد که در صف تبهکارانی در آید که رشته کار خویش از دست دادهاند و گمان دارند که خوب کار میکنند، مقام اخلاص بسیار والاست و خطرهای بسیاری هم دارد و خیلی دقیق است و تحصیل آن دشوار.
از این روی، طالب آن باید تیزبین باشد و نستوه، سزاوار است واعظ، آنچه را میگوید خود به کار بندد تا چونان چراغی نباشد که خود را تباه سازد و بسوزد و دیگران را نور و فروغ بخشد.
۲ـ راستی و راستگویی
از امام ششم(ع) روایت شده است: همانا خدای عزوجل، هیچ پیامبری را نفرستاد، مگر به راستگویی و برگرداندن امانت به امانتگذاران، چه نیک و چه بد.
ابیکهمس گوید: از امام صادق(ع) پرسیدم: عبدالله بن ابییعفور شما را سلام میرساند، حضرت فرمود: بر تو و بر او سلام، وقتی نزد عبدالله رفتی سلام مرا به او برسان و بگو: جعفر بن محمد گفت: بنگر چه عاملی علی(ع) را نزد پیامبر(ص) به این مقام رساند، همان را مراعات کن و پاسدار، همانا علی(ع) با راستی در سخن و ادای امانت آن جایگاه بلند را نزد پیامبر(ص) کسب کرده است.
و نیز امام صادق(ع) فرمود: به رکوعها و سجدههای طولانی افراد نگاه نکنید، زیرا ممکن است به آن عادت کرده باشند و اگر آن را ترک کنند، وحشت کنند بلکه راستگویی و امانتداری او را بنگرند، بنابراین، از سخن دروغ و افترا به خدا و حجتهای او و علمای دین دوری کن، نه بر حدیث بیفزا و نه در آن تدلیس کن و نه دروغی را به عنوان زبان حال، نقل کن.
از امام باقر(ع) نقل شده: البته خدا بر بدیها قفلها زده و کلید آنها را میخوارگی قرار داد. دروغگویی از شرابخواری هم بدتر است، باز میفرماید: دروغ ایمان را ویران میکند.
امیرالمؤمنین(ع) فرمود: بنده حقیقت ایمان را نچشد تا اینکه دروغ جدی و شوخی را وانهد.
امام سجاد(ع) فرمود: از دروغ کوچک و بزرگ، جدی و شوخی آن پروا گیر؛ زیرا آنکه دروغ کوچک را مرتکب شود به دروغ بزرگ جرأت یابد.
۳ـ اجتناب و دوری از غنا
علامه مجلسی در بحار به نقل از تفسیر عیاشی از امام باقر(ع) روایت میکند: راوی گفت: در محضر امام صادق(ع) بودم که مردی به آن حضرت عرض کرد: پدر و مادرم به فدایت، من مستراح میروم، همسایههایی دارم که کنیزانی دارند، آواز میخوانند و تار میزنند، بسا میشود که در آنجا بیشتر مینشینم تا به آواز آنان گوش دهم، حضرت فرمود: این کار را مکن. مرد گفت: با پای خود که به سراغ آن نمیروم، بلکه به طور اتفاق، به گوش میخورد.
فرمود: مگر نشنیدی خداوند میفرماید: همانا گوش و چشم و قلب همه مورد پرسش واقع خواهند شد. آن مرد گفت: چرا، به خدا سوگند، گویا تا کنون این آیه قرآن را از هیچکس نشنیدهام، به خواست خدا این کار را نخواهم کرد و از آن استغفار میکنم و از خدا آمرزش میطلبم، حضرت فرمود: بلند شو و برو غسل کن تا میتوانی نماز بگذار؛ زیرا به کار بزرگی اشتغال داشتهای. اگر بر همان حال میمردی، بدترین حالت را داشتی، خدا را سپاس گوی، توبه کن از آنچه او را ناگوار است؛ زیرا آنچه را خدا مکروه میدارد، زشت و قبیح است. زشتیها را به اهلش واگذار؛ زیرا هر کاری را اهلی باشد.
۴ـ اباطیل را ترویج نکنید و فاجر و فاسق را مدح نکنید
از پیامبر اسلام(ص) روایت شده: آنگاه که فاجر مدح شود، عرش خدا بلرزد و پروردگار خشمگین شود.
۵ـ بزرگان دین را سبک نشمارید
۶ـ اسرار آل محمد(ص) را در منبر فاش نکند.
زیرا ممکن است عامه مردم ظرفیت درک مقامات آنان را نداشته باشند و انکار آن کنند.
۷ـ سخنان او باعث اختلاف و فساد در زمین و مایه نشر فتنه نشود.
۸ـ اعانت ظالمان نکند.
خدا در قرآن کریم میفرماید: «وَلاَ تَرْکَنُواْ إِلَى الَّذِینَ ظَلَمُواْ فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ»؛ و به کسانی که ستم کردهاند متمایل مشوید که آتش(دوزخ) به شما میرسد.
و در روایت از پیامبر اکرم(ص) آمده است: چون روز قیامت شود منادی ندا دهد: ستمکاران، یاران آنان و آنان که برایشان دواتی جوهر کرده و سر کیسهای بستهاند و یا قلمی سر کردهاند، کجایند؟ همه را با هم محشور کنید.
در وصیت امام امیرالمؤمنین(ع) به کمیل چنین آمده است: مبادا در خانه ستمکاران را بکوبی و با آنان همدم گردی... این کمیل! اگر مجبور شدی با آنان هم مجلس شوی، پیوسته خدا را یاد کن و بر او توکل نما و از شر آنان به خدا پناه بر. از آنان چشم برگیر، سر به زیر انداز و با قلب خود کارشان را انکار کن. بلند خدا را به بزرگی یاد کن تا آنان بشنوند و هیبت تو آنان را بگیرد و از شرشان در امان مانی.
امام علی بن الحسین(ع) در ضمن نامهای به محمد بن شهاب زهری مینویسد: آیا چنین نیست که با فراخوانی تو به دربار خود، میخواهند تو را قطبی کنند تا آسیاب مظالمشان را بر محور تو به گردش در آورند و پلی کنند تا از آن به سوی ظلم و ستم بر مردم عبور کنند و نردبان گمراهی خویش سازند و مبلغ روزگار سیاه و به راه خود بکشانندت؟ در دل تو نسبت به علمای حقیقی تردید افکنده و به وسیله تو دل مردم نادان را به خود جلب کنند. مقربترین وزیران و نیرومندترین معاونان و یاران آنان، کمتر از تو مفاسدشان را در نظر مردم توجیه کرده و خاصه و عامه را به دربار آنان میکشانند. چه مزد ناچیز و اندکی، در برابر بهره سرشاری که از تو میبرند، به تو میدهند. آبادی مختصری که در زندگی تو پیش میآورند، چه ضربه سختی بر بنیاد هستی و انسانیت و زندگی جاودان تو میزنند. تو خود باید خود را بیاپی، دیگری نیست که تو را بپاید، باید خود را به عنوان کسی که به زودی مورد بازخواست الهی قرار خواهد گرفت، حسابرسی و مؤاخذه کنی.
۹ـ گناهکاران را مغرور نسازد و مطلبی را که به فاسقان جرأت در کارشان دهد نگوید.
زیرا فقیه کامل آن است که مردم را از رحمت خدا و روح و بشارت الهی مأیوس نگرداند و از مکر الهی در امانشان ندارد.
۱۰ـ گناهها را در انظار مردم سبک و کوچک نشمارد.
در ضمن وصایای پیامبر(ص) به ابن مسعود آمده است: هیچ گناهی را خرد و حقیر مشمار، از گناهان بزرگ بر کنار باش؛ زیرا در روز قیامت، هر بندهای که به گناهان خود بنگرد، به جای اشک از چشمانش چرک و خون بارد.
خدای تعالی میفرماید: «یَوْمَ تَجِدُ کُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ مِنْ خَیْرٍ مُّحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِن سُوَءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَیْنَهَا وَبَیْنَهُ أَمَدًا بَعِیدًا»؛ روزی که هر کسی آنچه کار نیک به جای آورده و آنچه بدی مرتکب شده حاضر شده مییابد و آرزو میکند کاش میان او و آن(کارهای بد) فاصلهای دور بود.
امام ششم(ع) فرمود: از گناهان کوچک بپرهیز، زیرا آنها آمرزیده نشوند. گفتم: آنها کدامند؟ فرمود: مرد گناهی کند و با خود گوید: خوشا بر من، اگر جز آن گناهی نداشته باشم.
آن حضرت(ع) در جای دیگر میفرمایند: هنگامی گروهی گناهی را مرتکب شوند، اگر سواره باشند، از سواره نظامان شیطانند و اگر پیاده باشند، پیاده نظام اویند.
۱۱ـ قرآن را با رأی خود تفسیر نکنند.
به سند صحیح از پیامبر و امامان(ع) رسیده است که تفسیر قرآن جز با روایت صحیح و نص صریح جایز نیست.
ابن عباس از پیامبر(ص) روایت کرده است: هر کس قرآن را بدون آگاهی و دانش تفسیر کند، نشیمنگاه او پر از آتش شود.
و عامه از پیامبر(ص) روایت کردهاند: «هر کس قرآن را از پیش خود تفسیر کند ولو در این تفسیر به حق رسد، خطاکار باشد.
۱۲ـ برای سخنان معصومین توجیهات ناسالم و باطل نکند و در آنها تصرفات و تحلیلهای خنگ و رکیک ننماید، چنانچه در روزگار ما رواج دارد، اعاذنا الله تعالی.
۱۳ـ اگر مجتهد نیست در زمینه احکام فتوا ندهد.
نقل گفتار تکان دهنده سید بزرگوار، پارسا، زاهد، سعاتمند دوران، قدوه عارفان، چراغ فروزان مجتهدان، صاحب کرامتهای روشن، ابیالقاسم رضیالدین سید بن طاووس که خداوند نامش را در ملکوت اعلی بلند گرداند، در این زمینه بس است:
«من مصلحت و نجات خود را در دنیا و آخرت در کنارهگیری از فتوای در احکام شرعیه دانستم؛ زیرا روایات رسیده در احکام از فقهای اصحاب ما در مورد تکالیف شرعیه بسیار مختلف است و شنیدیم که خدای جل جلاله، به عزیزترین آفریده خود در بین خلایق، محمد(ص) فرمود: و اگر او پارهای از گفتهها بر ما بسته بود، دست راستش را سخت میگرفتیم.
دیدم اگر کتابی در فقه برای عمل به آن بعد از خود مینوشتم، خلاف پارسایی و ورع از فتوا دادن بود و مشمول تهدید آیات نامبرده میشدم؛ زیرا وقتی خداوند پیامبر عزیز خود و دانای جهانیان را چنین عتاب کند، پس اگر من به ناحق حکمی کنم یا فتوای خلافی دهم با تألیفی ناصواب کنم یا در این موارد خطا کنم در حضور او، روز قیامت، چه حالی خواهم داشت...».
۱۴-به هنگام بیان فضایل و مقامات پیامبران و امامان معصوم(ع) مطالبی را نگوید که نزد خردمندان ما به نقص آنان شود.
۱۵-اگر توان پاسخ نیکو به شبهههای عقیدتی را ندارد، وارد آن نشود و اساس دین و عقیده مردم را ویران نسازد.
۱۶-با نرمی و مدارا رفتار کند.
نرمی در همه کارها اصلی اساسی و بزرگ است، در پایان وصیت خضر به حضرت موسی(ع) آمده است: «هر کس در دنیا به دیگری نرمی کند، خداوند در آخرت با او نرمی و مدارا کند».
در این زمینه پیامبر(ص) فرمود: البته این دین متین و محکم است، در او با نرمی داخل شوید. عبادات خدا را بر نفست ناگوار مکن. شتابنده در سفر مانده گردد، نه راه به جایی برد و نه مرکبی برای او ماند، این معنا را سعدی شیرازی چنین بیان کرده است:
کارها بر وفق و تامل برآید و مستعجل به سر درآید
کد مطلب: 380355
آدرس مطلب: https://www.jahannews.com/analysis/380355/۲۰-توصیه-شیخ-عباس-قمی-مداحان