نظر ریچارد هاس درباره رابطه ایران و آمریکا
هر دو طرف در حال عجله هستند و مشکلات بیش از آن است که تصور می‌شود
دوشنبه ۸ مهر ۱۳۹۲ ساعت ۲۰:۲۷
کد مطلب: 316742
مهمترین موضوع دیپلماسی که در افتتاح امسال مجمع عمومی سازمان ملل غالب بود نه درباره سوریه بلکه درباره ایران بود. چیزی که با تهران مورد موافقت قرار گرفت بالقوه مهم است؛ گفت‌وگوها درباره موضوعات هسته‌ای متمرکز خواهد بود. منطق کاملا واضح و آشکار است؛ اگر گفت‌وگوهای هسته‌ای موفقیت‌آمیز باشد هر چیزی دیگری امکان پذیر است و اگر به توافقی دست یافته نشود، هیچ چیزی اهمیت ندارد.
همچنین درباره ساختار اساسی مذاکرات توافق شده؛ هدف حل مسله در پایان بازی است، آنچه که اغلب "وضعیت نهایی" در مذاکرات صلح نامیده می شود. این متضمن محدودیت‌های در ظرفیت‌های هسته‌ای ایران به همراه نظارت خواهد بود. در عوض تحریم‌های اقتصادی که آسیب‌های جدی به اقتصادی ایران وارد می‌کند،کاسته خواهد شد.
هنگامی که توافق در پایان بازی قابل پیش‌بینی است، طرف‌های مذاکره به سرعت بر سر میز مذاکره حاضره خواهند شد. بنابرین این پروسه قدم به قدم اجرا خواهد شد و طرف‌ها قبل از اینکه قدم اول را بردارند خواهند دانست قدم نهایی چیست.
در حالی که مکانیزم رسمی برای گفت‌وگوها همچنان چند جانبه خواهد بود که شامل اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل، آلمان و اتحادیه اروپا است، اما مذاکرات واقعی دو جانبه بین ایران و آمریکا خواهد بود.
اما تمامی این پیشرفت‌ها نباید تفاوت‌های بسیاری را که می‌توانند مانع موفقیت شوند، را پنهان کند.
نخست، بی اعتمادی بنیادینی که وجود دارد، ایرانی‌ها ( کودتایی آمریکایی علیه دولت مصدق در 1953) و آمریکایی‌ها(بحران گروگان‌گیری در جریان انقلاب 1979) هر کدام روایت‌های خود را دارند. از همه مهمتر من هنوز با کارشناسان آمریکایی مواجه هستم که به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران – همانطور که رئیس جمهور حسن روحانی می‌گوید_ با توجه به منابع عظیم نفتی این کشور به دیده تردید نگاه می‌کنند.
این تردیدها با اظهارات آقای روحانی تقویت شده است. وی در سخنرانی هفته گذشته خود در سازمان ملل گفت که « تکنولوژی هسته‌ای ایران قبلا وارد چرخه صنعتی شده است.» زیرساخت‌های هسته‌ای ایران (حداقل چیزی که ما می‌دانیم) شامل 18 هزار سانتیفروژ، سایت‌های غنی سازی چند گانه، مقادیر زیادی اورانیوم غنی شده در سطوح مختلف و یک راکتور جدید که می‌تواند منبع پلوتونیوم که راه دوم برای ساخت بمب است، باشد.
در دو دیدار من با آقای روحانی و وزیر خارجه وی من انعطاف‌پذیری را در احتمال منضرف شدن از اورانیمی که قبلا در سطوح بالاتر غنی شده است را دیدم، اما نه برگشت به زمانی که ایران فقط تعداد کمی از سانتیفروژ‌ها را داشت. بنابرین زیاد مشخص نیست چیزی که در رابطه با ظرفیت هسته‌ای برای ایران کافی خواهد بود برای اسرائیل و آمریکا رضایت بخش خواهد بود یا نه.
سومین نگرانی سیاسی است. احتیاط آقای روحانی برای دست دادن با باراک اوباما و پیشنهاد اندک روحانی در واکنش به سخنرانی آقای اوباما در سازمان ملل مبنی بر اینکه آمریکا به دنبال تغییر رژیم نیست و پذیرش حق برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران چیز ساده‌ای نبود. بنابرین مکالمه تلفنی این دو نفر نمادین و همچنین تحولی بنیادین است. حتی با وجود تمایل آقای روحانی، شک و تردید‌های درباره توانایی وی برای آشتی وجود دارد. بیشتر بستگی به آیت‌الله علی خامنه‌ای مقام معظم رهبری دارد کسی که بر اساس تعریف "برتری" دارد.
آقای اوباما نیز چالش‌های سیاسی خود را دارد. مذاکره بر سر توافقی با ایران برای اعمال محدودیت در برنامه هسته‌ای تهران در مقابل کاهش تحریم‌ها مشکل خواهد بود. کسب موافقت کنگره حتی می‌تواند سختی این کار را بیشتر ثابت کند. مخالفت‌های از طرف کسانی که فکر می‌کنند که آمریکا بیش از اندازه سخاوتمند و قابل اعتماد بوده و یا کسانی که به دنبال تغییر گسترده سیاست و رژیم هستند، وجود دارد.
ما به زودی خواهیم دانست هر دو طرف دارند عجله می‌کنند، رهبران جدید نگران این هستند که زمان بر علیه آنها است، آنها از صف آرایی محافظه‌کارانی که در انتخابات ژوئن شکست خورده‌اند، می‌ترسند و بی‌صبری عمومی در صورتی که تحریم‌های اقتصادی برداشته نشود، افزایش خواهد یافت.
آمریکایی‌ها نگران این هستند که ایران در حال استفاده از زمان برای نزدیک شدن به ایجاد زیرساخت‌های که قادر به تولید مواد شکافت پذیر، تسلیحاتی کردن و قرار دادن آن بر روی کلاهک‌های موشک است. مقامات اسرائیل این اعتقاد خود را پنهان نکرده‌اند که آقای روحانی راه ایران به سمت بمب را با لبخند می پیماید.
همه اینها به این معنی است که این رقص دیپلماتیک یک رقص والتز ( یک نوع رقص محلی و ریتم موسیقی است که رقصنده‌ها یکدیگر را هنگام رقص نگه می‌دارند) نخواهد بود. زودتر یا دیرتر(مطمئنا قبل از سال آینده) باید بدانیم که آیا ما موفقیت را چشن خواهیم گرفت یا یک بحران را مدیریت خواهیم کرد.
{ADVERTISE_GENERAL_LOCATION_22_BLOCK}{ADVERTISE_GENERAL_LOCATION_23_BLOCK}
