بازخوانی جزای سران فتنه برمبنای دیدگاه فقهی آیت‌الله اردبیلی
شنبه ۳۱ خرداد ۱۳۹۳ ساعت ۱۷:۳۴
کد مطلب: 366360
باید دید از منظر فقهی و حقوقی، اعمال مجرمانه‌ی سران فتنه مصداق چه جرایمی است.
در این زمینه کارشناسان حقوقی عناوین مجرمانه ای نظیر "افساد في الارض" و "محاربه" را ذکر کرده اند اما در این یادداشت به بررسی صدق عنوان مجرمانه ی "محاربه" بر فتنه گران از منظر آیة الله موسوی اردبیلی می پردازیم.
آیه محاربه
خداوند متعال در آیه‌ی ۳۳ سوره مبارکه مائده می‌فرماید: «سزاى كسانى كه با خدا و رسول او مى ستيزند، و براى گستردن فساد در زمين تلاش مى كنند، اين است كه (۱)يا كشته شوند و (۲)يا بدار آويخته گردند، و (۳)يا دست چپ و پاى راستشان و يا بر عكس بريده شود و (۴)يا به ديارى ديگر تبعيد شوند، اين خوارى دنيائى آنان است و در آخرت عذابى بسيار بزرگ دارند.»
محاربه یعنی چه؟
علمای عامه(اهل سنت) مصداق این آیه را قطاع‌الطریق یا راهزنان تعریف و تفسیر کرده‌اند اما علمای شیعه به استناد آیات دیگر و روایات موثق، اگر چه آن مصداق را پذیرفته‌اند اما مصداق اصلی محاربین با خدا بر اساس این آیه را کسانی دانسته‌اند که اقدام به اخلال در امنيت عمومى می‌کنند.
علامه طباطبائی رحمت‌الله‌علیه در تفسیر المیزان در بخشی از تفسیر این آیه می‌فرماید: «مراد از محاربه، همانا فساد در زمين است از طريق اخلال در امنيت عمومي و راهزني، نه مطلق محاربه مسلمانان.»
علامه طباطبائی قدس‌سره در ادامه تفسیر، مطلق اقدام خصمانه یک شخص بر علیه شخصی دیگر در جامعه را محاربه ندانسته‌اند و تصریح کرده‌اند که اقدامی محاربه است که خوف عمومی جریان پیدا کند و ناامنی جای امنیت را بگیرد و مصداق چنین چیزی را اقدام مسلحانه دانسته‌اند.
نظر فقهی آیة الله موسوی اردبیلی
حضرت آیت‌الله موسوی اردبیلی از مراجع عظام تقلید، که خود سالها، سکان‌دار دستگاه قضایی کشور بودند، ضمن پذیرش دیدگاه علامه طباطبایی به بُعد دیگری از این مسئله نیز اشاره کرده‌اند و نوشته‌اند: «اخلال در امنیت عمومی تنها از طریق کشیدن سلاح نیست، بلکه فتنه‌انگیزی و ایجاد تفرقه، پراکندگی و دشمنی در بین مردم نیز مصداق آن است. بنابراین هر چه موجب از بین رفتن نظم اجتماع و امنیت مردم شود، مشمول حکم آیه شریفه است. پس باید آشکارا گفت که اخلال در نظم و امنیت جامعه مصداق محاربه است، چه این عمل به قصد براندازی نظام سیاسی صورت گرفته باشد و چه به قصد دیگری»
ایشان همچنین می‌فرمایند: «در تحقق جرم محاربه، آنچه اهمیت دارد برهم زدن آرامش جامعه است و نوع سلاح مورد استفاده تأثیری در تحقق محاربه ندارد و حتی شامل سنگ اندازی هم میشود.» (فقه‌الحدود و التعزیرات، چاپ اول، مکتبه امیرالمومنین قم، صفحه ۷۸۷)
بر این اساس می‌توان گمانه‌زنی کرد که اقدامات فتنه‌‌گران در سال ۸۸ و در راس آنها سران فتنه، مصداق محاربه است و این مهم، همت و درایت توامان مسئولان قضائی کشور را می‌طلبد تا هر چه زودتر شجاعانه و انقلابی، به محاکمه مجرمان اصلی آن ظلم بزرگ به نظام مردمسالار دینی و مردم کشور عزیزمان بپردازند.
پیوندهای مرتبط:
۱. تفسیر المیزان: http://bitly.com/qwecsae
۲. کتاب فقه الحدود و التعزیرات: http://bitly.com/qwexctr
۳. محارب کیست و محاربه چیست؟ http://bitly.com/erxzcbh
۴. فیلم تفسیر این آیات با بیان حجت‌الاسلام و المسلمین قرائتی: http://bitly.com/sdfsadc
