هاشمی: نامه 'جام زهر' امام(ره) غیرمنتظره بود/ چیزی به ایشان تحمیل نکردیم
سه شنبه ۳ مرداد ۱۳۹۱ ساعت ۰۹:۵۱
کد مطلب: 235570
به گزارش جهان به نقل از پایگاه اطلاع رسانی هاشمی رفسنجانی، یک گفتگو با رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره بازخوانی استراتژی 8 سال دفاع مقدس در دو حوزه سیاسی و نظامی انجام شده که بخشی از آن به شرح زیر است:
* آقای هاشمی ، حضرت امام در این نامه از کلید واژه در کنار هم استفاده می کنند . یکی از این کلید واژه ها جام زهر و دیگری "تشخیص مصلحت"است که جام زهر را به تشخیص مصلحت یک امت تعبیر می کنند . هر دوی این کلیدواژه ها گرفتار تفسیرهای افراطی شدند . یعنی جوانهای امروز نه از موضوع جام زهر تصور درستی دارند و نه از موضوع تشخیص مصلحتی که حضرت امام دادند .از جنابعالی می خواهم راجع به استفاده حضرت امام از این دو واژه در کنار همدیگر در آن نامه صحبت بفرمایید ؟
_ در جلسه ای ما 5 نفر خدمت امام رفته بودیم برای اینکه بگوییم وضع جنگ اینگونه است . آیا می خواهیم ادامه بدهیم و یا نمی خواهیم ادامه بدهیم؟ نظر قاطع خود را گفتیم که مصلحت نمی بینیم . برای امام سخت بود که در آن شرایط بپذیرند ما قطعنامه را امضاء و قبول کنیم . لااقل تا آن مقداری که ما صحبت می کردیم . جلسه ما در آن شب طول کشید . راهکارهایی هم پیشنهاد شد . ایشان گفتند که ما به مردم گفتیم اگر جنگ 20 سال هم طول بکشد ، ما ایستاده ایم و در و دیوار پر از جنگ جنگ تا پیروزی و تا رفع فتنه است . اگر الان یکدفعه بیاییم و اینگونه عمل کنیم ، جواب مردم و رزمنده ها را چه باید بدهیم ؟ دل آنها می شکند .
در آن جلسه از اینگونه بحثها بود . ما اینها را قبول داشتیم و روی آنها بحثی نداشتیم . ولی بحث این بود که آیا مصلحت است که الان به این صورت ادامه بدهیم ؟ بحثها اینگونه بود . امام قانع شدند که الان باید این کار را بکنیم و به این مسئله رسیدند که مصلحت است که بپذیریم . منتها بحث بر سر کیفیت بود من پیشنهاد کردم که اگر برای شما اعلام آن سخت است این مشکل را من حل می کنم . من جانشین شما هستم و حق امضاء در این مسائل دارم من می روم و می پذیرم . ممکن است جنابعالی بعد بلافاصله بگویید که او تخلف کرده و باید از من به عنوان فرماندهی کل قوا اجازه می گرفت . شما آنموقع می توانید مرا محاکمه کنید . فدا کردن یک نفر بهتر از اینهمه مشکلاتی است که پیش آید .ایشان نگاه مهربانانه ای کردند و گفتند : نه ، این خوب نیست . خودشان پیشنهادی دادند که ما از آن پیشنهاد بیشتر متاثر شدیم و آن را قبول نکردیم و گفتیم که این درست نیست .
* این پیشنهاد را هرگز جنابعالی در جایی مطرح نفرمودید ؟
_ نه در جایی نگفتم .
* اسامی 5 نفر حاضر در آن جلسه را می فرمایید ؟
_ سران قوا بودیم . رئیس مجلس ، رئیس جمهور ، رئیس قوه قضائیه و نخست وزیر به همراه حاج احمد آقا که معمولا در جلسات ما بودند .
* آیا غیر شما ، دیگر آقایان هم پیشنهادی دادند ؟
_ یادم نیست . امام پیشنهادی دادند که ما پیشنهاد ایشان را رد کردیم . بعد پیشنهاد سوم این شد که امام گفتند : حالا که باید بپذیریم ، شما وجوه قوم و بزرگان را از همه جا دعوت کنید و همین حرفهایی را که اینجا زدیم ، برای آنها هم بگویید و در یک جلسه خاص آنها را توجیه کنید ، بدون اینکه پخش شود .آنها قانع شوند و بعد آنها هم از کاری که می کنیم ، دفاع کنند .
اصلا بنا نبود که امام نامه بنویسند . این کار را به عهده ما گذاشتند . رئیس جمهور هم آن جلسه را برای همان کار تشکیل داد که توجیه کنیم . عده ای را دعوت کردیم . در این بین حاج احمد آقا خبر داد که امام خودشان یک نامه نوشتند و اعلام می شود .
ما اصلا انتظار این را نداشتیم . بعدا از مضمون نامه مطلع شدیم . پس امام با در نظر گرفتن مصلحت رفتار کردند . پس از یک جلسه طولانی و مذاکرات ایشان با سران قوا که کاملا به آنها اعتماد داشتند تصمیم گرفتند . شرایط اقتصادی و شرایط صدور نفت و شرایط میدان و شرایط نیروهای ایثارگر را گفتیم که نمی توانیم درست اداره کنیم .مشکلات خانواده های آنها و اسراو خیلی چیزهای دیگر را گفتیم . وقتی همه اینها توضیح داده شد . قبول کردند.
بیشتر از همه اینها ، خطر استفاده عراق از سلاحهای شیمیایی در شهرهای بزرگ بود . گفتم اگر مثلا فردا تبریز را مثل حلبچه زدند ، ما چه کاری می توانیم بکنیم ؟ چه اتفاقی می افتاد ؟ خیلی آسان می توانند تبریز ، ارومیه و حتی تهران را بزنند . همه اینها را بررسی کردیم . همه می دانستیم که غربی ها و روسها آماده اند همه چیز را بدهند برای اینکه ما بترسیم و قبول کنیم .
با این شرایط مصلحت روشن شد . اینکه بپذیریم یا نه و برای امام تلخی داشت و مانند جام زهر بود ، مربوط به مسائل بعد می شود که چطور به مردم بگوییم ؟ . گفتن آن به رزمنده هایی که در جبهه هستند و خانواده شهدا و جانبازان حقیقتا برای امام تلخ بود . تا نتیجه این کار روشن شود مدتی زمان لازم دارد . پس مسئله مصلحت همیشه اینگونه است . یعنی وقتی که انسان به خاطر مصلحت یک کار خلاف مسیر عادی انجام می دهد ، در آن لحظه مشکلاتی دارد ، خیلی ها ناراحت و بعضی ها خوشحال می شوند و لذا می بینیم بعد از اعلام پذیرش قطعنامه به دستور امام گروههایی به همراه نامه امام به جبهه ها رفتند برای توجیه رزمندگان .
امام با آن هوشی که داشتند جمله " جام زهر را می نوشیم " را درست بکار بردند . یعنی انتخاب کردیم که بنوشیم . یعنی بر ایشان تحمیل نشد که بنوشند . حالتی بود که بخاطر مصلحت انتخاب کردند . فکر می کنم ایشان با تفکر و پیش بینی شرایط آن جمله را بکار بردند . هم مصلحت را رعایت کردند و هم ناراحتی خودشان را به مردم نشان دادند که دلشان نمی خواست اینگونه شود و هم آینده را در آن جمله نهادند که مردم می بینند چه فتحی کردیم ؟
البته لازم است در اینجا به نقش نامه آقای محسن رضایی هم اشاره ای شود که وی در آن نامه نیازهای ضروری رزمندگان را برای ادامه جنگ مطرح کرده بود و خیلی واضح بود که در آن شرایط تامین آن نیازها برای نظام و کشور مقدور نبود که امام هم در نامه خودشان هم به آن تکیه کردند .
* در لابلای سخنان جنابعالی ، بحث این بود که چه کسی بپذیرد ؟ البته شما پیشنهاد قبول مسئولیت دادید که امام نپذیرفتند . سوال من در همین راستا معطوف به مجمع تشخیص مصلحت نظام است . در آن مقطع تاریخی چند ماهی بیشتر از عمر تشکیل مجمع نگذشته بود . به نظر می آید حضرت امام علاوه بر تمهید بزرگ بن بست شکنی موارد قانونی اداره نظام توسط مجمع ، اهداف بلندتری را هم دنبال می کردند . استنباط من این است که ایشان برای عبور از تنگناهایی نظیر قبول قطعنامه هم به مجمع تشخیص مصلحت نظام نظر داشتند . با توجه به اینکه در آن مقطع مجمع نهادی نوپا بود و امکان ایفای چنین نقشی را نداشت ، جنابعالی فکر می کنید اگر مجمع در شرایط امروز و قدمت ربع قرنی بود ، آیا حضرت امام وظیفه پذیرش قطعنامه و مسئولیت آن را به دوش مجمع می گذاشتند ؟
_ بعید می دانم . چون اختلاف از همین مجمع شروع می شد. بالاخره کسانی بودند که موافق نبودند . در آن جلسه ای که ما با ایشان داشتیم . ما 5 نفر همصدا بودیم . عقیده ای هم داشتیم و عقلای دیگری هم دنبال کار بودند . اما اگر همین الان در مجمع چنین حالتی پیش بیاید ، یکنواخت نیست . وقتی نامه امام در آن جلسه خوانده شد . بعضی ها زار زار و با صدای بلند گریه کردند . چون اینها نسبت به همه مسائل توجیه نبودند .
* به مصداق ماجرای صلح حدیبیه ؟
_ واقعا شبیه آن بود . در آنجا همان حالت بود . صلح امام حسن (ع) هم همین طور بود . حتی لقب مذّّل المومنین به امام حسن (ع) دادند ، بنابراین فکر می کنم این بحث جای خودش را داشت . امام(ره) فرمانده کل قوا بودند و اختیار اعلام جنگ و صلح با فرماندهی قواست . من هم جانشین بودم . آقایان دیگر هم صاحبنظر و مشاور بودند . ادله هم روشن بود و امام به لحظه لحظه جنگ آشنا بودند . در همان جمع کوچک به اندازه کافی مصلحت کشف شده بود .اگر همین الان هم بخواهد چنین کاری بشود ، اختلاف پیش می آید ، مگر اینکه سیاست این باشد که رهبری یا امام بخواهند مسئله را کاملا از دوش خودشان به جای دیگری ببرند و بگویند یک نهاد قانونی تصمیم گرفته است . می تواند اینگونه باشد . ولی در آنجا اینگونه نبود و فرماندهی کل قوا مسئول کار هستند .
* به عنوان فقط یک سوال از جنابعالی می خواهم نظرتان را درباره قیاس دو پرونده دفاع مقدس و هسته ای بفرمایید ؟ دو پرونده ای که در هردوی آنها حق مسلّمی متوجه ملت و نظام بوده و هست . اگر هر دوی آنها در دو کفه یک ترازو قرار دهیم چه شباهتها و تفاوتهایی میان این دو پرونده می توانید ببینید ؟ آیا می توان از پرونده دفاع مقدس برای پرونده هسته ای درس بگیریم ؟
_ نمی خواهم در اینباره صحبت کنم ، برای اینکه الان میدان داغ تصمیم گیری هاست . اگر بگوییم پرونده دفاع مقدس و هسته ای شباهتی دارند یک نوع پیش داوری است . اگر روزی در این باره بحث شود باید بین ما ، رهبری و عقلای قوم شود تا نظام هر تصمیمی بخواهد بگیرد . اما الان ربطی به هم ندارند .
۰۰
به این جمله دقت کنید یعنی وقتی که انسان به خاطر مصلحت یک کار خلاف مسیر عادی انجام می دهد، مگر راه خدا و جهاد و اسلام یک مصلحت است ویک مسیر عادی که باید در جهت خلاف ان حرکت کرد این مسئله بود که امام رحمت الله علیه گفتند این جام زهر است که باید بنوشم
سوال
ايشان كه بخاطر ملت ايران از خود گذشتگي مي كنند وتمام مسئوليتهاي پذيرش قطعنامه رابعهده مي گيرند وحاضر مي شوند جان خود رادراين راه فدا كنند چطور در فتنه 88نامه بي سلام به شخصي كه مورد تاييد امام وملت است مي نويسند ،از فتنه گران واغتشاشگران به آن صورت صحبت مي كنند ،درنماز جمعه صحبتهاي آنچناني دارند ..........ايا اينها تناقض نيست ؟
شمابخاطر مردم به خواسته هاي آنها درحال حاضر كمي توجه كنيد وانجام بدهيد مشکل حل مي شود
ايشان كه بخاطر ملت ايران از خود گذشتگي مي كنند وتمام مسئوليتهاي پذيرش قطعنامه رابعهده مي گيرند وحاضر مي شوند جان خود رادراين راه فدا كنند چطور در فتنه 88نامه بي سلام به شخصي كه مورد تاييد امام وملت است مي نويسند ،از فتنه گران واغتشاشگران به آن صورت صحبت مي كنند ،درنماز جمعه صحبتهاي آنچناني دارند ..........ايا اينها تناقض نيست ؟
شمابخاطر مردم به خواسته هاي آنها درحال حاضر كمي توجه كنيد وانجام بدهيد مشکل حل مي شود
پاسخ به دوست عزیزی که گفته ((متاسفانه کار آقای هاشمی رفسنجانی بجایی رسیده که با افتخار می گوید که من نظر حضرت امام را در آن جلسه رد کردم.))
اولاً ایشان فقط نقل قول کردند از بحثهای جلسه مورد نظر ،
ثانیاً ما که نمی دانیم نظر امام چه بوده ؟؟؟؟ احتمالاً برای رعایت شان و جایگاه امام این نظر پذیرفته نشده است که حتماً همینطور بوده چونکه ایت الله خامنه ای و ایت الله هاشمی هر دو از یاران و شاگردان خدوم امام بودند و رعایت شان امام را همیشه در نظر میگرفتند .
ضمناً دوست عزیز این شما و تمام آنهایی که بر ضد ایت الله هاشمی نظر میدهید بدانید که امام عزیز به آقایانی که در جلسه دعوت کرده بودند اندازه چشم خود به آنها اعتماد داشتند
اولاً ایشان فقط نقل قول کردند از بحثهای جلسه مورد نظر ،
ثانیاً ما که نمی دانیم نظر امام چه بوده ؟؟؟؟ احتمالاً برای رعایت شان و جایگاه امام این نظر پذیرفته نشده است که حتماً همینطور بوده چونکه ایت الله خامنه ای و ایت الله هاشمی هر دو از یاران و شاگردان خدوم امام بودند و رعایت شان امام را همیشه در نظر میگرفتند .
ضمناً دوست عزیز این شما و تمام آنهایی که بر ضد ایت الله هاشمی نظر میدهید بدانید که امام عزیز به آقایانی که در جلسه دعوت کرده بودند اندازه چشم خود به آنها اعتماد داشتند
تمام هدف این گفتگو تشبه شرايط پرونده هسته‌اي با جنگ است تا القا نمايد كه مي‌شود براي جا خالي دادن از زير فشارها به اسم مصلحت شرايط را طوري فراهم كرد كه از حق مسلم مردم چشم پوشي شود.وقتي كساني كه متولي اداره جنگ بودند بطور قاطع اعلام عدم توانايي مي‌كنند و به گفته آقاي رضايي از يك سال قبل قطعنامه را پذيرفته و تمام تلاششان را در جهت پياده كردن نظراتشان انجام داده اند باعث مي‌شوند امام عزيز به تلخي قطعنامه را بپذيرد.آقاي هاشمي! جام زهر را به اجبار مي‌نوشند نه به مصلحت.
مصلحت مقوله ای مهم است که همگان باید به آن تمکین کنند. جایی که شخص اول عالم خلقت، رسول گرامی اسلام(ص) به واسطه مصلحت صلح حدیبیه را می پذیرند و یا امام حسن مجتبی(ع) که صلح با معاویه را و هر دوی اینها به دستور خداوند بوده است (چرا که طبق فرمایش قرآن کریم: پیامبر هیچ سخنی نمی گوید جز آنچه به او وحی شده و امامان معصوم هم دنباله رو پیامبر و متصل به منبع وحی هستند)، عمل به مصلحت جامعه و خلاف مسیر حرکت کردن توسط شخصیتی چون امام راحل(ره) (که در جایگاه عصمت قرار ندارد و احتمال خطا نیز در او هست) نباید موجب تعجب گردد.
امام راحل (ره) زمانی مصلحت را در جنگ و سیلی زدن به دشمن می دانستند، در زمانی هم مصلحت را در قبول قطعنامه. هر دوی اینها درست است و تنها وظیفه ما به عنوان یک مسلمان و شیعه، اطاعت از رهبر و ولی فقیه در هر دو مرحله است.
امام راحل (ره) زمانی مصلحت را در جنگ و سیلی زدن به دشمن می دانستند، در زمانی هم مصلحت را در قبول قطعنامه. هر دوی اینها درست است و تنها وظیفه ما به عنوان یک مسلمان و شیعه، اطاعت از رهبر و ولی فقیه در هر دو مرحله است.
